Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński

Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński

podpułkownik dyplomowany obserwator
Data i miejsce urodzenia	27 lub 29 grudnia 1892 Warszawa
Data i miejsce śmierci	12 stycznia 1954 Glasgow
Przebieg służby
Lata służby	do 1945
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	1 Pułk Lotniczy
Stanowiska	zastępca dowódcy pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Grób Zbigniewa Beliny-Prażmowskiego-Kryńskiego na cmentarzu Powązkowskim

Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński (ur. 27 lub 29 grudnia 1892 w Warszawie, zm. 12 stycznia 1954 w Glasgow) – podpułkownik dyplomowany obserwator Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 27^[1][2][3][4] lub 29^[5][6] grudnia 1892 w Warszawie, w rodzinie Stefana i Wandy z Kryńskich^[1]. Ukończył gimnazjum realne w Warszawie oraz wyższe szkoły wojskowe w Warszawie i Paryżu. Od 1914 służył w armii rosyjskiej^[1]. Był podporucznikiem Gwardii w Izmaiłowskim Pułku Gwardii^[7].

8 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem od dnia 15 lipca 1916^[8] i przydzielony do Szkoły Oficerskiej w Dęblinie^[9]. 28 stycznia 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w wojskach lotniczych, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej^[10]. W 1921 ukończył I Kurs Normalny Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie^[2]. Po ukończeniu kursu został skierowany do służby w Departamencie Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 27. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych, a jego oddziałem macierzystym był 1 pułk lotniczy^[3]. W następnym roku pełnił służbę w Wyższej Szkole Wojennej, pozostając oficerem nadetatowym 1 pułku lotniczego^[11].

7 listopada 1924 został przeniesiony z 1 pułku lotniczego do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko wykładowcy operacyjnej służby Sztabu Generalnego^[12][13]. 1 grudnia 1924 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 8. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[14]. W 1928 pełnił służbę w Oddziale IV Sztabu Generalnego^[15]. 18 czerwca 1930 został zwolniony ze stanowiska delegata Sztabu Głównego przy Dyrekcji PKP Poznań, pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII^[16]. Z dniem 31 grudnia 1930 został przeniesiony w stan spoczynku^[17]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas w „dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I”^[6].

16 marca 1932 rozpoczął pracę w Departamencie Polityczno-Ekonomicznym Ministerstwa Spraw Zagranicznych na stanowisku prowizorycznego radcy ministerstwa w VI stopniu służbowym (od 19 stycznia 1933 – radcy ekonomicznego)^[4]. Od 1 sierpnia 1933 do 15 października 1934 był kierownikiem Konsulatu RP w Leningradzie^[18].

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Wielkiej Brytanii w RAF otrzymał numer służbowy P-1185^[19]. Od 9 października 1940 przebywał w Stacji Zbornej Oficerów Rothesay^[20]. Podczas pobytu w tym obozie namalował kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, który w Wielkanoc 1941 roku zawieszono w nad ołtarzem głównym kościoła św. Andrzej (obecnie wisi w bocznej kaplicy)^[21]. W październiku 1941 roku otrzymał zgodę na opuszczenie obozu i zamieszkanie w okolicach Glasgow^[22]. 3 marca 1950 został naturalizowany przez władze brytyjskie, w tym okresie pełniąc funkcję wykładowcy w szkole handlowej (Commercial College) i zamieszkując w Glasgow^[23], gdzie zmarł i został skremowany^[24].

Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (pod murem IV-18)^[25].

Zbigniew Belina-Prażmowski-Kryński 20 czerwca 1920 ożenił się z Zofią z Borzysławskich^[1].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Walecznych^[26]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[4]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[4]
• Komandor z Gwiazdą Orderu św. Grzegorza Wielkiego (Stolica Apostolska)^[1]
• Komandor z Gwiazdą Orderu Korony (Włochy)^[1]
• Komandor z Gwiazdą Orderu Grobu Świętego (1931, Stolica Apostolska)^[27]
• Kawaler Orderu Maltańskiego (SMOM)^[1]

7 października 1935 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o przyznanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”^[28][29].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Lista oficerów Sztabu Generalnego (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku). Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1926.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1933. Warszawa: Klub Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej, 1933.
• Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938. Warszawa: Stowarzyszenie „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”, 1938.
• Krzysztof Kaczmarski: Nie tylko Rothesay. Oficerskie obozy izolacyjne oraz obóz dyscyplinarny dla żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii (1940-1943). Rzeszów-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2020. ISBN 978-83-8098-813-2.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 594. [dostęp 2021-06-22].
• Wojciech Skóra: Konsekwencje przewrotu majowego w polskiej służbie konsularnej, [w:] Zamach stanu Józefa Piłsudskiego 1926 roku, Lublin 2007, s. 405-424
• Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Пражмовский Збигнев Стефанович (ros.). Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej Zarząd ds. utrwalenia pamięci poległych w obronie Ojczyzny. [dostęp 2021-06-21].