Zbigniew Babiński
 | |
 kapitan pilot | |
| Data i miejsce urodzenia | 13 maja 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | kwiecień 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 1 eskadra wywiadowcza |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    | |
Zbigniew Juliusz Babiński (ur. 13 maja 1896 w Sosnowcu, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – kapitan pilot Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Stanisława i Heleny z Borkowskich. Jako uczeń gimnazjum zbudował w 1912 w Milanówku szybowiec dwupłatowy, który rozbił się podczas prób bez pilota (lecąc jako latawiec). W 1913 zbudował drugi dwupłatowy szybowiec, na którym wykonywał krótkie loty[1].
W listopadzie 1918 Zbigniew Babiński uczestniczył w akcji rozbrajania Niemców. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstąpił do polskiego lotnictwa wojskowego. Służył jako podporucznik pilot w 1 eskadrze wywiadowczej podczas wojny polsko-radzieckiej. Zajmował się m.in. opracowywaniem techniki ataków lotniczych z lotu koszącego przeciw kawalerii radzieckiej. Szczególnie wyróżnił się 14 sierpnia 1920 atakując i rozpraszając baterię artylerii pod Pułtuskiem[2].
W okresie międzywojennym służył w jednostkach lotniczych we Lwowie, Bydgoszczy, Dęblinie i Warszawie. Od 1921 w 1 pułku lotniczym, później w Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa. 3 maja 1926 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z 1 lipca 1925 i 23. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[3]. W 1937, w związku utworzeniem korpusu oficerów lotnictwa, został zaliczony do grupy technicznej[4]. W marcu 1939 pełnił służbę w 1 pułku lotniczym na stanowisku I oficera nadzoru technicznego parku Bazy Lotniczej[5].
W 1922 wziął udział w pierwszych w Polsce zawodach lotniczych – I Krajowym Locie Okrężnym zajmując 3. miejsce[6].
Jako członek Aeroklubu Warszawskiego szczególnie aktywnie zajmował się rozwojem polskiej turystyki lotniczej. Oblatał samoloty amatorskie D-1 Cykacz (1925) i WZ-XI Kogutek (1927)[7]. W 1928 odbył na Kogutku I pierwszy turystyczny rajd po Polsce długości ponad 600 km[7]. Samolotem tym wziął udział w II Krajowym Konkursie Awionetek w 1928 (9. miejsce), a także w III konkursie w 1930, z którego jednak został wycofany[7]. Nabył rozbity w 1929, a następnie wyremontowany samolot JD-2 (SP-ACA), którym wykonał wiele lotów turystycznych. Badając możliwości rozwoju lekkiego lotnictwa, lądował tym samolotem w 225 miejscowościach w Polsce (według innych źródeł – 330), których nazwy zostały wypisane na burcie samolotu[8]. W 1936 kupił do celów turystycznych kolejny samolot, RWD-7, używany do 1938[9]. Do jego dyspozycji następnie oddano prototyp samolotu RWD-16[10]. Do samego tylko 1937 roku Zbigniew Babiński wylądował w ok. 400 przygodnych miejscach w Polsce[11].
W lipcu 1930 Zbigniew Babiński na samolocie PWS-50 wziął udział w międzynarodowych zawodach Challenge 1930, nie ukończył jednak lotu okrężnego wokół Europy (według różnych informacji, został zdyskwalifikowany za przekroczenie czasu, aczkolwiek ukończył lot poza konkursem[12] lub wycofał się z powodu choroby[13] lub uszkodzenia podwozia samolotu[14]).
Po wybuchu II wojny światowej 1939 podczas kampanii wrześniowej służył wykonując loty zwiadowcze na samolocie RWD-14 Czapla (ostatni 16 września). Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów w nocy z 17 na 18 września. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie otwartego 28 lipca 2000 Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 1958[15]. Przy zwłokach Zbigniewa Babińskiego zostały odnalezione: karta szczepień, rozkaz wyjazdów, zaświadczenie[16].
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Jego żoną była Henryka, z którą miał dwóch synów.
Ordery i odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi (12 maja 1933)[18]
- Polowa Odznaka Pilota nr 45 (11 listopada 1928) „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”[19]
- Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)
- Krzyż Kawalerski Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja)
- czechosłowacka Odznaka Pilota (11 listopada 1937)[20]
Przypisy
- ↑ A. Glass, op.cit., s. 344.
- ↑ Krzysztof Tarkowski, Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką 1919–1920, Warszawa 1991, ISBN 83-206-0985-2, s. 96.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 131.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 225.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 776.
- ↑ Tadeusz Malinowski: Pierwsze zawody. „Skrzydlata Polska”. 45/1989, s. 7, 5 listopada 1989. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- ↑ a b c A. Glass, op.cit., s. 105, 120.
- ↑ A. Glass, op.cit., s. 282. W tekście mowa jest o 225 miejscowościach w latach 1927–1931 (a więc także przed zakupem), natomiast w podpisie pod zdjęciem – o 330 odwiedzonych przez Babińskiego.
- ↑ A. Glass, op.cit., s. 298.
- ↑ A. Glass, op.cit., s. 322.
- ↑ Marian Romeyko (red), Polska lotnicza, Warszawa 1937, s. 206.
- ↑ Marian Krzyżan, Międzynarodowe turnieje lotnicze 1929–1934, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988, s. 45, ISBN 83-206-0637-3, OCLC 69292164.
- ↑ Marian Krzyżan, op.cit., s. 232 i A. Glass, op.cit. s. 186.
- ↑ Edwin P.A. Heinze, International Touring Competition. flightglobal.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-26)]. (ang.) w: Flight nr 1131, 29 sierpnia 1930, s. 968 (bez bliższych szczegółów).
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2015-03-04].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 21. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 142 „za zasługi na polu obrony powietrznej i przeciwgazowej”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1937 roku, s. 55.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 11. [dostęp 2015-03-04].
- Andrzej Glass, Polskie konstrukcje lotnicze 1893–1939, Warszawa, WKiŁ, 1977
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Baretka: Order Gwiazdy Rumunii (model 1877) – Kawaler – Księstwo i Królestwo Rumunii.
Baretka:
- Order Białego Lwa V Klasy – Republika Czeska (od 1994);
- Order Białego Lwa V Klasy – Czeska i Słowacka Republika Federalna (1990-1992);
- Order Białego Lwa V Klasy – Czechosłowacja (1922-1961).
Awionetka J.D.-2 zbudowana w 1927r. przez sekcję samolotową Politechniki Warszawskiej, własność kpt. Babińskiego - grupa awionetek podczas przeglądu samolotów polskiej konstrukcji dokonanej przez min. Butkiewicza.
Zbigniew Babiński
Naramiennik porucznika Sił Powietrznych RP (obecnie).
Naramiennik kapitana polskiego lotnictwa wojskowego (II Wojna Światowa).