Zbigniew Mendera

Zbigniew Mendera
Ilustracja
Profesor Zbigniew Mendera
Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1933
Zagórze

Data i miejsce śmierci

14 lutego 2020
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Batowicki

Zawód, zajęcie

pracownik naukowy

Tytuł naukowy

profesor zwyczajny

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej

Zbigniew Konrad Mendera (ur. 26 sierpnia 1933 w Zagórzu, pow. Będzin, zm. 14 lutego 2020 w Krakowie[1]) – profesor zwyczajny w dziedzinie teorii konstrukcji i konstrukcji stalowych na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Krakowskiej.

Życiorys

Dzieciństwo spędził w Zagórzu. Podczas II wojny światowej – od 1944 roku – należał do Szarych Szeregów. Pod koniec wojny przez półtora roku, wraz z innymi dziećmi musiał co tydzień stawiać się na noc w charakterze meldunkowego (de facto zakładnika) na posterunku niemieckim w Zagórzu, co w zamyśle Niemców miało na celu zabezpieczenie posterunku przed atakami partyzantów. Po wojnie należał do harcerstwa.

Po zakończeniu wojny ukończył kurs pilota szybowcowego. W czasie studiów na Politechnice Krakowskiej w 1951 był zawodnikiem sekcji siatkówki AZS PK. Współorganizował m.in. pierwsze Mistrzostwa Narciarskie Politechniki Krakowskiej w 1953 w Zakopanem, a w kolejnych latach wielokrotnie występował w nich jako zawodnik. Był kierownikiem sportowym koła AZS Kraków oraz prezesem AZS PK w latach 1955-56, a w latach 1985-89 prezesem Zarządu Środowiskowego AZS Kraków. Był Członkiem Honorowym AZS Kraków.

Zbigniew Mendera był żonaty z Wandą z Podolskich, zmarłą w 2009 roku, miał córkę Joannę i syna Macieja.

Kariera naukowa

Studia ukończył na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Krakowskiej. Uzyskał stopień magistra inżyniera budownictwa lądowego w 1956 roku na podst. pracy Wytężenia stali i żeliwa w ogólnym stanie naprężenia. Następnie rozpoczął pracę wykładowcy na Politechnice Krakowskiej oraz projektanta w Biurze Studiów i Projektów Hutnictwa Biprostal w Krakowie, gdzie pracował dziewięć lat, a następnie przez wiele lat był tam konsultantem naukowym.

W 1964 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych na podst. pracy Wytężenie połączeń spawanych stali o podwyższonej wytrzymałości. Odbył staże naukowe w Moskwie, Kijowie i Leningradzie w 1966 oraz w Udine w 1987. W 1970 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego w oparciu o rozprawę Zagadnienia stanów granicznych konstrukcji stalowych (wyd. Zeszyty Naukowe Politechniki Krakowskiej). W 1980 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1989 profesorem zwyczajnym.

Uczestniczył i wygłaszał referaty na konferencjach naukowych w kraju i za granicą (m.in. w Guildford, Madrycie, Toronto, Tokio, Pekinie, Budapeszcie, Pradze, Karlowych Warach, Szczyrbskim Jeziorze).

Stanowiska

Pełnił funkcje asystenta (1956-58), st. asystenta (1958-65), adiunkta (1965-70), docenta (1970-80) i profesora (od 1980) w Katedrze Konstrukcji Stalowych i Spawalnictwa na Politechnice Krakowskiej.

Był wicedyrektorem Instytutu Materiałów i Konstrukcji Budowlanych PK, prodziekanem Wydziału Budownictwa Lądowego PK (1972-75), prorektorem PK do spraw Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką (1980-87), kierownikiem Katedry Konstrukcji Stalowych i Spawalnictwa na PK (1987-94), członkiem Senatu PK oraz pracownikiem Zakładu Konstrukcji Metalowych na Politechnice Śląskiej w Gliwicach (2005-10).

Członkostwo w organizacja naukowych

Był członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów przy Prezesie Rady Ministrów w latach 1997-99.

W PZITB pełnił funkcję wiceprezesa oddziału krakowskiego.

Był również członkiem Komitetu Redakcyjnego wydawnictw KILiW PAN: Archives of Civil Engineering, redaktorem zeszytów serii Studia z Zakresu Inżynierii oraz członkiem czynnym The New York Academy of Sciences.

Publikacje

Był autorem lub współautorem ok. 220 publikacji naukowych oraz podręczników akademickich i książek, takich jak np.: Stalowe konstrukcje specjalne, wydana przez Arkady w Warszawie w 1995 roku, za którą (wraz z Jerzym Ziółko, Wojciechem Włodarczykiem i Sylwią Włodarczyk) otrzymał w 1998 nagrodę Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Stalowe konstrukcje wsporcze napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia, wydana przez PWN w Warszawie w 2012 roku (napisana wraz z Leszkiem Szojdą i Grzegorzem Wandzikiem).

Opracował ponad 230 ekspertyz naukowo-technicznych, w tym również będąc przewodniczącym Specjalnej Komisji powołanej w celu zbadania przyczyn Katastrofy budowlanej Hali Wystawowej w Katowicach w 2006 roku.

Wypromował ok. 180 inżynierów i pięciu doktorów nauk technicznych.

Odznaczenia

Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej i innymi odznaczeniami. Otrzymał także szereg nagród Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Profesor Zbigniew Mendera został pochowany na cmentarzu Batowickim (kw. B5-VI-4)[2].

Grób prof. Zbigniewa Mendery na Cmentarzu Prądnik Czerwony

Przypisy

  1. Zbigniew Mendera, cała Polska, 21.02.2020 - nekrolog, nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-17].
  2. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych, zck-krakow.pl [dostęp 2021-07-16].

Bibliografia

  • Profesor NIEzwyczajny. Wspomnienia profesorów Politechniki Krakowskiej, praca zbiorowa, Wydawnictwo PK, Kraków 2011
  • Sport na PK, praca zbiorowa, Centrum Sportu i Rekreacji oraz władze uczelniane Politechniki Krakowskiej, Kraków 2015

Media użyte na tej stronie

Zdjecie portretowe ZM 1 300dpi.jpg
Autor: Jan Zych, Licencja: CC BY 4.0
Profesor Zbigniew Mendera na dziedzińcu Politechniki Krakowskiej.
Grób prof. Zbigniewa Mendery.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób prof. Zbigniewa Mendery na Cmentarzu Prądnik Czerwony