Zatoka Moreton

Zatoka Moreton Moreton Bay
Położenie zatoki na mapie Australii
Państwo	Australia
Stan	Queensland
Lokalizacja	Ocean Spokojny
Powierzchnia	1523 km²
Wymiary	125 × 35 km
Głębokość • średnia	6,8 m
Miejscowości nadbrzeżne	Brisbane
Wyspy	Moreton, North Stradbroke Island, South Stradbroke Island, Bribie, Coochiemudlo Island(ang.), Peel Island(ang.), Southern Moreton Bay Islands(ang.).
Położenie na mapie Queenslandu Zatoka Moreton
Położenie na mapie Australii Zatoka Moreton
27°16′07″S 153°15′11″E/-27,268611 153,253056

Zatoka Moreton (ang. Moreton Bay) – zatoka na wschodnim wybrzeżu Australii, w stanie Queensland, granicząca od zachodu z Brisbane. Jest częścią Morza Koralowego Oceanu Spokojnego.

Historia odkrycia

Obszar zatoki oraz wysp położonych w tym regionie początkowo były zamieszkiwane przez aborygenów, którzy nazywali zatokę Quandamooka. Zatoka i zamykające ją wyspy były widziane przez Jamesa Cooka w maju 1770 r. Zarówno sama zatoka jak i największa, północna wyspa (Moreton), nazwane zostały na cześć Lorda Mortona, przewodniczącego Royal Society i znanego patrona nauki^[1]. Pojawienie się litery „e” w nazwie spowodowane było błędem drukarskim w wydanym sprawozdaniu z podróży Cooka, którego już później nie prostowano.

Rejon zatoki Moreton był po raz pierwszy eksplorowany przez wyprawę M. Flindersa, który 17 lipca 1799 r. wylądował w miejscu zwanym dziś Woody Point, ok. 20 km na północ od obecnego centrum Brisbane. Miejsce to nazwał Red Cliff Point, od zabarwionych na czerwony kolor skał klifu, widocznego z zatoki. W 1823 r. zatokę badał z polecenia ówczesnego gubernatora Nowej Południowej Walii, sir Thomasa Brisbane’a, angielski żeglarz i podróżnik John Oxley, który rok później wrócił tu, by spenetrować ujście rzeki Brisbane.

Geografia

Wyspy położone na południu zatoki (Southern Moreton Bay Islands(ang.))

Zatoka Moreton powstała około 6000 lat temu w wyniku podnoszenia się poziomu morza. Zatoka rozciąga się na długości około 160 km od Caloundra na północy do Surfers Paradise na południu. W sumie na obszarze zatoki znajduje się 360 wysp. Najwięcej osób mieszka na wyspach w południowym regionie zatoki, m.in. na wyspach: Russell, Macleay, Lamb i Karragarra. W przeszłość wyspa Peel była wykorzystywana jako miejsce kwarantanny. Zatoka jest płytka i piaszczysta. Kanał żeglugowy, który przebiega przez północną części zatoki zapewnia łączność z portem w Brisbane.

Od Pacyfiku oddzielona jest łańcuchem większych wysp: Moreton (na północy), Bribie, North Stradbroke oraz South Stradbroke (na południu).

Obszary chronione

Manly w czasie odpływu

• Moreton Island National Park
• St Helena Island National Park
• Moreton Bay Marine Park – założony w 1993, obszar: 3400 km².
• Southern Moreton Bay Islands National Park

Zgodnie z konwencją ramsarską cześć Zatoki Moreton znajduje się na liście mokradeł o znaczeniu międzynarodowym.

W marcu 2009 doszło do wycieku 100 ton ropy oraz 30 ton paliwa i innych substancji toksycznych.

Flora i fauna

Rejon zatoki zamieszkuje wiele morskich zwierząt, np.: wieloryby, delfiny, diugonie, rekiny i żółwie. Diugonie oraz żółwie są zagrożone ze względu na częste kolizje z łodziami motorowymi^[2].

Zatoka stanowi popularne miejsce wśród wędkarzy. Pozyskiwane są z niej również różne „owoce morza”, np. homary Thenus orientalis, które są serwowane w wielu restauracjach w Queensland.

Nad zatoką rośnie endemiczny dla wschodniej Australii gatunek – figowiec wielkolistny.

Zobacz też

• wyciek ropy w południowym Queensland (2009)

Przypisy