Zbigniew Nowak (generał)

Zbigniew Nowak
Ilustracja
generał broni generał broni
Data i miejsce urodzenia

5 października 1926
Wyszków

Data i miejsce śmierci

14 lutego 2020
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1944–1990

Siły zbrojne

Orzeł LWP.jpg ludowe Wojsko Polskie

Stanowiska

szef Wojsk Chemicznych MON
zastępca szefa Sztabu Generalnego WP
Główny Inspektor Techniki WP
wiceminister obrony narodowej

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Walecznych (1943–1989) Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal Komisji Edukacji Narodowej Złota Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego” Złoty Medal „Za Zasługi dla Ligi Obrony Kraju” Złota Odznaka „Za Zasługi dla Obrony Cywilnej” Order Przyjaźni Narodów Medal „Za umacnianie braterstwa broni” Medal jubileuszowy „Dwadzieścia lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „30 lat zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” Medal jubileuszowy „Czterdzieści lat zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” 60 years saf rib.png 70 years saf rib.png

Zbigniew Nowak (ur. 5 października 1926 w Wyszkowie, w powiecie dolińskim, zm. 14 lutego 2020 w Warszawie[1]) – generał broni Wojska Polskiego, zastępca szefa Sztabu Generalnego WP (1969–1974), Główny Inspektor Techniki WP (1969–1989), wiceminister obrony narodowej (1976–1989).

Życiorys

Grób gen. Zbigniewa Nowaka na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Syn Józefa i Joanny. 1 maja 1944 wstąpił do WP. Odbył przeszkolenie w Ośrodku Formowania 1 Armii WP w Sumach, następnie skończył szkołę oficerską w Riazaniu[2]. 17 marca 1945 promowany w Krakowie na stopień podporucznika w korpusie oficerów piechoty i wyznaczony na dowódcę plutonu ciężkich karabinów maszynowych w 2 Samodzielnym Batalionie Miotaczy Ognia. Przebył szlak bojowy 1 Armii WP od Pomorza Zachodniego do okolic Berlina (udział w wojnie zakończył 8 maja 1945 40 km na zachód od Berlina). Po wojnie był w stopniu porucznika pomocnikiem szefa sztabu w 2 samodzielnym batalionie miotaczy ognia. Ukończył kurs dowódców pułku Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie i został awansowany do stopnia kapitana (1949). Następnie służył na stanowisku starszego pomocnika w oddziale wyszkolenia i oficera do zleceń Dowództwa Wojsk Lądowych. W latach 1950–1954 studiował w Akademii Obrony Przeciwchemicznej w Moskwie i został inżynierem tej specjalności w stopniu majora. Od 1954 roku służył w Szefostwie Obrony Chemicznej MON. Absolwent wydziałów chemii na Uniwersytecie Warszawskim (inżynier od 1956) i studiów magisterskich na Politechnice Warszawskiej (1966). W 1960 awansowany do stopnia pułkownika. Służył kolejno na stanowiskach szefa sztabu Szefostwa Służby Chemicznej MON (1957–1958), komendanta Ośrodka Badawczego Sprzętu Chemicznego (1958–1964) raz szefa Wojsk Chemicznych MON (1964–1967).

W 1967 awansowany uchwałą Rady Państwa PRL do stopnia generała brygady. Nominację wręczył w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL Edward Ochab. W 1969 został zastępcą szefa Sztabu Generalnego i Głównym Inspektorem Planowania i Techniki oraz awansował do stopnia generała dywizji (nominację otrzymał z rąk przewodniczącego Rady Państwa Mariana Spychalskiego). W 1970 roku ukończył Kurs Operacyjno-Strategiczny Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Woroszyłowa w Moskwie. W 1974 został Głównym Inspektorem Techniki WP. W 1976 roku powołany na stanowisko wiceministra obrony narodowej, które piastował do lipca 1989 r[3]. W 1977 awansowany uchwałą Rady Państwa PRL do stopnia generała broni. Akt nominacyjny otrzymał z rąk I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka.

W latach 1970–1989 reprezentował ludowe Wojsko Polskie jako członek Wojskowej Rady Naukowo-Technicznej Dowództwa Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw-Uczestników Układu Warszawskiego oraz członek delegacji Rządu PRL w Wojskowej Komisji Przemysłu Obronnego Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.

Od 27 września 1947 członek Polskiej Partii Robotniczej, od 15 grudnia 1948 członek PZPR. W latach 1980–1986 zastępca członka KC PZPR[3]. Po odwołaniu w lipcu 1989 ze stanowiska wiceministra obrony narodowej pozostawał w dyspozycji MON. 20 grudnia 1990 w wieku 64 lat został przeniesiony w stan spoczynku[4].

Zmarł w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera F IV, rząd 8, grób 8)[5]. Pogrzeb odbył się bez asysty wojskowej[6].

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Żonaty, 1 syn, 1 córka[7].

Ordery i odznaczenia

Wybrane publikacje

  • "Doskonalsza technika — wyższe wymagania jakościowe" /w/ "Żołnierz Wolności, 1978 nr 29 str. 3
  • "Współpraca naukowo-techniczna synonimem braterstwa broni. 60 rocznica Armii Radzieckiej" /w/ "Żołnierz Wolności" 1978 rocznik 29, nr 42, str. 3
  • "Rozwój radzieckiego przemysłu obronnego. 60 lat Armii Radzieckiej 1917—1978" /w/ "Wojskowy Przegląd Historyczny" 1977 rocznik 22, nr 4, str. 5-21

Przypisy

  1. Zbigniew Nowak. nekrolog, nekrologi.wyborcza.pl, 19 lutego 2020 [dostęp 2020-02-19].
  2. Dymidas 1983 ↓, s. 17.
  3. a b Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-10-15]. (pol.).
  4. J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. III: M–S, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, str. 69
  5. Miejsce pochówku. [dostęp 2020-03-07].
  6. Powązki wciąż dla komunistów
  7. Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, s. 918
  8. Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (107), styczeń-marzec 1984, str. 231

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
POL Medal 30-lecia Polski Ludowej BAR.svg
Baretka: Medal 30-lecia Polski Ludowej
POL Medal 40-lecia Polski Ludowej BAR.svg
Baretka: Medal 40-lecia Polski Ludowej
POL Złoty Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny BAR.svg
Baretka: Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny".
POL Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny BAR.svg
Baretka: Srebrny Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny".
POL Brązowy Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny".
POL Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Złoty Medal za Zasługi dla Obronności Kraju.
POL Srebrny Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Srebrny Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
POL Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju BAR.svg
Baretka: Brązowy Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
20 years of victory rib.png
Ribbon bar for the Soviet medal "20 Years of Victory"
30 years of victory rib.png

Ribbon bar for the Soviet Award "30 Years of Victory"

Source: Drawn by User:Zscout370
40 years of victory rib.png

Ribbon bar for the Soviet medal "40 Years of Victory"

Source: Drawn by User:Zscout370
70 years saf rib.png
Ribbon bar of the Jubilee Medal "70 Years of the Armed Forces of the USSR".
SU Medal For Strengthening of Brotherhood in Arms ribbon.svg
Ribbon bar of the ‎Medal "For Strengthening of Brotherhood in Arms". The Soviet Union (USSR).
POL Złoty Medal Za Zasługi dla Obrony Cywilnej BAR.png
Baretaka Złotego Medau "Za Zasługi dla Obrony Cywilnej"
Zbigniew Nowak (generał) grób 01.jpg
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób gen. Zbigniewa Nowaka na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie
POL Złota Odznaka Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego.png
Baretka Złotej Odznaki "Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego"
POL Zloty Medal Za Zaslugi dla LOK BAR.png
Baretka Złotego Medalu "Za zasługi dla LOK"
Gen. Zbigniew Nowak.jpg
gen. Zbigniew Nowak