Zbrodnia w Nalibokach

Zbrodnia w Nalibokach
Ilustracja
Samoobrona w Nalibokach (1943)
Państwo

Polska (okupowana przez III Rzeszę)

Miejsce

Naliboki

Data

8 maja 1943

Liczba zabitych

ok. 128

Typ ataku

ludobójstwo

Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Ziemia53°45′46,0″N 26°28′08,5″E/53,762778 26,469028

Zbrodnia w Nalibokach – masakra polskich mieszkańców wsi Naliboki dokonana przez oddziały radzieckich partyzantów.

Przebieg zdarzeń

W celu obrony przed grabieżą ze strony partyzantów sowieckich i band kryminalnych powołano w Nalibokach niewielki oddział samoobrony pod dowództwem Eugeniusza Klimowicza. 8 maja 1943 oddziały radzieckich partyzantów pod dowództwem Pawła Gulewicza z Brygady im. Stalina i z oddziałów „Dzierżyńskiego”, „Bolszewik”, „Suworowa” – według niektórych wersji przy współudziale partyzantów żydowskich[1] – zamordowały ok. 128 polskich mieszkańców miasteczka[2][3][4][5] podejrzewanych o przynależność do samoobrony lub AK.

Spalono kościół, szkołę, pocztę, remizę i część domów mieszkalnych, resztę osady ograbiono. Zginęło także kilku napastników. W sowieckich źródłach szacowano liczbę zabitych Polaków na 250 osób, wspomniano także o walkach z niemieckim garnizonem. Jednak późniejsze badania nie potwierdzają obecności Niemców czy policji w Nalibokach, zginął jeden białoruski policjant. Weryfikują także liczbę ofiar. Po masakrze, partyzanci ukradli z wioski ok. 100 krów i 70 koni[6]. O masakrze w Nalibokach wspomina nakręcony w 1993 w Australii film dokumentalny „The Bielsky Brothers” (reż. Arun Kumar).

6 sierpnia 1943 wieś została ponownie spacyfikowana, tym razem przez oddziały niemieckie, w ramach tzw. „Operacji Hermann”, a jej mieszkańców wywieziono w głąb Rzeszy na roboty przymusowe (m.in. do Braunau am Inn).

Śledztwo IPN

Od 20 marca 2001 Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi prowadzi śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych przez partyzantów radzieckich w Nalibokach. Obecnie śledztwo IPN toczy się w sprawie zbrodni popełnionych przez partyzantów radzieckich na żołnierzach Armii Krajowej i ludności cywilnej na terenie powiatów Stołpce i Wołożyn[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Komunikat dot. śledztwa w sprawie zbrodni popełnionych przez partyzantów sowieckich w latach 1942–1944 na terenie byłego województwa nowogródzkiego, Instytut Pamięci Narodowej., cytat: „Tak więc fakt udziału partyzantów z Oddziału Bielskiego w ataku na Naliboki jest tylko jedną z wersji przyjętych w toku śledztwa.”
  2. ↑ a b Komunikat dot. śledztwa w sprawie zbrodni popełnionych przez partyzantów sowieckich w latach 1942–1944 na terenie byłego województwa nowogródzkiego, Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2018-02-07].
  3. ↑ Wieś na kresach północno-wschodnich pod dwiema okupacjami. martyrologiawsipolskich.pl. [dostęp 2019-07-21].
  4. ↑ Ppor. Czesław Zajączkowski ps. „Ragner”. armiakrajowa-lagiernicy.pl. [dostęp 2019-07-21].
  5. ↑ 75 lat temu sowieccy i żydowscy partyzanci wymordowali polskich mieszkańców wsi Naliboki. tysol.pl, 2018-05-08. [dostęp 2019-07-21].
  6. ↑ Партизаны, web.archive.org, 11 maja 2012 [dostęp 2019-09-11] [zarchiwizowane z adresu 2012-05-11].

Bibliografia

  • Jacek Hugo-Bader, A rewolucja to miała być przyjemność; Magazyn „Gazety Wyborczej”, 15.11.1996.
  • Piotr Głuchowski, Marcin Kowalski: Odwet. Prawdziwa historia braci Bielskich

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Poland (1939) location map.png
(c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Polski — 1939 (marzec – wrzesień).
Naliboki self-defence.jpg
Nalibocka Samoobrona, pierwszy „Janek”, „Długi”. Fot. z książki Mieczysława Klimowicza „The Last Day of Naliboki.