Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie horochowskim
Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich w powiecie horochowskim – zbrodnie nacjonalistów ukraińskich i miejscowego ukraińskiego chłopstwa (tzw. czerni) na głównie polskiej ludności cywilnej podczas rzezi wołyńskiej w powiecie horochowskim w dawnym województwie wołyńskim w okresie II wojny światowej.
Szczególne nasilenie mordów w powiecie horochowskim to lipiec i sierpień 1943 r. W 21 miejscowościach zginęło powyżej 50 osób, w tym w Zagajach 260. Na terenie powiatu horochowskiego ofiarą zbrodni padło 3 322 Polaków (ustalona, minimalna liczba ofiar). Ponadto zginęło co najmniej 35 Czechów, 24 Żydów, 34 Ukraińców, 4 Rosjan. Ustalono 75 sprawców zbrodni. W co najmniej 32 przypadkach napadów Ukraińcy udzielili Polakom pomocy. Spalonych zostało co najmniej 5 kościołów i 3 kaplice.
Zbrodnie głównie były dziełem UPA, wzmocnionej w marcu i kwietniu 1943 r. przez dezerterów z ukraińskiej policji, wspomaganej przez ukraińskich chłopów, samoobronę (SKW) i Służbę Bezpeky OUN-B. W niewielkim zakresie jako sprawców[1] wskazuje się oddziały zbrojne melnykowców i bulbowców.
Ogółem nacjonaliści zniszczyli 115 osiedli polskich[1].
Miejsca zbrodni i liczba ofiar
- Horochów - ofiarą UPA padło 5 Polaków
gmina Beresteczko
| Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
|---|---|
| Antonówka | Liczba ofiar nieznana |
| Beresteczko | 5 Polaków, 1 Rosjanin |
| Hołatyn Dolny | 1 Polak |
| Janówka | 3 Polaków |
| Kołmaczówka | 35 Polaków |
| Lipa | 7 Polaków, 1 Ukrainiec |
| Lipska | 2 Polaków |
| Lipszczyzna | Liczba ofiar nieznana |
| Łobaczówka | 40 Polaków |
| Naręczyn | 4 Polaków |
| Peremyl | 15 Polaków |
| Reymontowicze | 6 Polaków |
| Smolawa | Liczba ofiar nieznana |
| Wolica | 10 Polaków |
| Zielona | 3 Polaków |
gmina Brany
| Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
|---|---|
| Batorówka | 5 Polaków |
| Boroczyce | 10 Polaków, 1 Ukrainiec |
| wieś i majątek Brany | 71 Polaków |
| Czerwona | Liczba ofiar nieznana (najprawdopodobniej nikt z Polaków nie przeżył) |
| misteczko i wieś Drużkopol | 6 Polaków |
| Haliczany | 4 Polaków |
| Kupowalce | 150 Polaków |
| Lulówka | 87 Polaków, 1 Ukrainiec |
| Nowe Gniezno | 1 Polak |
| majątek Pułhany | 15 Polaków |
| wieś Pułhany | 101 Polaków, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska |
| majątek Rudka | Liczba ofiar nieznana |
| Szeroka | 52 Polaków |
| Zastawie | 10 Polaków |
| Zboryszów Nowy | 20 Polaków |
gmina Chorów
| Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
|---|---|
| Aleksandrówka | 8 Polaków |
| Bakonówka | 21 Polaków |
| Beremeszów | 6 Polaków |
| Buniawa | 34 Polaków |
| Cewelicze | 2 Polaków |
| Chorów | 1 Ukrainiec |
| Doroginicze | 3 Polaków |
| Granatów | 7 Polaków, 12 osób z rodzin polsko-ukraińskich |
| Horochówka | 38 Polaków |
| Janin | 50 Polaków |
| Jasionówka | 19 Polaków |
| kolonia Krzemieniec | 40 Polaków |
| Łokacze | 37 Polaków |
| Markowicze | 6 Polaków |
| Michałówka | 7 Polaków |
| Piatykory | 3 Polaków |
| Rogowicze | 4 Polaków, 1 Ukrainiec |
| Szelwów | 17 Polaków |
| Wujkowicze | 80 Polaków |
| Zahorów Nowy | 52 Polaków |
| Zahorów Stary | 70 Polaków |
| Zajęczyce | 25 Polaków |
| Zamlicze | 118 Polaków |
| Zapust | 3 Polaków |
gmina Kisielin
| Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
|---|---|
| Aleksandrówa | 4 Polaków |
| Apanowszczyzna | 20 Polaków |
| Augustów | 17 Polaków |
| Beresk | 6 Polaków |
| majątek Chołopecze | 7 Polaków |
| wieś Chołopecze | 4 Polaków, 2 Ukraińców, 19 Czechów, 2 Rosjan |
| Czesnówka | 5 Polaków |
| Dąbrowa (koło Mańkowa) | 14 Polaków |
| Dąbrowa (koło Woronczyna) | 23 Polaków |
| Dmitrówka | 7 Polaków |
| Dunaj | 19 Polaków |
| Ferma | Liczba ofiar nieznana |
| Helenów | 7 Polaków |
| Hubin | 2 Polaków |
| Jachimówka | 25 Polaków |
| Jamne | 14 Polaków |
| Janów | 18 Polaków |
| Jasiniec | 26 Polaków |
| Jungówka | 2 Polaków |
| Kielecka | 53 Polaków |
| Kisielin | 97 Polaków, 3-osobowa rodzina polsko-ukraińska, 21 Żydów |
| Kisielówka | 93 Polaków |
| Kurant | 4 Polaków |
| Leonówka | 7 Polaków |
| Lipinik | 3 Polaków |
| Łuków | 4 Polaków |
| Maków | 5 Polaków |
| Mańków | 8 Polaków, 1 Ukrainiec |
| Marynków | 7 Polaków |
| Niedźwiedzie Jamy | 2 Polaków |
| Oździutycze | 16 Polaków |
| Rudnia | 141 Polaków, 4 Czechów |
| Serniczki | 4 Polaków |
| Studynie | 4 Polaków |
| Trystak | 37 Polaków |
| Tumin | 17 Polaków |
| Twerdynie | 64 Polaków |
| Warszawka | 20 Polaków |
| Woronczyn | 13 Polaków |
| Wólka Sadowska | 80 Polaków |
| Wysoka | 7 Polaków |
| Zabara | 25 Polaków |
| Zapust Kisieliński | 14 Polaków |
| Zaturce | 36 Polaków |
| Zawały Las | 17 Polaków |
| Zielona | 2 Polaków |
| kolonia Żurawiec | 29 Polaków |
| wieś Żurawiec | 10 Polaków |
gmina Podberezie
| Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
|---|---|
| Bodiaczów | 20 Polaków |
| majątek Fusów | Liczba ofiar nieznana |
| wieś Fusów | Liczba ofiar nieznana |
| Koziatyn | 17 Polaków |
| Kwasów | Liczba ofiar nieznana |
| Laszki | Liczba ofiar nieznana |
| Nowy Raczyn | 1 Czech |
| Pieczychowsty | Liczba ofiar nieznana |
| kolonia Poluchno | 40 Polaków |
| wieś Poluchno | 49 Polaków |
| Strzelcze | 5 Polaków |
| Szpikłosy | Liczba ofiar nieznana |
| Zagaje | 260 Polaków |
gmina Skobełka
| Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
|---|---|
| Chołoniów | 1 Polak |
| Janina | 8 Polaków |
| Kowbań | 70 Polaków |
| Markowicze | 20 Polaków |
| Nowosiółki Nowoczeskie i Nowosiółki Staroczeskie | 6 Czechów |
| Oszczów | 25 Polaków, 5 Czechów |
| Skobełka | 1 Polak |
| Zwiniacze | 4 Polaków |
gmina Świniuchy
| Zbrodnie w miejscowościach | Ustalona (minimalna) liczba ofiar |
|---|---|
| Błudów | 15 Polaków |
| Bubnów | 9 Polaków, 13 Ukraińców, 1 Żyd |
| Kołpytów | 11 Ukraińców |
| majątek Koniuchy | 50 Polaków |
| wieś Koniuchy | 3 Polaków |
| nadleśnictwo Korytnica | 1 Polak |
| wieś Korytnica | 1 Polak |
| Liniów | 87 Polaków |
| Listopadówka | 5 Polaków |
| Piłsudczyzna | 23 Polaków, 2 Żydów |
| Pustomyty | 50 Polaków |
| Sienkiewicze | Liczba ofiar nieznana |
| Świniuchy | 63 Polaków |
| Tuliczów | 20 Polaków |
| Watyniec | 9 Polaków, 8 osób z rodzin polsko-ukraińskich |
| Wojnin | 20 Polaków |
Zbrodnie w nieustalonych miejscach
W nieustalonych miejscach powiatu horochowskiego zginęło również co najmniej ok. 21 Polaków, 1 Rosjanin.
Kierownictwo terenowe OUN-B w powiecie horochowskim
| Funkcja | Imię, nazwisko i pseudonim | Okres działalności |
|---|---|---|
| referent kierownictwa krajowego | Walerian Bondarczuk "Horodij" | 1943 |
| przewodniczący okręgu | Ołeksandr Buriak "Zaporożec" | 1943 |
| przewodniczący okręgu | Mychajło Bondarczuk "Stemyd" | 1943 |
| przewodniczący okręgu | Wołodymyr Łobaj "Wuliar" | 1943 |
| przewodniczący okręgu | Demian Czech "Zymnyj" | 1944 |
| przewodniczący okręgu | Jewhen Mańko "Jaszczur" | 1945 |
| szef SB | Kłym Jaworśkyj "Orłyk" | 1944 |
Przypisy
Bibliografia
- Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko: Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia : 1939–1945. Warszawa: von borowiecky, 2000. ISBN 83-87689-34-3.
Zbrodnie nacjonalistów ukraińskich według powiatu
| województwo wołyńskie |
|
|---|---|
| województwo lwowskie |
|
| województwo tarnopolskie |
|
| województwo stanisławowskie |
|
- Patrz również: Ludobójstwo nacjonalistów ukraińskich dokonane na obywatelach polskich, Polska samoobrona na Kresach Płd.-Wsch.
Media użyte na tej stronie
OUN-r Flag 1941.svg
Flag of Bandera group of Organization of Ukrainian Nationalists (OUN-B) adopted in April 1941
Flag of Bandera group of Organization of Ukrainian Nationalists (OUN-B) adopted in April 1941