Zbarascy herbu własnego
Zbarascy – magnacki ród książęcy, pieczętujący się herbem Korybut[1], będący gałęzią rodu kniaziów Nieświckich, którzy przybrali nowe nazwisko od znajdującego się w ich posiadaniu Zbaraża na Wołyniu.
Członkowie rodu
- Michał Zbaraski Wiśniowiecki (zm. w 1517 r. lub następnym) – kniaź, protoplasta rodu Wiśniowieckich
- Mikołaj Zbaraski (zm. 1574) – starosta krzemieniecki
- Jerzy Zbaraski (zm. 1580) – starosta piński i sokalski
- Stefan Andrejewicz Zbaraski (ur. ok. 1518, zm. 1585) – wojewoda trocki i witebski
- Janusz Zbaraski (ur. przed 1553, zm. 1608) – wojewoda bracławski
- Jerzy Zbaraski (ur. ok. 1573, zm. 1631) – kasztelan krakowski
- Krzysztof Zbaraski (ur. ok. 1580, zm. 1627) – koniuszy wielki koronny
Pałace, zamki, dwory
na Wołyniu
Pozostałości zamku w Tokach
Inne siedziby rodu:
- ruiny zamku w Białokrynicy (obok pałac Czosnowskich)
- niezachowany zamek w Zbarażu Starym
w Małopolsce
Dwór w Łodygowicach
- (c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Kontrowersje
W XIX wieku historyk Kazimierz Stadnicki, zakwestionował pogląd o litewskim (od wielkiego księcia Gedymina) rodowodzie książąt Zbaraskich i wywodzących się od nich Wiśniowieckich. Pretekstem do tego było odnalezienie przez Stadnickiego zapisu, że wszyscy synowie Korybuta Dymitra zeszli z tego świata bezpotomnie. Hipotezę oprotestował Józef Puzyna[2].
Badania genetyczne
Pochodzenie Zbaraskich od Ruryka zostało ostatnio potwierdzone badaniami genetycznymi, na co zwrócił uwagę Mariusz Kowalski w książce Księstwa Rzeczpospolitej (2013). Badaniom haplogrupy y-dna poddał się żyjący współcześnie przedstawiciel rodu Woronieckich, wywodzący się w linii męskiej, podobnie jak Zbarascy, od Nieświckich. Układ markerów zawartych w chromosomie Y Woronieckich okazał się identyczny z układem, jaki posiadają żyjący współcześnie przedstawiciele rodów wywodzących się niewątpliwie od Ruryka: Puzynowie, Massalscy, Gagarinowie, Kropotkinowie, Putiatynowie[3].
Przypisy
- ↑ znane są herby złożone Zbaraskich, gdzie pole własne przedstawia odmianę herbu Korybut (pozbawioną gwiazdy)
- ↑ Romuald Romański: Książę Jeremi Wiśniowiecki. Warszawa: Bellona, 2009, s. 12. ISBN 978-83-11-11524-8.
- ↑ Mariusz Kowalski: Księstwa Rzeczpospolitej: państwo magnackie jako region polityczny, Warszawa, IGiPZ PAN, 2013
Literatura
- Zbigniew Anusik. Latyfundia książąt Zbaraskich w XVI i XVII wieku. „Przegląd Nauk Historycznych”. 1(VIII), 2009.
Media użyte na tej stronie
Autor:
- IRPmagnates.PNG: User:Mathiasrex, Maciej Szczepańczyk, based on layers of User:Halibutt
- derivative work: Hoodinski
Posiadłości polskich magnatów w XVI-XVII wieku.
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Zbaraski
Autor: Epegeiro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ruiny zamku w Solcu nad Wisłą
Wybudowanie zamku w Solcu przypisuje się Kazimierzowi Wielkiemu po lokacji miasta 1w 1370 r. W XV w. zamek został rozbudowany,a w 1412 r. przebywał tu król Władysław Jagiełło. W latach 1604-27 zamek został gruntownie przebudowany przez Krzysztofa księcia Zbarskiego. Po zniszczeniach potopu szwedzkiego zamek odbudowano około roku 1780,lecz z lustracji z 1789 wynika,że nie dbano o przestarzałe mury i ziemne umocnienia. W XIX w. posiadał on jeszcze zadaszenie,
lecz w końcu opuszczony i powoli ulegał zniszczeniu.Autor: Cancre, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pałac Zbaraskich, Rynek Główny 20, Kraków
Autor: Mykola Swarnyk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Призамковий парк у Збаражі. Пам'ятка садово-паркового мистецтва кінця XVIII ст.
Autor: Demmarcos, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 61-246-0051