Zawrocie-Nowiny
| Artykuł | 52°56′20″N 22°32′22″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°56'20"N, 22°32'22"E |
| - błąd | 38 m |
| Odległość | 3 m |
| wieś | |
 Wjazd do wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 86 |
| Kod pocztowy | 18-200[3] |
| Tablice rejestracyjne | BWM |
| SIMC | 0410749[4] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Wysokie Mazowieckie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Wysokie Mazowieckie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
 52°56′20″N 22°32′22″E/52,938889 22,539444 | |
Zawrocie-Nowiny – wieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Wysokie Mazowieckie[4][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Wysokiem Mazowieckiem[7].
Historia
Majątek Zawrocie alias Wysokie Mazowieckie
Majątek Zawrocie to resztówka dawnych Dóbr Wysokie Mazowieckie, w skład których wchodziły folwarki: Bryki, Osipy i Wandzin.[8] W roku 1827 naliczono tu 12 domów i 105 mieszkańców[9].
Do 1863 r. należał do Fiszerów. Po rozsiekaniu właściciela przez Kozaków ziemia ta zmieniała właścicieli. Byli wśród nich także Żydzi[8]. Pod koniec XIX w. wieś i folwark Zawrócie należały do powiatu mazowieckiego, gmina i parafia Wysokie Mazowieckie. Powierzchnia gruntów rolnych wynosiła 3893 morgów. Mieszkała tu drobna szlachta oraz włościanie. Przy folwarku: gorzelnia, browar i destylarnia[9]. Tutejszy folwark wraz z przylegającym Reży wchodził w skład tzw. dóbr Wysokie[10].
Na początku XX w. folwark kupił Henryk Łączyński, który w 1917 r. odprzedał 330 ha użytków rolnych Marianowi Kiełczewskiemu. 300 ha lasu kupiła spółka tutejszych Żydów. Pa całkowitym wyrąbaniu lasu, grunty poleśne wydzierżawiono pobliskim rolnikom na pastwiska. Marian Kiełczewski zmarł w 1933 r. Drogą spadku majątek przeszedł na dzieci: Zygmunta, Bohdana i Marię[8].
W roku 1921 w folwarku Zawrocie-Wysokie Mazowieckie było 10 budynków z przeznaczeniem mieszkalnym i 155 mieszkańców (55 mężczyzn i 100 kobiet). Narodowość polską zgłosiło 138 osób, 16 białoruską, a 1 inną[11].
W 1944 r. majątek został w części rozparcelowany. Spory kawałek ziemi zajęto pod lotnisko polowe. W południowej części rozrosło się miasto Wysokie Mazowieckie. Na obszarze zajętym pod zabudowania dworskie zbudowano Zakłady Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego[8].
Wieś Zawrocie-Nowiny
Miejsce gdzie współcześnie znajduje się wieś Zawrocie-Nowiny stanowiło niegdyś część majątku ziemskiego Zawrocie. W połowie XIX w. rozciągał się tam las. Na przełomie XIX i XX w. las przejęli Żydzi z Wysokiego Mazowieckiego, wycięli go i rozparcelowali[12]. Zawrocie-Nowiny powstały na przełomie lat 20. i 30. XX w. Na mapie z 1935 r. wyszczególniono tu 6 domów.
W 2007 r. mieszkały tu 23 osoby.[12]
Przypisy
- ↑ Wieś Zawrocie-Nowiny w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1598 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Wykaz sołectw w Gminie Wysokie Mazowieckie. Urząd Gminy Wysokie Mazowieckie. [dostęp 2012-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-15)].
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c d J. Włodek, Pamiętniki historyczne tom I, Ciechanowiec 2005, str. 185-188
- ↑ a b Zawrócie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 502.
- ↑ Wysokie Mazowieckie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 138.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30 września 1921 r., Województwo białostockie, Powiat Wysokie Mazowieckie, Gmina Wysokie Mazowieckie
- ↑ a b L. Zugaj, Historia gminy Wysokie Mazowieckie, Wysokie Mazowieckie 2008, str. 105
- Siedziba gminy: Wysokie Mazowieckie
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Autor:
Mapa powiatu wysokomazowieckiego, Polska
Autor:
Mapa gminy Wysokie Mazowieckie, Polska