Zbigniew Machej

Zbigniew Machej
Ilustracja
Zbigniew Machej, 2018
Data i miejsce urodzenia

17 sierpnia 1958
Cieszyn

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Nagrody

Nagroda „Literatury na Świecie”
Nagroda Poetycka im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego

Zbigniew Machej (ur. 17 sierpnia 1958 w Cieszynie) – poeta, tłumacz literatury czeskiej i słowackiej, działacz kultury.

Życiorys

Ukończył polonistykę (1982) i religioznawstwo (1987) na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Pracował jako nauczyciel, niezależny dziennikarz, menedżer kultury i dyplomata (wicedyrektor Instytutu Polskiego w Pradze w latach 1991–1996 i 2000–2004 i dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie w latach 2006–2010), a także jako wicedyrektor Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego w Bratysławie[1].

Zadebiutował w 1980 roku na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Współpracował z „bruLionem”, „Krasnogrudą”, „Literaturą na Świecie”, „Europą i „Foyer”[1] oraz z „Przekrojem”[2]. Jest laureatem nagrody krakowskiego kwartalnika „Arka” (1988), Nagrody Młodych im. St. Wyspiańskiego (1991), Nagrody „Literatury na Świecie” (2017)[3] oraz Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego - Orfeusz (2022)[4]. W 2022 roku jego esej Domniemania o wolności uzyskał główną nagrodę w konkursie Wolność myśli – wolność wyrazu zorganizowanym przez Stowarzyszenie Autorów ZAiKS i Polski PEN Club[5]. Nominowany do Paszportu Polityki, a także do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius (2008) oraz Nagrody Literackiej Gdynia (2008[6] i 2021[7]) i Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (2015[8]).

Twórczość

Poezja

  • Smakosze, kochankowie i płatni mordercy (1984)
  • Śpiąca muza (1988)
  • Wiersze dla moich przyjaciół (1988)
  • Dwa zbiory wierszy (1990)
  • Trzeci brzeg (1992)
  • Legendy praskiego metra (1996)
  • Kraina wiecznych zer (2000)
  • Prolegomena. Nieprzyjemne wiersze dla dorosłych (2003)
  • Wspomnienia z poezji nowoczesnej (2005)
  • Wiersze przeciwko opodatkowaniu poezji (2007)
  • Przygody przyrody (2008)
  • Zima w małym mieście na granicy (2008)
  • Mroczny przedmiot podążania (2014)[9]
  • 2020 (2021)[10]

Proza

  • Anitdotum noctis (2018)[11]
  • Môj rodák Tranoscius, môj sused Hviezdoslav (tłum. na słowacki: Karol Chmel, 2021)[12]

Przekłady

  • Klątwa siedmiu kościołów Miloša Urbana (2005, z czeskiego)
  • Cicha ręka. Dziesięć elegii Ivana Štrpki (2009, ze słowackiego)
  • wiersze Ivana Wernischa
  • Pieśni duchowe z kancjonału Cithara sanctorum Jerzego Trzanowskiego (2017, z czeskiego)[3]
  • Pojęcia podstawowe Petra Krála (2020, z czeskiego)[13]
  • Przełykanie włosa Jána Ondruša (2021, ze słowackiego)[14]

Inne publikacje

Przypisy

  1. ↑ a b Zbigniew Machej, instytutksiążki.pl [dostęp 2021-05-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-27] (pol.).
  2. ↑ Zbigniew Machej - Kwartalnik Przekrój, Przekrój [dostęp 2019-03-06] (pol.).
  3. ↑ a b Nagrody "Literatury na Świecie" przyznane po raz 25. Oto najlepsi polscy tłumacze, Gazeta Wyborcza, 6 listopada 2018 [dostęp 2019-04-03].
  4. ↑ Zbigniew Machej laureatem Nagrody im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2022-08-01].
  5. ↑ Instytut Teatralny, Warszawa. Wolność myśli – wolność wyrazu: uroczysty finał konkursów ZAiKS, Teatr w Polsce [dostęp 2022-08-05] (pol.).
  6. ↑ Nominowani 2008 | Nagroda Literacka Gdynia, nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2015-12-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-24].
  7. ↑ Nagroda Literacka Gdynia – nominacje – Wydawca [dostęp 2021-10-30] (pol.).
  8. ↑ Orfeusz - Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego 2015 - nominowani, www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2015-12-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-01].
  9. ↑ Mroczny przedmiot podążania :: Biuro Literackie [dostęp 2019-03-06] (pol.).
  10. ↑ Finaliści 11 edycji Nagrody Orfeusza, wirtualnywydawca.pl, 20 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-24] (pol.).
  11. ↑ Zbigniew Machej Antidotum noctis, Biblioteka Narodowa [dostęp 2019-04-03].
  12. ↑ Môj rodák Tranoscius, môj sused Hviezdoslav, Instytut Polski w Bratysławie, 4 kwietnia 2022 [dostęp 2022-08-05] (słow.).
  13. ↑ Pojęcia podstawowe, Państwowy Instytut Wydawniczy [dostęp 2020-04-17].
  14. ↑ Przełykanie włosa, Poezjem.pl [dostęp 2021-04-06].
  15. ↑ Beniowski a iné básne - Juliusz Słowacki, Databáze knih [dostęp 2019-04-03].

Bibliografia

  • Znów minie wiek... Antologia literatury nadolziańskiej, Leon Miękina, Karol Badura (ilust.), Cieszyn: Macierz Ziemi Cieszyńskiej, 2001, s. 450, ISBN 83-88271-11-3, OCLC 69451857.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Zbigniew Machej 8136.jpg
Autor: Rafał Komorowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zbigniew Machej podczas Miesiąca Spotkań Autorskich 2018, Wrocław