Zbigniew Mikołejko

Zbigniew Mikołejko
Data i miejsce urodzenia

24 lipca 1951
Lidzbark Warmiński

Zawód, zajęcie

filozof
pedagog

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Uczelnia

Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Zbigniew Mikołejko (ur. 24 lipca 1951 w Lidzbarku Warmińskim) – polski intelektualista: filozof religii, historyk religii, eseista, poeta, pedagog, profesor doktor habilitowany[1] nauk humanistycznych w zakresie filozofii.

Życiorys

Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego[2]. W 1986 doktoryzował się w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk na podstawie pracy Katolicka filozofia kultury w Polsce w epoce modernizmu (1895–1918). Habilitował się tamże w 1999 na podstawie monografii Mity tradycjonalizmu integralnego. Julius Evola i kultura religijno-filozoficzna prawicy. W latach 2010-2018 profesor nadzwyczajny w tym Instytucie. Od 2019 jest profesorem.

Kierownik Zakładu Badań nad Religią i profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie, członek Amerykańskiej Akademii w Rzymie (1996) oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (2020), profesor Warszawskiej Wyższej Szkoły Humanistycznej im. Bolesława Prusa (2001–2011), wykładał również filozofię i logikę w Wyższej Szkole Informatyki Stosowanej i Zarządzania w Warszawie, a także wstęp do wiedzy o religii na Podyplomowym Studium Wiedzy o Kulturze przy Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

W 2014 odznaczony został srebrnym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[3].

Publikacje naukowe

Opublikował ponad 800 tekstów, z których wiele wydane zostało w językach: angielskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, portugalskim, rosyjskim, ukraińskim i włoskim.

Jest m.in. autorem książek

  • Katolicka filozofia kultury w Polsce w epoce modernizmu (1987),
  • Kim jestem dla ciebie... (1987, antologia),
  • Elementy filozofii (siedem wydań, 1998–2008);
  • Mity tradycjonalizmu integralnego. Julius Evola i kultura religijno-filozoficzna prawicy.. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1998.
  • Emaus oraz inne spojrzenia do wnętrza Pisma (1998),
  • Księga Jana Ewangelisty [Wprowadzenie, tłumaczenie, komentarz], (1998, insert miesięcznika „Społeczeństwo Otwarte”, nr 4),
  • Żywoty świętych poprawione (2001; Nagroda Księgarzy „Warszawska Premiera Literacka”, czerwiec 2001; wznowienia – 2004, 2011; edycja dźwiękowa w wersji dla niewidomych – 2002),
  • Śmierć i tekst. Sytuacja ostateczna w perspektywie słowa (2001),
  • Смерть і текст. Остаточна ситуація в перспективі слова, пер. Антон Марчинський (2013),
  • W świecie wszechmogącym. O przemocy, śmierci i Bogu (2009),
  • We władzy wisielca, t. 1: Z dziejów wyobraźni Zachodu (2012, wyróżnienie „za wysoką kulturę edytorską i ważne treści merytoryczne” podczas Poznańskich Dni Książki Naukowej – 2013; Nagroda „Pióro Fredry”, równorzędnie z pięcioma innymi publikacjami, za Najlepszą Książkę Roku na Wrocławskich Targach Książki – 2013),
  • We władzy wisielca, t. 2: Ciemne moce, okrutne liturgie (2014, Nagroda w konkursie Academia 2015 za Najlepszą Publikację Akademicką w Dziedzinie Nauk Humanistycznych i Społecznych; nominacja do Nagrody im. Jana Długosza - 2015).
  • Żywoty świętych poprawione ponownie (2017),
  • Między zbawieniem a Smoleńskiem. Studia i szkice o katolicyzmie polskim ostatnich lat (2017),
  • Prowincje ciemności. Eseje przygodne (2018).

Wywiad-rzeka

  • Jak błądzić skutecznie. Prof. Zbigniew Mikołejko w rozmowie z Dorotą Kowalską (2013).

Współautor prac zbiorowych

  • Licytacja. Szkice o nowej prozie (1981),
  • Filozofia i myśl społeczna Jana Pawła II (1983),
  • Katolicka filozofia kultury w Polsce (1987),
  • Apokalipsy i kultury (1997),
  • Strategie śmierci – formy umierania. Świadectwa literackie i kulturoznawcze (2004),
  • Pluralizm religijny: moda czy konieczność? (2005),
  • Encyklopedia szkolna WSiP. Literatura. Wiedza o kulturze (2005),
  • Ucieleśnienia. Ciało w zwierciadle współczesnej humanistyki (2007),
  • Emigranci (2008),
  • Oblicza religii i religijności (2008),
  • Przyszłość tradycji (2008).
  • Spektakle zmysłów (2010),
  • Kulturofilia jest legalna (2011),
  • Instytucje: konflikty i dysfunkcje (2012),
  • Leksykon „Lalki” (2012),
  • Monstrualność (2012),
  • Znaki nadziei dla współczesnego świata (2012),
  • Polskie bieguny. Społeczeństwo w czasach kryzysu (2013),
  • Children studies jako perspektywa interpretacyjna (2014),
  • Polska europejska czy narodowa? (2014),
  • Polska-Europa. Wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego 2002-2012 (2014),
  • Religijność w dobie popkultury (2014),
  • Myśląc z Wojtyłą…, (2015),
  • Hortus (In)Conclusus. Polska i Ukraina: rozmowy o filozofii i literaturze (2017),
  • Mirosław Bałka. Nerw. Konstrukcja (2017).
  • Człowiek w sytuacji nie tylko psychologa. Studia inspirowane teorią Tadeusza Tomaszewskiego (2018),
  • Filozofia religii. Kontrowersje (2019),
  • Każdemu jego śmietnik (2019),
  • Powstanie styczniowe. Reinterpretacje pamięci. Studia (2019),
  • Polska-Europa. Wyniki Europejskiego Sondażu Społecznego 2002-2018/19 (2020),
  • Westernisers” and „Narodniks”. Dichotomous Identity-Generating Narratives in the 19th–20th-century Polish and Hungarian Intellectual History (2020),
  • Welcome (2022).

Twórczość poetycka

  • Gorzkie żale (2017),
  • Heilsberg, to miasto (2018)[4]
  • Kwintet (2019)[5]
  • Teraz i zawsze (2022)[6]

Dokonania

Opatrzył posłowiem lub wstępem dzieła wybitnych teologów, filozofów i historykówKaren Armstrong, XIV Dalajlamy, Eugena Drewermanna, Hansa Künga, Jacques’a Le Goffa, Margaret Starbird jak również głośnych powieści o tematyce religijnej (np. jest autorem posłowia do Kodu Leonarda Dana Browna) i tomów poetyckich.

Publikował ponadto m.in. na łamach „Borussii”, „Czasu Kultury”, „Dialogu”, „Edukacji Filozoficznej”, „Etyki”, „Gazety Wyborczej”, „Kontekstów”, „Literatury na Świecie”, „Newsweeka”, „Nowych Książek”, „Polityki”, „Przeglądu Filozoficznego”, „Przeglądu Politycznego”, „ResPubliki Nowej”, „Rzeczpospolitej”, „La Sicilia”, „Slavia Meridionalis”, „Społeczeństwa Otwartego”, „Stimmen de Zeit”, „Studi e Materiali di Storia delle Religioni”, „Studiów Religioznawczych”, „Twórczości”, „Tygodnika Powszechnego”, „Uncaptive Minds”, „Więzi”, „Znaku”.

Jest współautorem wszystkich monograficznych tomów serii „Punkt po Punkcie”, wydawanych przez gdańskie wydawnictwo słowo/obraz terytoria: Twarz (2001), Miłość (2002), Dusza (2003), Grzech (2004), Ból (2005), Śmiech (2006), Koniec (2007). Uprawia także poezję. M.in. w 2017 ogłosił zbiór wierszy Gorzkie żale. Rzeczy z lat 2012–2016[7]. Pierwszym recenzentem tej książki był Janusz Drzewucki[8]. W 2019 za tom Heilsberg, to miasto otrzymał nominację do Orfeusza Mazurskiego[9].

Przypisy

  1. Zbigniew Mikołejko | Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, www.ifispan.pl [dostęp 2019-09-11] (pol.).
  2. Spotkanie autorskie z prof. Zbigniewem Mikołejko, kultura.wm.pl, 14 marca 2013 [dostęp 2019-05-16] (pol.).
  3. MKiDN - Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis, mkidn.gov.pl [dostęp 2019-05-16] (pol.).
  4. Zbigniew Mikołejko "Heilsberg, to miasto". Instytut Mikołowski. [dostęp 2019-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-09)].
  5. Premiera książki i spotkanie autorskie, goingapp.pl [dostęp 2020-02-02] (pol.).
  6. Zbigniew Mikołejko „Teraz i zawsze” - Instytut Mikołowski, 21 marca 2022 [dostęp 2022-04-02] (pol.).
  7. Zbigniew Mikołejko, ''Gorzkie żale. Rzeczy z lat 2012-2016'', Mikołów: Instytut Mikołowski, 2017, ISBN 978-83-65250-30-8.
  8. Skowyt pustki, czyli poetyckie rzeczy Zbigniewa Mikołejki, [w:] Janusz Drzewucki, „Twórczość” 2017, nr 12.
  9. Orfeusz - Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego - NOMINOWANI, orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2019-05-02].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis BAR.png
Baretka Srebrnego Medalu "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis"