Zbigniew Osiński (teatrolog)

Zbigniew Osiński
Data i miejsce urodzenia

11 maja 1939
Poznań

Data i miejsce śmierci

1 stycznia 2018
Warszawa

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: teatrologia, kulturoznawstwo
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

1966
UAM

Profesura

15 stycznia 1996

Funkcja Jednostka PAN

członek
Komitet Nauk o Literaturze
Komitet Nauk o Sztuce

Wykładowca, badacz
Instytut

im. Jerzego Grotowskiego

Uczelnia

Uniwersytet Warszawski, Akademia Teatralna w Warszawie, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Grób Zbigniewa Osińskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Zbigniew Andrzej Osiński (ur. 11 maja 1939 w Poznaniu, zm. 1 stycznia 2018[1] w Warszawie[2]) – polski teatrolog, historyk teatru, profesor emerytowany na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, profesor Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. W latach 1973–1977 był kierownikiem literackim Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. Projektodawca i pierwszy dyrektor, a od 1991 do 2004 dyrektor artystyczny i naukowy, powołanego w 1990 Ośrodka Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu (w 2007 przemianowanego na Instytut im. Jerzego Grotowskiego, od 2005 pod nowym kierownictwem).

Życiorys

W 1962 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracował naukowo na tym uniwersytecie (doktorat – 1966). W roku 1970 przeniósł się do Warszawy[1].

Autor prac z zakresu historii teatru i historii idei teatralnych. Wydawca pism Mieczysława Limanowskiego, Juliusza Osterwy, założycieli Reduty – pierwszego polskiego teatru laboratorium, a także Wacława Radulskiego czy Konrada Swinarskiego.

Był znany zwłaszcza z dorobku badawczego poświęconego twórczości Jerzego Grotowskiego. Jego publikacje na temat twórczości Grotowskiego zostały przetłumaczone na dwadzieścia języków. Opracował wraz z Januszem Deglerem z Uniwersytetu Wrocławskiego pierwszy w Polsce zbiór tekstów Jerzego Grotowskiego Teksty z lat 1965–1969. Przez wiele lat prowadził na temat twórczości Grotowskiego seminaria i konwersatoria ze studentami UW.

Był również autorem pierwszych tekstów poświęconych Ośrodkowi Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, z czasów kiedy teatr ten nie był ani znany, ani powszechnie uznany (Zbigniew Osiński był uczestnikiem pierwszych wypraw zespołu), np. Gardzienice – więcej niż teatr, „Radar” 1979 nr 12; „Gardzienice: praktykowanie humanistyki” [w:] Parateatr II, Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur”, Wrocław 1982; czy teksty dotyczące spektaklu Gusła i wyprawy włoskiej z 1981, „Dialog” 1983 nr 2.

Kolejnym polem badań Zbigniewa Osińskiego był teatr Reduta[3]. Opracował on korespondencję założycieli teatru, poprzedzoną obszernym wstępem, a także pisma teatralne jednego z nich Mieczysława Limanowskiego, który skądinąd był geologiem, badaczem sycylijskich Monti Peloritani. W 2003 ukazała się obszerna praca Osińskiego Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski.

W ostatnich latach swojego życia Zbigniew Osiński prowadził badawcze seminarium dotyczące recepcji teatrów orientalnych w Polsce, w którym uczestniczyli najwięksi polscy orientaliści, np. Maria Krzysztof Byrski czy Jadwiga Rodowicz[1].

Syn Kazimierza i Kazimiery[2]. Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera D6-1-42)[4].

Główne prace

  • Teatr Dionizosa. Romantyzm w polskim teatrze współczesnym, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972;
  • Grotowski i jego Laboratorium, PIW, Warszawa 1980;
  • Grotowski wytycza trasy, Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1993;
  • Teatr „13 Rzędów” i Teatr Laboratorium „13 Rzędów”, 1997[5];
  • Jerzy Grotowski. Źródła, inspiracje, konteksty, słowo/obraz terytoria Gdańsk 1998;
  • Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2003;
  • Nazywał nas bratnim teatrem. Przyjaźń artystyczna Ireny i Tadeusza Byrskich z Jerzym Grotowskim, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005.

Przypisy

  1. ↑ a b c Warszawa. Nie żyje prof. Zbigniew Osiński (pol.). e-teatr.pl. [dostęp 2018-01-02].
  2. ↑ a b REJESTR SPADKOWY PL: wynik wyszukiwania, rejestry-notarialne.pl [dostęp 2022-03-01].
  3. ↑ Przegląd artystyczno- literacki, t. 10, WIT-GRAF, 2001, s.31-32.
  4. ↑ Wyszukiwarka cmentarna, Warszawskie cmentarze [dostęp 2022-03-01].
  5. ↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 633. ISBN 633-7384-561-5.

Media użyte na tej stronie

Zbigniew Osiński grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC BY 3.0
Grób Zbigniewa Osińskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach