Zbór Panmonistyczny

Zbór Panmonistyczny
Klasyfikacja systematyczna wyznania
Uniwersalizm

Zbór Panmonistyczny (Zbór Wszechjednościowy) – zrzeszenie religijne, nie stosujące obrzędów, deklarujące pacyfizm. W 2005 roku liczył 53 wiernych i 13 duchownych należących do jednego zboru w Warszawie[1].

Geneza i dzieje

Zbór założony został w 1921 roku pod nazwą Wspólnota Twórczości przez Mariana Lubeckiego. W 1922 roku przybrał nazwę Zbór Miłości „Agape” i rozpoczął wydawanie miesięcznika „Wiara Twórcza”.

Po wojnie działał pod nazwą Zboru Unitariańskiego[2]. W roku 1951 do wspólnoty weszły nowe osoby, które 10 lat później dokonały rozbicia. W 1961 roku Jednota uległa rozbiciu na dwa ugrupowania i wtedy wyłonił się Zbór Panmonistyczny[3]. Wspólnota nie wypracowała własnej doktryny ani rytu liturgicznego, głosi wiarę w jedynego Boga oraz pacyfizm. W czasach PRL-u deklarowała poparcie dla „socjalistycznej ojczyzny”[4]. Do obowiązków wyznawców należy niesienie pomocy wszystkim stworzeniom[2].

Zbór Panmonistyczny w 1960 roku liczył 15 wyznawców, w roku 1970 – 12, w roku 1980 – 13 wyznawców[4], a w roku 2005 – 53 wyznawców[2]. Ze względu na małą liczebność wspólnota działa na zasadzie zwykłego stowarzyszenia bez osobowości prawnej[5] i nie została wpisana do Rejestru kościołów i związków wyznaniowych prowadzonych przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Paweł Ciecieląg, dr Mikołaj Haponiuk, Olga Lewandowska, Małgorzata Krzysztofik: Wyznania religijne. Stowarzyszenia narodowościowe i etniczne w Polsce 2009–2011. Warszawa: GUS, 2013, s. 160. ISBN 978-83-7027-519-8.
  2. ↑ a b c d Bieńkuńska i in. 2019 ↓, s. 300.
  3. ↑ Mędzelowski 2013 ↓, s. 151.
  4. ↑ a b Kozłowski, Langer i Zagajewski 1989 ↓, s. 51.
  5. ↑ Mędzelowski 2013 ↓, s. 30.

Bibliografia

  • C. Lechicki, Słownik biograficzny, Warszawa 1972.
  • Biuletyn Ekumeniczny „Charis”, 1983, nr 18–19.
  • Mapa Ośrodka Ruchu Religijnego w Polsce, 1984.
  • Pielgrzym Polski, 1948, nr 5.
  • Jan Kozłowski, Janusz Langer, Tadeusz Zagajewski: Atlas Wyznań w Polsce. Warszawa: KAW, 1989, s. 51. ISBN 83-03-02411-6.
  • Tadeusz Mędzelowski: Mniejszości religijne w Polsce po 1989 roku w ujęciu filozofii polityki. Tarnów: WSB-NLU z siedzibą w Nowym Sączu, 2013. ISBN 978-83-88421-81-5.
  • Anna Bieńkuńska, Paweł Ciecieląg, Arkadiusz Góralczyk, Grzegorz Gudaszewski, Tomasz Piasecki, Wojciech Sadłoń: Wyznania religijne w Polsce w latach 2015–2018. Warszawa: GUS, 2019. ISBN 978-83-66466-00-5.
  • W. Wysoczański, Prawo wewnętrzne kościołów i wyznań nierzymskokatolickich w PRL, Warszawa 1971.
  • L. Wątróbski, Zbór Panmonistyczny, „Novum”, 1980, 2.