Zbożowy Rynek w Bydgoszczy

Zbożowy Rynek
Stare Miasto w Bydgoszczy
Ilustracja
Zbożowy Rynek zajęty przez arterię drogową
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bydgoszcz

Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zbożowy Rynek”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°07′14,0″N 18°00′13,5″E/53,120560 18,003739
Kamienica przy Zbożowym Rynku

Zbożowy Rynek – historyczny plac (rynek) w Bydgoszczy, obecnie ulica.

Położenie

Zbożowy Rynek mieści się u wschodniego wylotu ul. Długiej na połączeniu z ul. Wały Jagiellońskie oraz Bernardyńską.

Historia

Zbożowy Rynek jest jednym z najstarszych placów miejskich w Bydgoszczy. Istniał już prawdopodobnie przed lokacją miasta (1346 r.) jako plac targowy w sąsiedztwie kościoła św. Idziego.

Po ukształtowaniu bydgoskiego miasta lokacyjnego plac znajdował się poza murami miejskimi w miejscu skrzyżowania dróg na Kujawy (ul. Kujawska), do Torunia (ul. Toruńska) oraz do miasta (ul. Szpitalna wiodąca do Bramy Kujawskiej[1]). Przy ul. Szpitalnej mieścił się niegdyś przytułek dla ubogich z kościołem pw. św. Stanisława (1529-1818, konsekrowany w 1533 r.) fundacji starosty Stanisława Kościeleckiego. Fakt istnienia szpitala upamiętniają medaliony z XVI w., do 10 sierpnia 2018 wmurowane w szczyt wschodni kamienicy przy Zbożowym Rynku 3. W związku z jej rozbiórką, tonda przekazano do Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy[2].

W latach 70. XIX w. wytyczono dochodzącą do placu ul. Bernardyńską. W pierzejach placu zbudowano kamienice, a do 1939 r. odbywały się tu targi zbożem, od czego wzięła się nazwa placu. Od 1888 r. do Zbożowego Rynku kursowała pierwsza w mieście linia tramwaju konnego. W 1896 r. została ona zelektryfikowana i prowadziła od koszar na ul. Gdańskiej do strzelnicy na ul. Toruńskiej. Była to tzw „linia zielona” (B). Trakcję tramwajową na Zbożowym Rynku zlikwidowano ostatecznie w roku 1974, po wybudowaniu Ronda Jagiellonów, w czasie budowy którego linia przez Zbożowy Rynek pełniła funkcję awaryjną.

Podczas działań wojennych w styczniu 1945 r. częściowemu zniszczeniu uległa kamienica narożna ul. Bernardyńska/Wały Jagiellońskie. Obecnie jest ona jednopiętrowa, bez dwóch wyższych kondygnacji. W latach 60. XX w. podczas modernizacji ul. Wały Jagiellońskie rynek w zasadzie przestał istnieć, gdyż jego środkiem poprowadzono dwie dwupasmowe jezdnie drogowe. Wyburzono również pierzeję zachodnią rynku.

18 czerwca 2018, w związku z kolejną przebudową, przystąpiono do rozbiórki budynków w północnej pierzei placu, począwszy od kamienicy nr 3[3]. 19-23 lutego 2019 wyburzono budynki przy ul. Toruńskiej o numerach 4 i 6, a 22 lutego 2020 narożną kamienicę nr 4 między ul. Bernardyńską a Wały Jagiellońskie[4], powstałą ok. 1900 roku i przebudowaną po spaleniu w 1945 z zatarciem cech stylowych. W czasie prac rozbiórkowych odkryto datowane na XVI i XVII wiek pochówki z cmentarza przy XVI-wiecznym kościele św. Stanisława, a także relikty pałacu hrabiego Czapskiego z II połowy XVIII wieku[5][6][7][8]. W 2020, w czasie prac budowlanych w pasie zieleni pomiędzy jezdniami, na wysokości dawnego budynku nr 2 znaleziono cmentarz z czasów wczesnego średniowiecza, z kilkunastoma pochówkami dziecięcymi z ozdobami (m.in. nożyk z kościaną lub rogową rękojeścią, obrączka i kabłączki skroniowe). Jednocześnie odkryto w tym miejscu staropolski trakt z kamienia, wzmocniony po bokach wielkimi drewnianymi kłodami, wiodący prawdopodobnie w kierunku Bramy Kujawskiej, a także fragmenty późnośredniowiecznej ceramiki[9][10][11]. W 2021 dokonano odkrycia pochówku osoby podejrzewanej o nadprzyrodzone zdolności (pochówek wampiryczny)[12].

Nazwy

Rynek w przekroju historycznym posiadał następujące nazwy[13]:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Brama Kujawska 1523-1817 znajdowała się u wschodniego wylotu ul. Długiej i wtopiona była w system murów miejskich
  2. ↑ Marta Leszczyńska: Średniowieczne zabytki odkryte w kamienicy. Resztki dawnego kościoła. 2018-08-12. [dostęp 2018-08-12].
  3. ↑ Wyburzają budynki przed budową ul. Kujawskiej
  4. ↑ Będą wyburzać kamienicę przy rondzie Bernardyńskim. To oznacza duże utrudnienia w ruchu
  5. ↑ Cmentarz pod rozbieraną kamienicą przy Zbożowym Rynku
  6. ↑ Rozbudowa ul. Kujawskiej pozwala lepiej poznać historię miasta.
  7. ↑ Ludzkie szczątki pod kamienicą przy rondzie Bernardyńskim w Bydgoszczy. Pod wyburzonym domem cmentarz z XVI wieku
  8. ↑ Rondo Bernardyńskie i Zbożowy Rynek bez kamienicy, ale z nową perspektywą
  9. ↑ Kolejne znaleziska archeologiczne na Zbożowym Rynku
  10. ↑ Kolejne znaleziska archeologów na Zbożowym Rynku
  11. ↑ Archeolodzy kończą pracę na Zbożowym Rynku. Znaleźli ciekawe rzeczy
  12. ↑ Archeologiczne znaleziska podczas prac na Zbożowym Rynku. Nietypowy grób
  13. ↑ Czachorowski Antoni red.: Atlas historyczny miast polskich. Tom II Kujawy. Zeszyt I Bydgoszcz. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Toruń 1997

Bibliografia

  • Jerzy Derenda. Piękna stara Bydgoszcz – tom I z serii Bydgoszcz miasto na Kujawach. Praca zbiorowa. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006
  • Janusz Umiński: Bydgoszcz. Przewodnik: Bydgoszcz: Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy”, 1996
Główne ulice i place w Bydgoszczy
Główne arterie komunikacyjne
Główne place
Główne ulice w centrum i okolicach
Ulice i place według osiedli
  • Stare Miasto
Zobacz też

Herb Bydgoszczy

Media użyte na tej stronie

Bydgoszcz location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Bydgoszczy, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Zbożowy Rynek - kamienica.jpg
Kamienica przy Zbożowym Rynku w Bydgoszczy
Bydgoszcz Zbożowy Rynek obecnie.jpg
Zbożowy Rynek w Bydgoszczy