Zaskale (województwo małopolskie)

Artykuł

49°26′42″N 19°59′46″E

- błąd

39 m

WD

49°28'N, 20°2'E

- błąd

19370 m

Odległość

1141 m

Zaskale
wieś
Ilustracja
Remiza OSP
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowotarski

Gmina

Szaflary

Liczba ludności (2008)

1352

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-424[1]

Tablice rejestracyjne

KNT

SIMC

0466566

Położenie na mapie gminy Szaflary
Mapa konturowa gminy Szaflary, u góry znajduje się punkt z opisem „Zaskale”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Zaskale”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Zaskale”
Ziemia49°26′42″N 19°59′46″E/49,445000 19,996111

Zaskalewieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Szaflary.

Integralne części wsi Zaskale[2][3]
SIMCNazwaRodzaj
0466572Za Wodączęść wsi

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego.

Miejscowość leży w południowej części Kotliny Nowotarskiej. Rozciąga się z niej widok na Tatry, Gorce i Babią Górę. Okolice są w znacznym stopniu zalesione. Na granicy z Maruszyną płynie potok Mały Rogoźnik[4].

W Zaskalu istnieje kościół parafialny pw. św. Wojciecha BM powołany w 1999 r.

W Zaskalu funkcjonuje również jednostka Ochotniczej straży pożarnej, Dom pomocy społecznej "Smrek" oraz Ludowy Klub Sportowy "Skalni Zaskale"[5] grający w klasie "A", założony w 2000 r.

W ostatnią sobotę karnawału odbywa się gminny konkurs potraw regionalnych "Zaskalańskie Jodełko".

Na zachodniej granicy wsi znajduje się cmentarz choleryków prawdopodobnie z XIX wieku, o czym dziś świadczy jedynie przydrożna kapliczka.

Historia

Spotkanie pań Chramiec z żołnierzami 5. baterii II dywizjonu 1 pułku artylerii Legionów Polskich. Od lewej: ogn. Stanisław Künstler, ppor. Edmund Knoll-Kownacki, ppor. Kazimierz Schally, kpt. Marceli Śniadowski.

Wieś królewska nie posiadająca dokumentu lokacyjnego. Osada powstała prawdopodobnie na gruntach leśnych należących do wsi Szaflary. Początkowo stanowiła jej przysiółek, by z czasem stać się odrębną osadą. Wieś Zaskale nie miała dziedzicznego sołtysa, lecz wójta. Wieś w praktyce korzystała z norm prawa magdeburskiego[6]. Podobna sytuacja miała miejsce w sąsiedniej Maruszynie i Czerwiennym. W lustracji starostwa nowotarskiego (1663)[7] wieś występuje samodzielnie i liczy 5 nierównych zagród. Ich właściciele dają do skarbu starościńskiego nowotarskiego czynsz gruntowy i tzw. oprawę (daninę w postaci przędzy). Za prawo produkcji trunków płacą tzw. kwartał. Ponadto na zagrodnikach ciąży obowiązek świadczenia darmowej pracy w postaci pańszczyzny pieszej wynoszącej 60 dni w roku. W rejestrze poborowym z 1680 r. brak o niej wzmianki. Być może wymieniona jest razem z Szaflarami[8]. Kolejna lustracja z 1767 r. wymienia we wsi 7 zagród i 1 młyn. Wszelka praca i daniny są zamienione na rentę pieniężną, która rocznie wynosi 260 złp 26 groszy. Wymiar świadczeń objętych tym ryczałtem jest następujący: pańszczyzna w ilości 301 dni pieszych (koszenie); danina przędzy w ilości 8 łokci 18 pasm 15 nici; danina drobiowa w ilości 3 ½ sztuki gęsi oraz 7 kur; czynsz gruntowy z zagród i młyna w kwocie 81 złp 20 gr; podatku kwartałowego w kwocie 70 złp.[9]. Obowiązujące nazwy zagród w roku 1855: Filipowa, Figlarzowa, Babiarzowa, Błaszczakowa, Suchego, Głąbiowa i Lipieniowa.[10]. Do 1999 roku wieś należała do parafii św. Andrzeja Apostoła w Szaflarach.

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1588 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. GUS. Rejestr TERYT
  4. Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2018-05-02].
  5. LKS "Skalni" Zaskale, skalnizaskale.futbolowo.pl [dostęp 2017-11-27].
  6. Józef Rafacz, Dzieje i ustrój Podhala Nowotarskiego, 1935, s. 13.
  7. Alicja Falniowska-Gradowska, Franciszek Leśniak, Lustracja województwa krakowskiego 1659-1664, część I, Wg autorów lustracja sporządzona została na bazie lustracji z 1636 roku, co oznacza, że wieś istniała wcześniej., 2005, XXII.
  8. Stefan Inglot (red.), Rejestr poborowy województwa krakowskiego z roku 1680, "5 zagród bez ról", 1959, s. 241.
  9. Acta Castrensia Sandecensia [mikrofilm], Archiwum Narodowe w Krakowie, 1767, s. 1728-1730.
  10. Komisja ds. Zniesienia Ciężarów Gruntowych w Galicji, Archiwum Narodowe w Krakowie, 1855.

Media użyte na tej stronie