Zbigniew Madeyski

Zbigniew Madeyski

Zbigniew Madeyski w 1935 roku
Data i miejsce urodzenia	15 października 1897 Kraków
Data i miejsce śmierci	24 października 1984 Warszawa
Poseł na Sejm III kadencji (II RP)
Okres	od 1930 do 1935
Poseł na Sejm IV kadencji (II RP)
Okres	od 1935 do 1938
Odznaczenia

Zbigniew Stanisław Madeyski (ur. 15 października 1897 w Krakowie, zm. 24 października 1984 w Warszawie) – doktor prawa, działacz niepodległościowy i społeczny.

Życiorys

Urodził się w rodzinie prawnika Bartłomieja Zbigniewa Madeyskiego h. Poraj (1867–1907) i Anny Heleny z Uderskich h. Niezgoda (1876–1944). Ukończył Gimnazjum Klasyczne w Samborze, maturę zdał eksternistycznie w Wiedniu (1915). Następnie ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim, Studium Rolnicze przy UJ oraz Szkołę Nauk Politycznych w Krakowie i szkołę oficerska w Bratysławie. Był działaczem tajnych organizacji niepodległościowych.

Podczas I wojny światowej służył w I Brygadzie Legionów Polskich (1915–1917) i armii austriackiej. Od 1918 w Wojsku Polskim, walczył podczas wojny polsko-ukraińskiej i wojny polsko-bolszewickiej.

W latach 1924–1927 pracował na stanowisku referenta do spraw prawnych i hipotecznych załogi kopalni „Saturn” w Czeladzi. Należał do założonego w 1926 Klubu Polityczno-Społecznego im. Józefa Piłsudskiego w Zagłębiu Dąbrowskim, działał w Związku Legionistów Polskich Zagłębia Dąbrowskiego. Następnie, w latach 1927–1928, poszerzał wiedzę dotyczącą pracy i polityki socjalnej na studiach w Paryżu i Brukseli oraz w Międzynarodowym Biurze Pracy w Genewie. Od lipca 1928 do lutego 1929 pełnił funkcję sekretarza Walerego Sławka. 29 stycznia 1929 został wybrany na stanowisko prezydenta Dąbrowy Górniczej, które sprawował do 8 lutego 1933. W latach 1933–1935 pełnił funkcję naczelnego dyrektora Funduszu Pracy. Był posłem na Sejm III (1930–1935) z ramienia BBWR i IV kadencji (1935–1938) II RP, związanym z grupą „Jutro Pracy”.

Na początku II wojny światowej przebywał na Wileńszczyźnie jako delegat ekspozytury Ministerstwa Opieki Społecznej. Podczas okupacji niemieckiej został osadzony w niemieckim obozie Stalag Ib Hohenstein, a następnie był więźniem warszawskiego Pawiaka (aresztowany 2 maja 1941) i więzienia na Montelupich w Krakowie. Po zwolnieniu (w kwietniu 1942) pracował do 1944 jako agronom gminny w Kalwarii Zebrzydowskiej, następnie w ZG PCK w Warszawie. Od połowy 1943 był zastępcą dyrektora Departamentu Pracy i Opieki Społecznej Delegatury Rządu RP na Kraj^[1]. Brał udział w powstaniu warszawskim jako dowódca Kompanii Dyspozycyjnej przy KG AK na Starym Mieście. Po upadku powstania przetrzymywany w obozie przejściowym w Pruszkowie. W lutym 1945 dotarł do Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie pracował w ZG PCK. Aresztowany przez NKWD, do 18 lipca 1945 więziony w Łodzi. Po zwolnieniu działał w Stronnictwie Pracy, do 1950 na stanowisku wiceprezesa ZG. W latach 1949–1968 pracował na kierowniczych stanowiskach w Instytucie Urbanistyki i Architektury w Warszawie.

Od 30 grudnia 1930 był mężem śpiewaczki Krystyny z Dąbrowskich (1911–1962), z którą miał syna Wojciecha.

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A23-11-21)^[2].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Niepodległości (7 lipca 1931)^[3]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1978)
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi (15 września 1937)^[4]
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1970)
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1972)
• Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1977)
• Złota Odznaka Honorowa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego (1973)
• Krzyż Komandorski Orderu Korony Włoch (Włochy)

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 453–454. [dostęp 2021-04-30].
• Jacek Czajowski, Jacek M. Majchrowski: Sylwetki polityków drugiej Rzeczypospolitej. Kraków: Wydawnictwo ZNAK, 1987. ISBN 83-7006-170-2.
• Ryszard Gajewski: Madeyski Zbigniew W: Słownik biograficzny katolicyzmu społecznego w Polsce, tom II: K–P (przewodniczący Komitetu Redakcyjnego Ryszard Bender), Warszawa 1994, s. 105–107 (z fotografią).
• Magdalena Majkowska: Zbigniew Madeyski (1897–1984). Piłsudczyk, prezydent Dąbrowy Górniczej. Zarys biografii politycznej. W: Między prawdą a zwątpieniem. W poszukiwaniu obrazu przeszłości. pod red. Katarzyny Całus, Roberta Majznera. T. 5. Częstochowa: Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, 2019, s. 33–44. ISBN 978-83-7455-594-4. [dostęp 2021-04-30].