Zawilec wieńcowy

Zawilec wieńcowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządjaskropodobne
Rządjaskrowce
Rodzinajaskrowate
Rodzajzawilec
Gatunekzawilec wieńcowy
Nazwa systematyczna
Anemone coronaria L.
Sp. Pl. 539 1753[3]
Dziko rosnący zawilec wieńcowy w swoim naturalnym środowisku w Izraelu

Zawilec wieńcowy (Anemone coronaria L.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Naturalny obszar jego występowania to basen Morza Śródziemnego (Algieria, Egipt, Tunezja, Hiszpania, Francja, Włochy, Grecja, Cypr) oraz Bliski Wschód (Turcja, Izrael, Irak, Iran, Jordania, Liban, Syria)[4].

Morfologia

Pokrój
Bylina kłączowa. Osiąga wysokość do 25 cm i tworzy dość wysokie i luźno rozgałęzione pędy[5].
Liście
Odziomkowe, pierzastodzielne, o długości 6-8 cm. Po zakwitnięciu rośliny liście zanikają[5].
Kwiaty
O miseczkowatym kształcie, wyrastające pojedynczo na szczycie pędów. Mają średnicę 4-7 cm. W naturze występują kwiaty o czerwonej barwie, ale ogrodnicy wyhodowali odmiany o barwie białej, różowej, niebieskiej i fioletowej. Istnieją też odmiany o pełnych kwiatach. Uprawiany w Polsce kwitnie od wiosny do jesieni[5].

Biologia i ekologia

W obszarze swojego rodzimego występowania rośnie na polach, w zaroślach i na półpustyniach, szczególnie pospolicie tam, gdzie nie istnieje nowoczesne rolnictwo[6].

Zastosowanie

Roślina ozdobna. Jest jednym z najczęściej uprawianych zawilców[7]. Lubi gleby głębokie i przepuszczalne, najlepsze są stanowiska w półcieniu. Rozmnaża się przez podział kłączy wczesną wiosną, lub przez wysiew nasion od lutego do kwietnia. Nasiona kiełkują po 21-28 dniach, niezbędna jest im temperatura 10-15° C[5].

Obecność w kulturze

  • Uznana przez wszystkich badaczy roślina biblijna. Do niej, oraz do jaskra azjatyckiego tyczą się słowa z Ewangelii Mateusza (6,28-29): „Przypatrzcie się liliom na polu, jak rosną: nie pracują ani przędą. A powiadam wam: nawet Salomon w całym swoim przepychu nie był tak ubrany jak jedna z nich”[6].
  • W czasach biblijnych zawilec wieńcowy z powodu szybkiego przekwitania uznawany był za symbol krótkiego życia człowieka[6].

Filatelistyka

W kwietniu 1952 zawilec wieńcowy pojawił się na znaczku izraelskim o nominale 110 pruta w serii wydanej z okazji Dnia Niepodległości[8]. W lutym 1992 roku Poczta Izraela wydała beznominałowy znaczek pocztowy z zawilcem wieńcowym w technice heliograwiury. Łacińska nazwa gatunku nadrukowana na znaczku: Anemone coronarium[9].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
  4. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  5. ↑ a b c d Martin Haberer: Wielki atlas roślin ogrodowych i pokojowych. Warszawa: Oficyna Wyd. Delta. ISBN 978-83-7175-623-8.
  6. ↑ a b c Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
  7. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  8. ↑ Anemone and Safed (ang.). colnect.com. [dostęp 2019-04-29].
  9. ↑ Anemone coronarium (ang.). colnect.com. [dostęp 2019-04-29].

Media użyte na tej stronie

Anemones161.jpg
Autor: Golf Bravo, Licencja: Attribution
Amemones in full bloom on the hills of Lachish, near Amazia, Israel.
Anemones101.jpg
Autor: Golf Bravo, Licencja: Attribution
Anemones in full bloom on the hills of Lachish, near Amazia, Israel