Zasadzka Mofaza

Zasadzka Mofaza

wojna na wyczerpanie
Generał Rechawam Ze’ewi (czarny beret) podczas rozmowy z sierżantem Sza’ulem Mofazem (po prawej) po zasadzce
Czas	23 października 1968 roku
Miejsce	Dolina Jordanu przy granicy z Jordanią (okolice Wadi Abu Sidra)
Terytorium	Zachodni Brzeg
Wynik	• rozbicie oddziału infiltrującego granicę i ostrzeliwującego posterunki izraelskie
Strony konfliktu
Izrael  Fatah  Jordania
Dowódcy
sierż. Sza’ul Mofaz b.d.
Siły
• 6 żołnierzy 35. Brygady Spadochronowej • oddział Al-Fatahu, • wsparcie armii jordańskiej
Straty
brak • 4 zabitych, • 1 ranny
Położenie na mapie Izraela miejsce zasadzki
32°11′29,8″N 35°33′43,2″E/32,191611 35,562000

Zasadzka Mofaza (hebr. ‏מארב מופז‎, Ma’araw Mofaz) – zasadzka przeprowadzona przez oddział pięciu żołnierzy Sił Obronnych Izraela z 890 Batalionu 35 Brygady Spadochronowej pod dowództwem sierżanta Sza’ula Mofaza na Zachodnim Brzegu przy granicy z Jordanią (przy Wadi Abu Sidra, niedaleko jordańskiego miasta Dajr Alla) 23 października 1968 roku podczas wojny na wyczerpanie. W wymianie ognia podczas operacji udział brała także armia jordańska. Akcja była skierowana przeciwko oddziałowi Al-Fatahu, który infiltrował granicę i atakował izraelskie posterunki. Działania Fatahu były częścią działań podejmowanych przez Jordanię, Irak i organizacje palestyńskie w Dolinie Jordanu przeciwko Izraelowi. Podczas operacji zginęło czterech bojowników Al-Fatahu, a jeden został raniony i wzięty do niewoli. Po stronie izraelskiej nie zanotowano strat^[1][2][3].

Tło wydarzeń

Izraelska linia Bar-Lewa wzdłuż wschodniego wybrzeża Kanału Sueskiego

Koniec wojny sześciodniowej w 1967 roku nie stanowił zakończenia konfliktu arabsko-izraelskiego. Państwa arabskie nie mogły się pogodzić ze zwycięstwem Izraela oraz ze wzrostem jego pozycji w regionie. We wrześniu 1967 roku odbyła się konferencja w Chartumie, na której do głosu doszli zwolennicy prowadzenia zdecydowanej polityki wobec Izraela. Uznali, że nie można prowadzić żadnych negocjacji i rozmów pokojowych z politykami izraelskimi. Egipcjanie nie pogodzili się ze stratą Synaju, a Izrael nie akceptował postanowień Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242 nakazującej mu zwrot zdobytych terytoriów. W wyniku napięć politycznych doszło do, początkowo pojedynczych później regularnych, ostrzałów pozycji jednej i drugiej strony nad Kanałem Sueskim. Toczący się od 1967 do 1970 roku nazwany został wojną na wyczerpanie. Gamal Abdel Naser wierzył, że przedłużający się konflikt doprowadzi do osłabienia Izraela. W trakcie konfliktu dochodziło do operacji desantowych, naruszeń przestrzeni powietrznych, ostrzałów i wypadów komandosów na tyły wroga. Egipt chciał przez to utrzymać zainteresowanie międzynarodowe sytuacją nad Kanałem Sueskim i zyskać sojuszników. Naser otrzymał szeroką pomoc wojskową ze Związku Radzieckiego. Z kolei Izrael nie chciał pokazać słabości i wycofać się z pozycji na zachodzie Synaju mimo strat wśród żołnierzy stacjonujących na linii Bar-Lewa^[4][5]. Obszar walk w trakcie wojny na wyczerpanie był również poligonem doświadczalnym dla nowego sprzętu amerykańskiego i radzieckiego^[6].

Front jordański

W latach 1968–1969, w związku z impasem działań na linii Bar-Lewa, Jordania zdecydowała podjąć działania przygraniczne przeciw Izraelowi. W operacjach tych brały udział organizacje palestyńskie oraz stacjonująca w Jordanii armia iracka. Do ataków dochodziło w Dolinie Bet Sze’an oraz Dolinie Jordanu. Ich celem było związanie sił izraelskich na dwóch frontach: południowym – egipskim, i wschodnim – syryjsko-jordańskim. Wobec tego zagrożenia armia izraelska podjęła działania fortyfikacyjne na granicach z Egiptem i Jordanią. Dodatkowym założeniem ataków za strony Jordanii było zmobilizowanie społeczności arabskiej zamieszkującej Zachodni Brzeg do działań przeciw Izraelowi^[3].

Przebieg

W tamtym czasie, na granicy z Jordanią punkty obserwacyjne i posterunki obsadzone były m.in. żołnierzami z 35 Brygady Spadochronowej. Na jednym z posterunków o nazwie Wered stacjonowali spadochroniarze z 890 Batalionu wchodzącego w skład brygady. Posterunek ten był regularnie ostrzeliwany z granatników przeciwpancernych RPG-7 przez oddział, który jak ustalono, przychodził od jordańskiej strony granicy. Jedynym rozkazem, jaki miała wówczas obsada Wereda było odpieranie ataków, ale bez możliwości opuszczenia posterunku^[7]. W związku z tym, iż ataki na posterunki w Dolinie Jordanu nasilały się, to postanowiono przeprowadzić operację, która składałaby się z szeregu zasadzek wzdłuż granicy z Jordanią. Do organizacji jednej z nich postanowiono wyznaczyć Mofaza, który wrócił z nieukończonego kursu oficerskiego^[8].

Wraz z pięcioma żołnierzami Mofaz postanowił przygotować zasadzkę w okopach na jednym ze wzgórz przy Jordanie tak, aby znajdować się ponad przekraczającym rzekę oddziałem Al-Fatahu. Czterech żołnierzy miało być zwróconych w kierunku, z którego mieli nadejść bojownicy, a pozostała dwójka osłaniać miała tyły w razie ataku od tyłu i okrążenia. Plan zakładał rozpoczęcie ostrzału w momencie, kiedy wróg znajdzie się blisko oddziału Mofaza. Następnie trzech żołnierzy (Mofaz, Uri Brimer i Lee Dekster) miało wykonać manewr oskrzydlający prawą flankę oddziału Al-Fatahu^[8][9].

Około godziny 21.00 Mofaz zauważył oddział przekraczający Jordan i kierujący się w stronę okopów i ziemianki pod wzgórzem, na którym byli Izraelczycy. Mofaz wydał rozkaz otwarcia ognia. Wraz z Brimerem i Deksterem zaczęli oskrzydlać przeciwnika od swojej lewej strony, zaś Dani Dagan, Roni Dawid i Dani Roszin rozpoczęli atak na lewą flankę przeciwnika. W rezultacie oddział Al-Fatahu został zaatakowany z dwóch stron i rozpoczął odwrót. W tym samym momencie otrzymał wsparcie ogniowe z jordańskiej strony granicy. Przed przekroczeniem rzeki bojownicy zdążyli ostrzelać Izraelczyków z RPG-7, jednak żaden granat nie eksplodował^[10][11].

Na następny dzień na miejsce starcia przybył stojący na czele Dowództwa Centralnego generał Rechawam Ze’ewi. Podczas inspekcji okazało się, że 4 bojowników Al-Fatahu zginęło, a jednego znaleziono rannego i wzięto do niewoli. W ziemiance i okopach znaleziono dwa granatniki przeciwpancerne RPG-7, 4 karabinki Kałasznikowa, 8 magazynków, 6 granatów produkcji radzieckiej i jeden produkcji brytyjskiej^[2][12].

Konsekwencje

Podczas inspekcji Ze’ewiego ustalono, że przeprowadzenie nocnej zasadzki było sprzeczne z taktyką Cahalu. Nakazywała w takim momencie frontalne ostrzelanie przeciwnika. Manewr, który zastosował Mofaz, polegał na wzięciu bojowników w dwa ognie i użyciu przy tym granatów odłamkowych. Uznano, iż było to nowatorskie podejście do sytuacji i postanowiono zaimplementować je w szkoleniu wojskowym^[12][13].

Przypisy

Bibliografia

• ChaimCh. Herzog ChaimCh., The Arab-Israeli Wars. War and Peace in the Middle East, New York: Vintage Books, 1984 .
• EliE. Landau EliE., ארבע מחבלים נהרגו, אחד נפצע ונשבה בהתקלות שאירעה אמש ליד הירדן, „Ma’ariw”, 24 października 1968 .
• KirstenK. Schulze KirstenK., Konflikt arabsko-izraelski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, ISBN 978-83-01-16351-8 .
• MoszeM. Zonder MoszeM., בלילה כזה נולדים רמטכ"לים, „Ma’ariw Sofszawu’a”, 27 marca 1998 .