Zawiść (Orzesze)

Zawiść
Dzielnica Orzesza
Państwo Polska
Województwo śląskie
Powiatmikołowski
MiastoOrzesze
W granicach Orzesza1975
Powierzchnia6,6 km²
Plan Zawiści
Plan Zawiści
Położenie na mapie Orzesza
Mapa konturowa Orzesza, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zawiść”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zawiść”
Położenie na mapie powiatu mikołowskiego
Mapa konturowa powiatu mikołowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zawiść”
Ziemia50°07′48″N 18°47′24″E/50,130000 18,790000
Portal Polska

Zawiśćdzielnica Orzesza.

Historia

Pierwsza udokumentowana informacja o Zawiści, wiosce rycerskiej pochodzi z 1574 r., kiedy Wawrzyniec Trach odkupił wieś od Jerzego Orzeskiego, chociaż można również dopuścić, że wymieniona przez Jana Raciborskiego wśród wiosek przekazywanych żonie, księżnej Helenie nazwa Czawsch, dotyczy Zawiści i wówczas należałoby czas powstania wioski cofnąć co najmniej o sto lat. Następnym wzmiankowanym panem Zawiści był Krzysztof Fragstein (1653). W 1715 r. właścicielem był Karol Aleksander Holly, a potem Zawadzcy, Właściciele Gardawic. Od 1852 r. wioskę posiadali po kolei: Witowski, Micke, Hegenscheid i poprzez małżeństwo Fryderyk Penner. Ten ostatni władał Zawiścią do zakończenia I wojny światowej. W 1921 r. majątek został rozparcelowany. W 1921 r. podczas plebiscytu 199 osób głosowało za Polską, a 99 za Niemcami.

W 1780 r. zarejestrowano w Zawiści 5 gospodarstw i 50 mieszkańców, a w 1891 r. żyło już tutaj 500 ludzi. W 1896 r. Przygotowano pomieszczenia na szkołę i od tego czasu Zawiść oddzielono od szkoły w Gardawicach. Budynek z cegły, kryty dachówką powstał w 1907 r. Po wojnie w 1965 r. postawiono drugą, obszerną szkołę, która służy do dzisiaj.

W Zawiści istniała od 1733 do 1914 r. huta szkła Ernestyna. Również w pierwszej połowie XVIII w. wybudowano pałac, a nieco później obok zabudowania gospodarcze folwarku. W tym czasie działały w wiosce 2 cegielnie i jedna kopalnia. W 1981 r. postawiono w Zawiści kościółek poświęcony św. Janowi Chrzcicielowi, zaś w następnym roku utworzono tu parafię.

1 września 1939 Niemcy rozstrzelali we wsi 7 osób (w tym trzech studentów z Warszawy. 3 września 1939 w egzekucji śmierć poniosło 4 mieszkańców (zidentyfikowano 2)[1].

Transport

W Zawiści znajduje się skrzyżowanie drogi krajowej nr 81 oraz drogi wojewódzkiej nr 926. Przez Zawiść przechodzi także linia kolejowa Orzesze Jaśkowice - Tychy.

Zobacz też

  • Zawiść
  • Parafia Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Zawiści

Przypisy

  1. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 93-94.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Orzesze location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Mikołów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Mikołów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.26 N
  • S: 50.04 N
  • W: 18.70 E
  • E: 18.97 E
POL Orzesze Sołectwa i dzielnice.png
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa Orzesza: żółte - dzielnice, zielone - sołectwa, granice wg mapki znalezionej tu.