Zaułek Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu

Zaułek Jerzego Grotowskiego
Stare Miasto
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Poprzednie nazwy

Przejście Poprzeczne

Przebieg
Ikona deptak plac.svgRynek
Deptak tunel.svgRynek-Ratusz 13
Ikona deptak deptak.svgPrzejście Garncarskie
Deptak tunel.svgPrzejście Garncarskie 8
Ikona deptak deptak.svgPrzejście Żelaźnicze
Deptak tunel.svgSukiennice 5
Ikona deptak deptak.svgSukiennice
Deptak tunel.svgSukiennice 11
Ikona deptak deptak.svgRynek
Deptak tunel.svgRynek 19
Ikona deptak plac.svg
Deptak tunel.svgOfiar Oświęcimskich 10
Ikona deptak koniec T.svgul. Ofiar Oświęcimskich
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zaułek Jerzego Grotowskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zaułek Jerzego Grotowskiego”
51°06′36,563″N 17°01′55,007″E/51,110156 17,031946
Zespół zabudowy śródrynkowej
Północny odcinek
Zabudowa północnego odcinka
Od lewej: kwartał zabudowy z odcinkiem południowym przed rewitalizacją, po prawej zespół śródrynkowy z odcinkiem północnym
Zespół zabudowy śródrynkowej
Przejście Żelaźnicze
Blok urbanistyczny na południe od Rynku, przez który przebiega zaułek
Ul. Ofiar Oświęcimskich 10, koniec zaułka

Zaułek Jerzego Grotowskiegoulica położona we Wrocławiu na Starym Mieście[1][2][3]. Obejmuje przejście z północy na południe w zespole zabudowy śródrynkowej[4] oraz odcinek południowy biegnący od Rynku do ulicy Ofiar Oświęcimskich[5]. Charakterystyczną cechą tego ciągu komunikacyjnego jest fakt, że w jego przebiegu znajduje się sześć przejść bramowych w budynkach, przez które on przebiega[3][4][5].

Historia

Historia tej drogi, nazywanej pierwotnie Przejściem Poprzecznym, nierozerwalnie związana jest z lokacją miasta, a w jego ramach wrocławskiego Rynku i powstaniem w jego obrębie tretu, z uprzywilejowanymi sukiennicami, smatruzem i kramami (przy czym dotyczy to współczesnego odcinka północnego, biegnącego w zespole zabudowy śródrynkowej). Rynek stanowił ówcześnie centrum urbanistyczne, komunikacyjne i administracyjne[3][6][7][8].

Przyjmuje się, iż ulica powstała w XII wieku. Ówcześnie na całej swej długości była odkryta[3]. Pierwszy jej fragment powstał wraz z najwcześniej wzniesionym zespołem budynków handlowych, tworzących ówczesne Sukiennice, nazywanych także Domem Kupców. Składały się nań cztery budynki podzielone na 40 komór, rozdzielone szerokim przejściem wzdłuż ich fasad oraz wąskim Przejściem Poprzecznym[6][9][8][10]. Pod koniec XIII wieku zbudowano Ratusz[6][8][10].

Po powstaniu kolejnych obiektów droga przebiegała między zabudową Sukiennic, którą stanowiły już wówczas murowane budynki z komorami przeznaczonymi do handlu oraz drewnianą zabudową kramów i ław Przejścia Żelaźniczego i Garncarskiego[3][6][8]. Na północ od wspomnianych Sukiennic równolegle przebiega Przejście Żelaźnicze. Tu znajdowały się Kramy Bogatych. Do XIV wieku drewnianą zabudowę kramów zastąpiono w całości murowaną, z zachowaniem Przejścia Poprzecznego[3][11][12][13]. Dalej na północ przebiegało Przejście Garncarskie. Tu zlokalizowane były Kramy Płócienników, na południu przylegające do Kramów Bogatych, a na północy do hali smatruza. Stąd nazywano tę uliczkę „wśród Płócienników”, albo ulicą Płócienników[14][15][16]. Kolejną zabudowę wzdłuż ulicy, na północ od opisanej, stanowiła wspomniana hala smatruza. Zbudowano ją dopiero w XIV wieku, a rozebrano w 1824 roku. Składała się z dwóch budynków rozdzielonych Przejściem Poprzecznym. Całość miała około 81,5 m długości, przy czym część zachodnia była dłuższa od części wschodniej[6][17]. Północną pierzeję zabudowy śródrynkowej stanowiły przylegające do hali smatruza kramy siodlarzy i rymarzy, rozbudowane po jej rozebraniu[6][18].

Jak wynika z powyższego przeglądu zabudowa wzdłuż uliczki z czasem ulegała przeobrażaniom. W XIV wieku drewniane kramy zastąpione zostały murowanymi budynkami Kramów Bogatych, drewniane Kramy Płócienników oraz murowane przepierzenia hali smatruza. Zabudowa nad uliczką w formie przejść w budynkach pojawiła się w pierwszej połowie XVI wieku, kiedy to przebudowano zarówno Sukiennice, jak i Kramy Bogatych[3][8].

Współczesna, klasycystyczna zabudowa pojawiła się po 1825 roku[9][8][10]. Znaczna część tej zabudowy uległa zniszczeniu podczas działań wojennych w czasie oblężenia Wrocławia z 1945 roku. Po wojnie część zabudowy odbudowano bądź zrekonstruowano, część zbudowano od podstaw, a przy Przejściu Garncarskim pozostawiono niezabudowany pas terenu. Działania w tym zakresie prowadzone były do końca lat 60. XX wieku[3][9][16].

Południowy odcinek Zaułku Jerzego Grotowskiego biegnie po śladzie dawnej ulicy Świętej Doroty, współcześnie bowiem ulica ta obejmuje jedynie szczątkowy odcinek biegnący na południe od Trasy W-Z (ulicy Kazimierza Wielkiego)[19][20]. Pierwotnie jednak łączyła ona Rynek z Kościołem św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława, przy czym jako pierwsza powstała jej część przecinająca kwartał przyrynkowy, wtórnie do planu lokacyjnego około 1242 roku. Pełniła ona funkcję pomocniczego ciągu komunikacyjnego. Zlokalizowana była pomiędzy posesjami Rynek 18 i 19, a potwierdzona od 1466 roku[20][21]. Pierwotnie początek ulicy nie był przekryty nadbudową. W 1475 roku właściciele kamienic 19 i 20 zawarli pierwsze porozumienie dotyczące połączenia nad ulicą dwóch dotychczasowych narożnych kamienic i praw własności nadbudówki. Ostatecznie nadbudówka została wzniesiona w 1492 roku i została przyłączona do kamienicy nr 19[22][a].

Do końca XV wieku używano dla tego odcinka nazwy „Uliczka św. Doroty”, a także „Szubieniczna”, ewentualnie po zabudowie z 1602 roku – „Przejście św. Doroty”, później cała ulica nosiła miano Dorotheengassee, do 1945 roku[19][20][21]. Ta część zaułku również dotknięta została zniszczeniami wojennymi, a rekonstrukcja zabudowy objęła głównie pierzeję rynkową wraz ze wspomnianym przejściem zapewniającym komunikację Rynku z kierunkiem południowym[21]. Po II wojnie światowej rozważano rekonstrukcję ulicy Św. Doroty w jej historycznym przebiegu, jednakże z planów tych zrezygnowano, a późniejsze inwestycje (budowa Trasy W-Z, budynku ZETO) uniemożliwia zalecane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego odtworzenie jej choćby w formie ciągu pieszego[21].

Po roku 2000 przeprowadzono liczne przebudowy, modernizacje, czy remonty położonych tu budynków[23]. Ponadto wykonano rewitalizację podwórza przy południowym odcinku ulicy w ramach inwestycji obejmującej przestrzeń wnętrza międzyblokowego (ulic: Ofiar Oświęcimskich, Eugeniusza Gepperta, Rynek, Świdnicka) przeprowadzonej w programie zagospodarowania wnętrz międzyblokowych i placów zabaw w 2011 roku[23][24].

Należy także zaznaczyć, że historycznie ciąg pieszy od ulicy Więziennej, przez Przejście Poprzeczne, do ulicy Św. Doroty stanowił tzw. Przejście Pokutnicze[25].

Nazwy

W swojej historii ulica nosiła następujące nazwy:

  • Przejście Poprzeczne, do 2002 roku[3]
  • Zaułek Jerzego Grotowskiego, od 2002 roku[1][3][26].

Współczesna nazwa została nadana uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z 4 lipca 2002 roku nr L/1741/02[1][26], przy czym nazwę tę przypisano wówczas odcinkowi północnemu przebiegającemu w zabudowie śródrynkowej[4]. Upamiętnia ona postać wybitnego reżysera teatralnego Jerzego Grotowskiego, którego pamięć kultywuje pobliski Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego[3][27].

Układ drogowy

Cały ciąg Zaułku Jerzego Grotowskiego określany jest jako droga wewnętrzna, ale nie ma przypisanej do niego jakiejkolwiek drogi. Przebiega on bowiem przez posesje prywatne i teren przypisany do innych ulic lub placów[1][28]. Przeznaczony jest do ruchu pieszego[29].

Ulice i place powiązane z Zaułkiem Jerzego Grotowskiego:

Charakterystyczną cechą tego ciągu komunikacyjnego jest fakt, że w jego przebiegu znajduje się sześć przejść bramowych w budynkach (cztery w odcinku północnym przebiegającym przez zespół zabudowy śródrynkowej i dwa w odcinku południowym)[3][4][5]:

  1. Rynek-Ratusz 13
  2. Przejście Garncarskie 8
  3. Sukiennice 5
  4. Sukiennice 11
  5. Rynek 19
  6. Ofiar Oświęcimskich 10.

Zabudowa i zagospodarowanie

Droga ukształtowana jest w formie ciągu pieszego. Zabudowa przy niej w części północnej to zespół zabudowy śródrykowej, przy czym charakteryzuje się ona poprzecznym usytuowaniem do samej drogi – zabudowa ta biegnie wzdłuż poprzecznych ulic, a ciąg pieszy przebiega przez przejścia bramowe. Dominuje tu historyczna zabudowa, zachowana lub odtworzona po wojnie, z lokalami użytkowymi, usługowymi, a także na wyższych kondygnacjach mieszkalnymi. Południowy odcinek to również dwie linie takiej poprzecznej zabudowy z przejściami bramowymi, między którymi w przestrzeni międzyblokowej znajduje się skwer[5][30][31]. Przewiduje się jednak zabudowę usługową wzdłuż zaułku po obu stronach w formie pasażu przekrytym dachem[32] i jego oświetleniem[33].

Ochrona i zabytki

Obszar, na którym położona jest ulica Zaułek Jerzego Grotowskiego, podlega ochronie w ramach zespołu urbanistycznego Starego Miasta z XIII–XIX wieku, wpisanego do rejestru zabytków pod nr. rej.: 196 z 15 lutego 1962 roku oraz A/1580/212 z 12 maja 1967 roku[34][35] Inną formą ochrony tych obszarów jest ustanowienie historycznego centrum miasta, w nieco szerszym obszarowo zakresie niż wyżej wskazany zespół urbanistyczny, jako pomnik historii[36][37][38]. Samo miasto włączyło ten obszar jako cenny i wymagający ochrony do Parku Kulturowego „Stare Miasto”, który zakłada ochronę krajobrazu kulturowego oraz uporządkowanie, zachowanie i właściwe kształtowanie krajobrazu kulturowego oraz historycznego charakteru najstarszej części miasta[39].

Ponadto ciąg pieszy Zaułka Jerzego Grotowskiego podlega ochronie jako historyczne Przejście Pokutnicze, łączące ulicę Więzienną z ulicą Świętej Doroty[25] z postulatem jego pełnego odtworzenia, jako jedynego powiązania pieszego przecinającego bloki urbanistyczne[40]. Ochrona polega między innymi na obowiązku zachowania wszystkich przejść bramowych[41][42]. Stawia się liczne wymogi i ograniczenia w zakresie robót budowlanych dotyczących tej ulicy. Między innymi wymaga się wykonania nawierzchni drogi wyłącznie z kostki i płyt kamiennych przy uwzględnieniu nawiązania jej ułożenia do istniejącego układu graficznego[43][44][45].

Przy ulicy i w najbliższym sąsiedztwie znajdują się następujące zabytki i inne obiekty historyczne:

obiekt, położeniepowstanie, nr rej.[b]fotografia
odcinek północny
Kamienica „Pod Wrocławskim Herbem” ze sklepem jubilerskim Braci Somme (od 1794 roku), obecnie budynek mieszkalno-usługowy
Rynek-Ratusz 13[30][46]
(przejście bramowe)
XVII wiek, 1781 rok, lata 1957–1958 (rekonstrukcja)[30]
(XVIII wiek, 1825 rok, po 1945 roku[47])
A/1560/233 z dnia 30 grudnia 1970 roku[30][46][47][48]
Kamienica nr 13.jpg
Kamienica, obecnie budynek mieszkalno-usługowy
Ratusz 14[30][49]
(fragment pierzei wschodniej)
XVIII wiek, lata 1956–1960 (rekonstrukcja)[30]
(XVIII wiek, 1825 rok, po 1945 roku[47])
A/1560/233 z dnia 30 grudnia 1970 roku[30][47][48][49]
Wrocław Rynek-Ratusz 14 sm.jpg
Kamienica, obecnie budynek mieszkalno-usługowy
Przejście Garncarskie 8[30][50]
(przejście bramowe)
połowa XVIII wieku, około 1880 roku, po 1945 roku[30]
(XVI wiek[51])
A/2906/129 z dnia 15 lutego 1962 roku[30][48][50][51]
Wrocław Przejście Garncarskie 8 sm.jpg
Kamienica "Pod Złotą Owcą", obecnie budynek usługowy (restauracja)
Sukiennice 5[30][52]
(przejście bramowe)
XIV-XV wiek, lata 20. XIX wieku, po 1945 roku
gez, mpzp[30][52]
Wrocław Breslau Sukiennice Street.JPG
Kamienica, obecnie budynek Urzędu Miasta Wrocławia
Sukiennice 11[30][53]
(przejście bramowe)
XVI – 1 połowa XVII wieku, lata 1821–1822 (projekt F. Tschech)[30]
(XX wiek[54])
A/2696/260 z dnia 30 grudnia 1970 roku[30][48][53][54]
Wrocław Sukiennice 11 sm.jpg
Kamienica "Pod Żelaznym Krzyżem", obecnie budynek Urzędu Miasta Wrocławia
Sukiennice 12[30][55]
(fragment pierzei wschodniej)
XVI – 1 połowa XVII wieku, lata 1823–1825 (projekt F. Tschech)[30]
(1825 rok, XX wiek[54])
173/187 z dnia 15 lutego 1962 roku[30][48][55][54]
Wroclaw Ratusz 6.jpg
Ratusz Staromiejski, obecnie m.in. siedziba Muzeum Miejskiego Wrocławia, Muzeum Sztuki Mieszczańskiej, restauracja
Ratusz[30][56]
(pierzeja wschodnia)
wzmiankowany w 1299 roku, rozbudowy: XIV wiek, początek XV wieku, ok. 1470-1510 roku (modernizacja i rozbudowa), XVI wiek (przebudowa i modernizacja wnętrz), lata 1615–1616 (przebudowa wnętrz), lata 1884–1891 (regotyzacja fasady, klatka schodowa – projekt Karl Johann Bogislaw Lüdecke), lata 1934–1919[30]
(2 połowa XIII wieku, lata 1471–1504[57])
39 z dnia 29 marca 1949 roku[57] oraz
A/2908/135 z dnia 15 lutego 1962 roku[30][48][56][57]
Ratusz Wrocławski - panoramio - Mister No.jpg
(c) Mister No, CC BY 3.0
odcinek południowy
Kamienica „Pod Starą Szubienicą” ze sklepem i piwnicą win G. Blumenthal & Co., obecnie budynek mieszkalno-usługowy
Rynek 19[30][58]
(przejście bramowe)
XV wiek, XVI wiek, około 1605 roku, XIX wiek, 1945 rok (zniszczony), lata 1953–1960 (odbudowa)[30]
(XV-XVI wiek, po 1945 roku[59])
A/1524/220 z dnia 30 grudnia 1970 roku[30][58][59][60]
Wrocław Rynek 19 sm.jpg
Kamienica z usługowymi kondygnacjami (m.in. Dom braci Friedenthal – koniec XIX wieku), obecnie budynek mieszkalno-usługowy (apteka)
Rynek 18[30][61]
(fragment pierzei zachodniej)
połowa XVI wieku, około 1740 roku, 1945 rok (zburzony), lata 1953–1960 (odbudowa)[30]
(XV wiek, XVIII wiek, lata 1952–1955[59])
A/1523/227 z dn. 30 grudnia 1970 roku[30][61][59][60]
Wrocław Rynek 18 sm.jpg
Kamienica
ulica Ofiar Oświęcimskich 10[30][62]
(przejście bramowe)
koniec XVIII wieku, lata 1956–1958 (odbudowa)
gez, mpzp[30][62][63]
Wrocław, ul. Ofiar Oświęcimskich 10-12 2020-09-08 02.jpg
zamknięcie południowej osi widokowej
Budynek biurowy – Zakład Elektronicznej Techniki Obliczeniowej ZETO
ulica Ofiar Oświęcimskich 7-13[30][64]
lata 1966–1969 (proj. A., J. Tarnawscy)
gez, mpzp[30][64]
Wrocław, ZETO - 02 (I197406).jpg

Zobacz też

Uwagi

  1. Antkowiak w swojej pracy z 1970 roku podaje datę wzniesienia nadbudówki na rok 1602[21], co wobec nowych materiałów źródłowych jest nieaktualne; w 1602 roku kamienica nr 19 była poddana gruntownemu remontowi
  2. Nr rej.: numer wpisu do rejestru zabytków; mpzp – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego; gez – gminna ewidencja zabytków.

Przypisy

  1. a b c d ZDiUM ulice 2020 ↓, poz. 6513 (Zaułek Jerzego Grotowskiego).
  2. SIP 2019 ↓, Osiedla Wrocławia.
  3. a b c d e f g h i j k l m n o Harasimowicz 2006 ↓, s. 1016 (Zaułek Jerzego Grotowskiego).
  4. a b c d e f g h i Uchwała RMWr 2002 ↓, załącznik.
  5. a b c d e f SIP 2019 ↓, Mapa podstawowa.
  6. a b c d e f Harasimowicz 2006 ↓, s. 764 (Rynek).
  7. Harasimowicz 2006 ↓, s. 265-267 (Handel).
  8. a b c d e f Antkowiak 1970 ↓, s. 221-227 (Rynek).
  9. a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 850-851 (Sukiennice).
  10. a b c Antkowiak 1970 ↓, s. 250 (Sukiennice).
  11. Harasimowicz 2006 ↓, s. 725 (Przejście Żelaźnicze).
  12. Harasimowicz 2006 ↓, s. 439 (Kramy Bogate).
  13. Antkowiak 1970 ↓, s. 210 (Przejście Żelaźnicze).
  14. Harasimowicz 2006 ↓, s. 725 (Przejście Garncarskie).
  15. Harasimowicz 2006 ↓, s. 439 (Kramy Płócienników).
  16. a b Antkowiak 1970 ↓, s. 209-210 (Przejście Garncarskie).
  17. Harasimowicz 2006 ↓, s. 814 (Smatruz).
  18. Harasimowicz 2006 ↓, s. 439-440 (Kramy siodlarzy i rymarzy).
  19. a b ZDiUM ulice 2020 ↓, poz. 5628-5629 (Św. Doroty).
  20. a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 886 (Św. Doroty).
  21. a b c d e Antkowiak 1970 ↓, s. 41-42 (św. Doroty).
  22. Goliński 2015 ↓, s. 142–143.
  23. a b SIP 2019 ↓, Decyzje architektoniczne.
  24. SIP 2019 ↓, Inwestycje miejskie.
  25. a b Uchwała RMWr 2003 ↓, § 34 ust. 1 pkt 2 lit. e.
  26. a b Uchwała RMWr 2002 ↓, § 1.
  27. Harasimowicz 2006 ↓, s. 252 (Grotowski Jerzy).
  28. SIP 2019 ↓, Mapa własności.
  29. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 12 ust. 3.
  30. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae SIP 2020 ↓, Gminna Ewidencja Zabytków.
  31. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 48.
  32. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 42 ust. 5 pkt 7.
  33. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 42 ust. 7.
  34. NID 2018 ↓, s. 207.
  35. GEZ 2019 ↓, poz. 68.
  36. NID 2013 ↓.
  37. MP 1994 ↓.
  38. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 8 ust. 1.
  39. wroclaw.pl 2018 ↓.
  40. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 6 ust. 1 pkt 2 lit. e.
  41. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 34 ust. 1 pkt 6 lit. b.
  42. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 42 ust. 8.
  43. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 15 ust. 2.
  44. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 34 ust. 1 pkt 4.
  45. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 42 ust. 6 pkt 4.
  46. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 7603.
  47. a b c d NID 2020 ↓, s. 232.
  48. a b c d e f Uchwała RMWr 2003 ↓, § 34 ust. 1 pkt 1 lit. a.
  49. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 7604.
  50. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 7011.
  51. a b NID 2020 ↓, s. 229.
  52. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 8713.
  53. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 8716.
  54. a b c d NID 2020 ↓, s. 234.
  55. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 8717.
  56. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 7597.
  57. a b c NID 2020 ↓, s. 214.
  58. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 7633.
  59. a b c d NID 2020 ↓, s. 231.
  60. a b Uchwała RMWr 2003 ↓, § 42 ust. 5 pkt 1 lit. a.
  61. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 7632.
  62. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 5529.
  63. Uchwała RMWr 2003 ↓, § 42 ust. 5 pkt 1 lit. b.
  64. a b ZW 2020 ↓, GEZ poz. 5527.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Stare Miasto.png
Autor: Siliesiac, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa Starego miasta we Wrocławiu
Wrocław - fotopolska.eu (294999).jpg
(c) mamik / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Wejście do Przejścia Żelaźniczego od wschodniej strony rynku. Po prawej malowidło poświęcone Jerzemu Grotowskiemu, którego imienia Instytut mieści się w głębi
Wrocław Sukiennice 11 sm.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kamienica Sukiennice 10/11, Wrocław - Stare Miasto
Wrocław, ul. Ofiar Oświęcimskich 10-12 2020-09-08 02.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polska, Wrocław, ul. Ofiar Oświęcimskich 10-12, Zaułek Jerzego Grotowskiego
P3200012WroclawTregenza.JPG
Autor: Timtregenza, Licencja: CC BY-SA 3.0
View over Wroclaw, Poland from the "penitents´bridge" of St Mary Magdelene
Wrocław Rynek-Ratusz 14 sm.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kamienica Rynek-Ratusz 13, 14, Miasto Wrocław - Stare Miasto
Deptak tunel.svg
Autor: Bartek444, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Ikona. Deptak tunelem.
Wrocław Rynek 19 sm.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kamienica „Pod Starą Szubienicą” Rynek 19, Wrocław - Stare Miasto
Wroclaw Ratusz 6.jpg
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wrocław - Ratusz
2019-07-02 Market Square in Wrocław.jpg
Autor: Maksym Kozlenko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Market Square in Wrocław
Ikona deptak plac.svg
Autor: SVG by Harry-C, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ikona skrzyżowania deptaku z placem
Ikona deptak deptak.svg
Ikona skrzyżowania deptaku z deptakiem
Wrocław Przejście Garncarskie 8 sm.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kamienica Przejście Garncarskie 8, Miasto Wrocław - Stare Miasto
Kam4 nr 8 Pżelaz.jpg
Autor: Adamt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kamienica przy ul. Garncarskiej 8 we Wrocławiu, przejście
Wrocław Breslau Sukiennice Street.JPG
Autor: Daviidos, Licencja: CC BY-SA 4.0
Die Ulica Sukiennice in Breslau
Wrocław - fotopolska.eu (293941).jpg
(c) Danuta B. / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Foto-loto nad wrocławskim rynkiem. Ładnie widoczna zachodnia pierzeja i u góry, z lewej, pl. Solny.
Kamienica nr 13.jpg
Autor: Adamt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kamienica Rynek-Ratusz 13 we Wrocławiu
Ikona deptak koniec T.svg
Autor: Lechoo.net, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ikona deptaku dochodzącego do ulicy
Wrocław, ul. Ofiar Oświęcimskich 10 2020-09-08 03 Zaułek Grotowskiego.jpg
Autor: Joee, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polska, Wrocław, ul. Ofiar Oświęcimskich 10, Zaułek Jerzego Grotowskiego
Wrocław - fotopolska.eu (293940).jpg
(c) Danuta B. / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Foto-loto nad wrocławskim rynkiem. Dokładnie widać blok śródrynkowy z gotyckim ratuszem na czele.
Wroclaw rynek (2015).JPG
Autor: Kapitel, Licencja: CC0
Rynek we Wrocławiu. Widok z wieży kościoła św. Elżbiety