Zbrodnia w Stonawie

Zbrodnia w Stonawie
Ilustracja
(c) Czesil, CC BY-SA 3.0

Zbiorowy grób ofiar
Państwo

 II Rzeczpospolita/
 Czechosłowacja

Miejsce

Stonawa

Data

26 stycznia 1919

Liczba zabitych

co najmniej 7 żołnierzy 12 wadowickiego pułku piechoty

Typ ataku

zbiorowe morderstwo

Sprawca

armia czechosłowacka

brak współrzędnych

Zbrodnia w Stonawiemord dokonany na polskich żołnierzach 12 wadowickiego pułku piechoty wziętych do niewoli przez wojska czechosłowackie 26 stycznia 1919 roku w Stonawie w czasie walk o Śląsk Cieszyński.

Żołnierze zostali zakłuci bagnetami, a następnie dobici kolbami karabinów[1]. Łącznie w zbiorowym grobie pochowano 20 żołnierzy[2], z tego kilku kilkunastu poległych wcześniej w walce i co najmniej siedmiu zamordowanych po wzięciu do niewoli[3].

Dokumentację zbrodni przeprowadził stonawski ksiądz Franciszek Krzystek, na którego prośbę dokonano dokumentacji fotograficznej zamordowanych, zidentyfikowano część żołnierzy i przeprowadzono zbiórkę na potrzeby pochówku. Podczas czechosłowackich rządów na Zaolziu kwestię zbrodni w Stonawie cenzurowano. Jedynie w krótkim okresie rządów polskich w latach 1938–1939, w dwudziestą rocznicę zbrodni, ofiary mordu upamiętniono uroczystością złożenia kwiatów, podczas której przemawiał wojewoda śląski Michał Grażyński[1].

Od jesieni 2018 roku[4][niewiarygodne źródło?] dzięki działaczom Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Stonawie na zbiorowej mogile jest nowa tablica z danymi wszystkich pochowanych, które na podstawie źródeł polskich i miejscowych ustalił historyk amator Stanisław Kuba[3].

Przypisy

  1. a b Czeskie zbrodnie zagłady polskości Śląska Zaolziańskiego można wybaczyć, lecz nie wolno o nich zapomnieć. „Polski Biuletyn Informacyjny”. 1/2006 (25), 2006-01-23. 
  2. Gorąco na Zaolziu. Powstanie Biała Księga zbrodni wojsk gen. Šnejdárka na Polakach. 2013-09-15. [dostęp 2014-01-19].
  3. a b W Stonawie na Zaolziu upamiętniono ofiary wojny z 1919 roku, dzieje.pl [dostęp 2019-03-02] (pol.).
  4. Daniel Korbel, Walki o Stonawę 26 stycznia 1919 roku, Google Docs [dostęp 2020-01-08].

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1919–1928).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Flag of Poland (1919–1927).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 1919-13 grudnia 1927 ustanowiona ustawą z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1919 r. Nr 69, poz. 416. Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "crimson" (#D91E3D, karmazyn). Proporcje 5:8.
Stonawa5.jpg
(c) Czesil, CC BY-SA 3.0
Grave of 20 Polish soldiers murdered by Czech legionists on 26 January 1919 in Stonava (Stonawa), Czech Republic.