Zbigniew Kabata

Zbigniew Kabata

Bobo

Zbigniew Kabata około 1989
podpułkownik stanu spoczynku
Data i miejsce urodzenia	17 marca 1924 Jeremicze
Data i miejsce śmierci	4 lipca 2014 Nanaimo
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Krajowa
Stanowiska	oficer w oddziale partyzanckim „Jędrusie”, w Operacji „Burza” w 2 pp Legionów Armii Krajowej
Główne wojny i bitwy	kampania wrześniowa
Odznaczenia

Zbigniew Kabata ps. Bobo (ur. 17 marca 1924 w Jeremiczach na Polesiu^[1], zm. 4 lipca 2014 w Nanaimo w Kanadzie) – uczony, badacz, parazytolog, podpułkownik WP w stanie spoczynku, porucznik cz.w. Armii Krajowej, żołnierz oddziału partyzanckiego Jędrusie^[2].

Życiorys

Harcerz, który pływał pod rozkazami gen. Mariusza Zaruskiego na jachcie harcerskim Zawisza Czarny. Do 1939 wychowanek Korpusu Kadetów nr 1 Marszałka Józefa Piłsudskiego we Lwowie^[3].

Podczas wojny – redaktor, drukarz, kolporter prasy podziemnej („Odwet”). Partyzant – oficer Armii Krajowej w oddziale partyzanckim „Jędrusie” na ziemi sandomierskiej i tarnobrzeskiej, w akcji „Burza” w 2 pułku piechoty Legionów Armii Krajowej. Uczestnik akcji dywersyjnych, potyczek, bitew partyzanckich.

W 1945 roku ścigany przez NKWD i UB dotarł do 2 Korpusu WP we Włoszech, następnie w Anglii. W latach 1948–1951 – w Szkocji – rybak dalekomorski.

W latach 1951–1955 – studiował biologię na Wydziale Zoologii w Uniwersytecie w Aberdeen. W 1959 uzyskał stopień naukowy doktora filozofii, a w 1966 – doktora nauk przyrodniczych^[4]. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Marine Laboratory (Scootish Department of Agriculture and Fisheries, a w 1967 został kierownikiem Laboratorium Parazytologii w Pacific Biological Station w Nanaimo w Kanadzie, gdzie pracował do chwili przejścia na emeryturę w 1989 r.

Autor ok. 150 prac naukowych z zakresu parazytologii, wydanych w 15 krajach w różnych językach. Środowisko naukowe uhonorowało Z. Kabatę nadając nazwy gatunkowe pochodzące od nazwiska i pseudonimu kilku odkrytym organizmom, w tym prehistorycznemu pasożytowi ryb. Autor zbioru wierszy pisanych po polsku (Wiersze – 1993 r. Wrocławskie Zakłady Graficzne, „Byłaś Radością i Dumą” – Richter Polska) i pięknej książki biograficznej w języku polskim „Żniwa na głębinie”.

W latach wojny – autor pieśni i wierszy partyzanckich. Po wojnie autor wspomnień w prasie emigracyjnej (Dziennik Polski – Dziennik Żołnierza). Opowiadania dla radia BBC w języku angielskim. Wśród ponad 50 wierszy opowiadających głównie o bohaterskiej walce i składających hołd poległym żołnierzom Armii Krajowej. W 1964 roku napisał wiersz „Armia Krajowa” będący nieoficjalnym hymnem środowisk żołnierzy AK. Wiersz ten jest wielokrotnie cytowany we fragmentach na wielu pomnikach Armii Krajowej, a pełny tekst znajduje się na pomniku AK w Licheniu na terenie bazyliki (odsł. 6 września 2004 r.).

Za szczególny wkład wniesiony do światowej nauki odznaczony przez Kanadyjskie Towarzystwo Zoologiczne Wardle Medal, przez Polskie Towarzystwo Parazytologicz­ne Medalem im. Konstantego Janickiego. Doktor honoris causa Akademii Rolniczej w Szczecinie (1993)^[5][6], profesor Uniwersytetu Simon Fraser w Burnaby.

Odznaczony trzykrotnie Medalem Wojska, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim^[7], złotym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju^[8], a ostatnio Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

W 1998 roku został odznaczony Medalem im. Profesora Kazimierza Demela^[9]. W 1999 roku Rada Miasta nadała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta Sandomierza. 29 lipca 2007 roku ppłk Zbigniew Kabata otrzymał najwyższe kanadyjskie odznaczenie państwowe Order of Canada Member (C.M.).

Zmarł 4 lipca 2014 w wieku 90 lat.

Upamiętnienie

• W Opatowie znajduje się przejście nazwane Pasażem Podpułkownika Profesora Zbigniewa Kabaty ps. „Bobo”^[10]

Przypisy

Bibliografia

• Jan Szostak: Zeszyty Historyczne – Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari w kraju i na obczyźnie, część II – Wojenne i powojenne losy Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari (noty biograficzne). Warszawa: Stowarzyszenie–Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2008. ISSN 1895–9482.

Linki zewnętrzne

• Dr Zbigniew Kabata, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2010-05-12] .
• G. Benz, W. Piasecki 2004. Jubileusz 80-lecia Profesora. Acta Ichtyologica et Piscatoria 34, 1, 1–10 (dostęp 28.02.2014)
• Film 'Kabata: Evolution of a Scientist' (dostęp 01.03.2014)