Zbigniew Safjan
| Data i miejsce urodzenia | 2 listopada 1922 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 6 grudnia 2011 |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | literatura |
| Ważne dzieła | |
Kanclerz | |
| Odznaczenia | |
   | |
_01.jpg)
Zbigniew Kazimierz Safjan (ur. 2 listopada 1922 w Warszawie, zm. 6 grudnia 2011 tamże[1]) – polski pisarz, scenarzysta i dziennikarz.
Życiorys
Pochodził z rodziny żydowskiej. W czasie II wojny światowej został zmuszony do wstąpienia do służby pomocniczej przy Grenzschutzu[2]. Następnie został wcielony do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie dosłużył się stopnia podporucznika[a]. Według zasobów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej w 1951 został zarejestrowany przez Wydział I Oddziału I Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego jako tajny współpracownik ps. „Żerań”[6]. Również od 1951 kierował działem propagandy w Centralnym Zarządzie Księgarstwa.
Ukończył studia na Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. W latach 1967–1990 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a w latach 1971–1973 członkiem Komitetu Warszawskiego PZPR. Był członkiem Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w 1983 roku[7]. W 1983 został wybrany w skład Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W latach 1983–1989 był członkiem Narodowej Rady Kultury[8]. Znalazł się na liście Kisiela[9].
Autor scenariuszy do popularnych filmów i seriali, m.in.: Potem nastąpi cisza, Do krwi ostatniej, Kanclerz, Dziewczyna z Mazur[8], niektóre we współpracy z Andrzejem Szypulskim (pod pseudonimem Andrzej Zbych): Stawka większa niż życie, Najważniejszy dzień życia, Życie na gorąco[10].
Dziennikarz m.in. miesięcznika „Polska”, warszawskiej „Kultury”, „Nowin Literackich i Wydawniczych”, „Skandali”, „Bez Pardonu”[8]. W latach 2004–2007 był redaktorem naczelnym miesięcznika „Słowo Żydowskie”.
Pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera D31-tuje-4)[11].
Ojciec sędziego Marka Safjana.
Twórczość literacka
- Wiosna przychodzi jesienią (1955)[12],
- Potem nastąpi cisza (1963)[13],
- Włamywacze (1971)[14],
- Strach (1973)[15],
- Pole niczyje (1976)[16],
- Kanclerz (1987)[17].
Ekranizacje
Odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Medal 40-lecia Polski Ludowej[18]
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- Statuetka Gwiazdy Telewizji Polskiej (z okazji 50-lecia TVP)
Uwagi
- ↑ W 1993 historyk Andrzej Nowak, na łamach dwumiesięcznika „Arka” zarzucił Safjanowi, że w 1944 jego donos doprowadził do rozstrzelania innego żołnierza, wcielonego siłą do ludowego WP akowca, Jana Nesslera[3]. W 2002 w wywiadzie udzielonym tygodnikowi „Przegląd” Safjan odrzucił oskarżenia twierdząc, że tylko podpisał zeznanie przedstawione mu przez NKWD po aresztowaniu go razem z Nesslerem[4]. W 2013 Andrzej Nowak powtórzył, oparty na dokumentach, zarzut świadomego złożenia przez Safjana donosu do Oddziału Śledczego Informacji Wojskowej 2. Armii[5].
Przypisy
- ↑ Zmarł Zbigniew Safjan, onet.pl, 6 grudnia 2011 [dostęp 2011-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-07].
- ↑ Byli sędziowie TK krytykują okładkę „Gazety Polskiej” o ojcu sędziego Marka Safjana, wirtualnemedia.pl, 28 lipca 2021 [dostęp 2021-08-01].
- ↑ Dwumiesięcznik „Arka” (dziś „Arcana”), numer 6 (48) z 1993.
- ↑ Wywiad ze Zbigniewem Safjanem, Tygodnik „Przegląd”, nr 44/2002.
- ↑ Od Lenino do Berlina, ale i do Gib…, niezalezna.pl, 12 października 2013.
- ↑ Joanna Siedlecka, Kryptonim „Liryka”. Bezpieka wobec literatów, Warszawa 2008, s. 324.
- ↑ Trybuna Robotnicza, nr 109 (12961), 10 maja 1983 roku, s. 6.
- ↑ a b c Zbigniew Safjan, Filmpolski.pl [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Stefan Kisielewski, Moje typy, Tygodnik Powszechny, 2 grudnia 1984 [dostęp 2020-01-21] (pol.).
- ↑ Andrzej Zbych, Filmpolski.pl [dostęp 2020-02-13] (pol.).
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Wiosna przychodzi jesienią, katalogi.bn.org.pl [dostęp 2021-06-03] (ang.).
- ↑ Potem nastąpi cisza, katalogi.bn.org.pl [dostęp 2021-06-03] (ang.).
- ↑ Włamywacze, katalogi.bn.org.pl [dostęp 2021-06-03] (ang.).
- ↑ Strach, katalogi.bn.org.pl [dostęp 2021-06-03] (ang.).
- ↑ Pole niczyje, katalogi.bn.org.pl [dostęp 2021-06-03] (ang.).
- ↑ Zbigniew Safjan, Kanclerz, wyd. Wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987, ISBN 83-212-0467-8, OCLC 17244389 [dostęp 2021-06-03].
- ↑ Uznanie dla twórców kultury /w/ Trybuna Robotnicza, nr 170, 19 lipca 1984, str. 1-2
Linki zewnętrzne
- Zbigniew Safjan w bazie filmpolski.pl
Media użyte na tej stronie
Autor: Ὄνειροι, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zasłużony Działacz Kultury – odznaka
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób pisarza i scenarzysty Zbigniewa Safjana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.