Zbigniew Hołdys

Zbigniew Hołdys

Zbigniew Hołdys (2019)
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1951 Lublin
Instrumenty	gitara elektryczna, gitara akustyczna, gitara basowa
Gatunki	rock
Zawód	gitarzysta, kompozytor, wokalista, poeta, dziennikarz, grafik, scenarzysta
Aktywność	od 1967
Powiązania	Black River, Maanam
Zespoły
Dzikie Dziecko (1974–1976) Perfect (1977–1991) I Ching (1983–1984) MWNH (1984–1985) Plugawy Anonim (1986) Hołdys Kosmos (2010–2011)
Odznaczenia

Zbigniew Hołdys (ur. 19 grudnia 1951 w Lublinie^[1]) – polski wokalista, muzyk, kompozytor i instrumentalista, poeta, dziennikarz, grafik oraz scenarzysta filmowy. W latach 1977–1991 lider, kompozytor i gitarzysta grupy muzycznej Perfect, której był współzałożycielem^[2].

Młodość

W latach 60. Hołdys uczęszczał do XVII Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Warszawie, jednakże szkoły nie ukończył^[3]. Pracował jako urzędnik w Zakładzie Technologii Spirytusu i Drożdży, a także w Głównym Urzędzie Statystycznym w Warszawie^[4]. W latach 70. podjął naukę w szkole wieczorowej z zamiarem uzyskania dyplomu maturalnego^[3]. Wkrótce potem muzyk ponownie porzucił naukę i wyjechał do Stanów Zjednoczonych^[3]. W latach późniejszych nie kontynuował edukacji^[3].

Kariera muzyczna

Działalność artystyczną rozpoczął w wieku 16 lat w hippisowskiej grupie „Kwiaty Warszawy”. W 1969 na festiwalu FAMA otrzymał nagrodę specjalną Zbigniewa Namysłowskiego za utwór Hymn do zachodzącego słońca, który skomponował i wykonał (grając na flecie) z zespołem RH−.

W 1970 dokonał pierwszych w Polsce nagrań techniką one-man-band (sam zagrał na wszystkich instrumentach). Wkrótce potem jako niespełna 19-latek został członkiem zespołu „Maryla Rodowicz i Jej Gitarzyści”^[5].

W kolejnych latach Hołdys zajmował się tworzeniem własnych projektów (zespół Dzikie Dziecko, nagrania solowe) i pracą na rzecz innych artystów (Andrzej i Eliza, 2 plus 1, Anna Jantar).

W 1976 Hołdys wyjechał do USA, gdzie występował w polonijnych restauracjach. Po powrocie w 1977 nagrał piosenkę Co się stało z Magdą K.?, wykonywaną później także przez grupę Strachy na Lachy^[6].

Latem 1978 dołączył do grupy muzycznej Perfect Super Show and Disco Band, założonej na przełomie 1977 i 1978 roku przez Wojciecha Morawskiego, Zdzisława Zawadzkiego, Pawła Tabakę, Ewę Konarzewską i Barbarę Trzetrzelewską^{[7][8][9][10]}. Zespół od razu dokonał serii własnych nagrań (kompozycje Hołdysa, m.in. Jego nie ma, Nie ma mogiły rock and rolla), które przyniosły mu znaczną popularność. Wkrótce jednak sprzeczne z ideologią komunistyczną wypowiedzi Hołdysa dla zagranicznej prasy ściągnęły represje ze strony władz PRL i zespół nie mógł w Polsce koncertować^[11]. W 1978 Hołdys wraz z zespołem wyjechał do USA, gdzie z przerwami koncertował w klubach polonijnych do 1979. Tuż po powrocie do kraju Hołdys zakończył współpracę z Konarzewską i Trzetrzelewską^[12]. Po przekształceniu stylu muzyki na rockową ze składu odszedł Tabaka^[13]. W tym samym roku do zespołu dołączył Grzegorz Markowski^[14][15]. Latem 1980 Zbigniew Hołdys oficjalnie zmienił nazwę zespołu na Perfect^[16].

W 1981 Perfect uzyskał dużą popularność dzięki piosenkom takim jak „Chcemy być sobą”, „Nie płacz Ewka”, „Ale wkoło jest wesoło” czy „Niewiele ci mogę dać”. W 1982 powstały kolejne znane kompozycje Hołdysa, m.in. „Autobiografia”. W 1983 odszedł z Perfectu, co spowodowało jego rozwiązanie. W wywiadzie w 2006 podał, że odejście spowodowane było zmęczeniem popularnością i życiem wypełnionym całkowicie pracą: intensywnym koncertowaniem, za które honorarium wynosiło mniej niż trzy bilety na dany koncert, pracą organizacyjną, do której należały uzgodnienia z cenzurą i milicją, pogróżkami SB^[17].

W 1983 poprowadził sesję nagraniową I Ching – jego kompozycje (z jego udziałem i pod jego kierunkiem) wykonali muzycy z zespołów Maanam, TSA, Krzak, Osjan, Breakout i Martyna Jakubowicz^[18]. Wkrótce potem Hołdys wraz z Wojciechem Waglewskim, Andrzejem Nowickim i Wojciechem Morawskim założył grupę Morawski Waglewski Nowicki Hołdys (1984/1985). Po wydaniu płyty Świnie (1985) i kilkunastu koncertach zespół przestał istnieć^[19].

W 1986 roku grał z formacją Plugawy Anonim^[20].

W 1987 ponownie pojawił się na scenie z zespołem Perfect, z którym dał koncert na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie.

W czasie poprzedzającym pierwsze wolne wybory w 1989 Zbigniew Hołdys został szefem kampanii wyborczej warszawskiej „Solidarności”. Po trasie koncertowej z grupą Perfect w USA wrócił do Polski, gdzie zajął się życiem rodzinnym.

W 2000 roku zagrał jeden koncert po latach milczenia na polskiej scenie muzycznej. Występ (w Sali Kongresowej) zadedykował 12-letniemu wówczas synowi, Tytusowi. Wkrótce wyszła płyta Hołdys.com, zawierająca zupełnie nowy materiał.

W 2002 Hołdys wystąpił na festiwalu w Opolu z piosenką Stalker. W 2007, w 63. rocznicę powstania warszawskiego, nagrał piosenkę pt. Pocałunek do wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, upamiętniającą to wydarzenie.

W roku 2010, po dziesięcioletniej przerwie, stworzył nowy zespół Hołdys Kosmos w składzie: Zbigniew Hołdys, Kuba Koźba, Sajmon, Tytus Hołdys, Mateusz Owczarek, Artur Kempa, Bogdan Wawrzynowicz, Grzegorz Grzyb^[21].

Działalność pozamuzyczna

Od roku 1984 wspólnie z Jarosławem Kukulskim, Natalią Kukulską, Eleni Tzoka, Haliną Frąckowiak, Romualdem Lipko, Markiem Karewiczem, Michałem Rybczyńskim, Danutą Mizgalską był członkiem honorowym Klubu Muzycznego im. Anny Jantar, którego prezesem była Agata Materowicz^[22].

W latach 1988–1989 był redaktorem naczelnym muzycznego pisma Non Stop, w ramach którego próbował zmienić profil pisma na ogólnokulturalny, z elementami polityki, co jednak nie zostało zaakceptowane przez czytelników^[23].

Podczas wyborów w czerwcu 1989 był szefem promocji kampanii wyborczej Komitetu Obywatelskiego w Warszawie^[4].

Od 1990 Hołdys był korespondentem polonijnych stacji radiowych w USA. W latach 2002–2004 prowadził własny program telewizyjny „Hołdys Guru” (najpierw MTV, potem TVP2). Pisał felietony dla portalu Interia. W latach 2012–2022 był publicystą tygodnika Newsweek Polska^[24].

Był wydawcą czasopism „Grill” (1992) i „Ultra Szmata” (1998), które jednak upadały po kilku numerach^[4].

W latach 1992–2007 był właścicielem sklepu muzycznego Instrumenty Muzyczne, przy ul. Wspólnej w Warszawie^[25], gdzie odbywały się spotkania z gwiazdami rocka i pop. W salonie gościli m.in. Kirk Hammett, Mick Taylor, Vinnie Moore, Robert Fripp, Adrian Belew, Ritchie Blackmore, John Scofield, Pat Metheny oraz zespół Guano Apes^[25]. Salon zabezpieczał również awaryjny sprzęt podczas koncertów Michaela Jacksona, King Crimson oraz The Rolling Stones^[25]. Wcześniej Zbigniew Hołdys prowadził sklep muzyczny na warszawskim Bemowie w pawilonie handlowym przy ul. Szwankowskiego (od 1989).

Od 2004 do 2007 był wykładowcą w Warszawskiej Szkole Filmowej.

Stworzył Akademię Sztuk Przepięknych – program edukacyjny, prezentowany na Przystanku Woodstock, organizowanym przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy Jurka Owsiaka.

Jako grafik jest autorem znaku graficznego filmu Kiler (w roli głównej Cezary Pazura)^[26].

Jest producentem płyty Szmata zespołu Sto % Bawełny.

Jest autorem sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych. Przetłumaczona przez niego sztuka „Pif paf, jesteś trup!” (autorstwa Williama Mastrosimone) została wystawiona m.in. w Teatrze Studio i na deskach Collegium Nobilium w Akademii Teatralnej.

Prowadzi działalność charytatywną, jest m.in. założycielem fundacji Dzieci Ulicy. Prowadził koncerty poświęcone pamięci Marka Kotańskiego, tzw. „Dzień Kotana”. Z grupą narkomanów i bezdomnych nagrał utwór Pomóż mi, będący hymnem koncertu.

Na początku 2012 podczas dyskusji nad przyjęciem przez Polskę umowy ACTA Hołdys jednoznacznie poparł zapisy umowy ACTA zaostrzające walkę z piractwem w Internecie. Jego wypowiedzi spotkały się z masową krytyką, szczególnie w portalach internetowych^[27][28].

W kwietniu 2013 został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[29].

Życie prywatne

16 maja 1987 roku zawarł związek małżeński z Bogumiłą^[30], z którą ma synów Tytusa, a także Dawida z jej pierwszego małżeństwa^[31]. W 2020 urodził się jego wnuk, Bruno. Mieszka w Falentach^[32].

Jest ojcem chrzestnym Piotra Zybowskiego, syna Urszuli Kasprzak i Stanisława Zybowskiego^[33].

Dyskografia

Nagrania solowe

Albumy

Single

Inne notowane utwory

Muzyka filmowa

• Stan wewnętrzny – muzyka, wykonanie muzyki^[26]

Albumy zespołowe

Perfect

• Perfect – 1981
• UNU – 1982
• Live – 1983
• Live April 1’1987 – 1987
• 1971–1991 Historie Nieznane – 1991

Inne

• I Ching – 1984
• Świnie (Morawski, Waglewski, Nowicki, Hołdys) – 1985
• Hey Jimi – Polskie gitary grają Hendrixa – 2008

Gościnnie

• Halina Frąckowiak – Idę (1974) – gitara w utworach „Słońca, Moje Słońca”, „Bawimy się w życie” i „Panna Pszeniczna”
• Anna Jantar – „Ktoś między nami” (1979) – piosenka śpiewana wspólnie z Anną Jantar
• Lady Pank – Tacy sami (1988) – autor tekstów utworów „John Belushi”, „Mała Wojna” i „Giga – Giganci”
• Liroy – Dzień Szaka-l’a – Bafangoo cz. 2 (1999) – gitara w utworze pt. „Dzień Szaka-l’a”
• WWO – „Witam was w rzeczywistości” (2005) – gitara w tytułowym utworze „Witam was w rzeczywistości"
• Wojciech Pilichowski – „Fair of Noise” (2010) – wokal w utworze „Ludzie”
• Budka Suflera & Felicjan Andrzejczak – 10 lat samotności (2020) – autor tekstów utworów „10 lat samotności”, „Ziemia jest płaska”

Filmografia

• Moja krew, twoja krew (1986, film dokumentalny, reżyseria: Andrzej Kostenko)
• Kiler (1997, film fabularny, reżyseria: Juliusz Machulski) jako mężczyzna na lotnisku^[26]
• Historia polskiego rocka (2008, film dokumentalny, reżyseria: Leszek Gnoiński, Wojciech Słota)
• Beats of Freedom – Zew wolności (2009, film dokumentalny, reżyseria: Leszek Gnoiński, Wojciech Słota)
• Wkręceni 2 (2015, film fabularny, reżyseria: Piotr Wereśniak) jako krytyk^[26]

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona zespołu Perfect
• Zbigniew Hołdys w bazie Archiwum Polskiego Rocka