Zbigniew Antonowicz

Zbigniew Antonowicz

kapitan saperów
Data i miejsce urodzenia	14 listopada 1894 Kalisz
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1915–1935, 1939–1940
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Formacja	Legion Puławski
Jednostki	2 Batalion Saperów
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Późniejsza praca	pracownik Stoczni w Modlinie
Odznaczenia

Zbigniew Antonowicz (ur. 14 listopada 1894 w Kaliszu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan saperów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 14 listopada 1894 w Kaliszu, w rodzinie Michała i Zofii z Kucharskich^[1]. Od 1904 uczęszczał do gimnazjum rządowego. Po strajku szkolnym w 1905 kontynuował naukę w domu, a w latach 1909–1914 w szkole realnej w Kaliszu. Od 1914 uczył się na politechnice moskiewskiej. W 1915 wstąpił jako ochotnik do Legionu Puławskiego^[1]. Został ranny w bitwie pod Pakosławiem 19/20 maja 1915^[1]. W czasie walk pod Nurcem wykonując zadania jako łącznik został ciężko ranny (stracił prawe oko). Mimo rany meldunek z prośbą o posiłki dostarczył do dowódcy batalionu. Za ten czyn został później odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po wyleczeniu się z ran w grudniu 1916 podjął przerwaną naukę na politechnice. Po wybuchu rewolucji zaciągnął się do I Korpusu Polskiego.

Do Polski powrócił w sierpniu 1918 i wstąpił do POW, a następnie do Pułku Ziemi Kaliskiej (późniejszy 29 pułk Strzelców Kaniowskich). W czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Intendenturze DOK Łódź jako urzędnik wojskowy. Po zakończeniu wojny przeniesiony do Szefostwa Inżynierii i Saperów DOK Łódź, gdzie pracował do 30 marca 1924. W 1926 przeniesiony do 2 Pułku Saperów w Puławach na stanowisko dowódcy plutonu, następnie adiutanta pułku. Od 1931 pełnił służbę w Samodzielnym Referacie Informacyjnym Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie^[2]. W lipcu 1935 został przeniesiony do 2 Batalionu Saperów w Puławach^[3]. W 1935 ze względu na stale pogarszający się stan zdrowia przeniesiony do rezerwy. W latach 1935–1939 był zastępcą dyrektora ds. administracyjnych Stoczni w Modlinie należącej do Państwowych Zakładów Inżynierii^[4]. W maju 1939 został powołany do służby czynnej^[4]. Prowadził prace fortyfikacyjne przy granicy z Prusami Wschodnimi^[4]. W sierpniu został skierowany na Górny Śląsk w celu przeprowadzenia ewakuacji zakładów przemysłowych^[4].

Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września, został aresztowany przez Sowietów, po czym był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Następnie został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Jest pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

Był żonaty z Bronisławą ze Starzyńskich, z którą miał troje dzieci: Witolda, Annę i Zbigniewa^[1]. Mieszkał w Nowym Dworze Mazowieckim.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[5]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy”/„Katyń... Ocalić od zapomnienia” przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej w Puławach został posadzony Dąb Pamięci honorujący Zbigniewa Antonowicza^[6].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 5345 (12 kwietnia 1922)^[7]
• Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)^[8][9]
• Srebrny Krzyż Zasługi^[10]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[11]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[11]
• Odznaka Legionu Puławskiego^[11]
• Odznaka pamiątkowa 2 Pułku Saperów Kaniowskich^[11]

Zobacz też

• Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• Obozy NKWD dla jeńców polskich
• Ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
• Zbrodnia katyńska
• Karol Szczepanowski

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Helena Malanowska. Pro memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (130), 1989. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.