Zbrodnie w Podkamieniu (powiat rohatyński)

Zbrodnie w Podkamieniu
Ilustracja
Tablica Pomnika ofiar zbrodni dokonanej na obywatelach polskich przez OUN-UPA wymieniająca Podkamień Rohatyński
PaństwoPolska (okupowana przez III Rzeszę)
MiejscePodkamień
Data919 lutego 1944
Liczba zabitychokoło 80
Typ atakuludobójstwo
Sprawcasotnia UPA “Siromancy”
Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Ziemia49°27′03″N 24°28′34″E/49,450833 24,476111

Zbrodnie w Podkamieniu – dwie masowe zbrodnie dokonane w lutym 1944 r. na około 80 polskich mieszkańcach wsi Podkamień, położonej w powiecie rohatyńskim województwa stanisławowskiego, popełnione przez oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii[1][2][3].

Przed zbrodnią

Według wspomnień zgromadzonych przez Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów Podkamień leżący w powiecie rohatyńskim województwa stanisławowskiego przed II wojną światową był wsią zamieszkaną po połowie przez Polaków i Ukraińców. Po nastaniu okupacji niemieckiej Polacy zostali poddani różnym szykanom, także przez miejscowych Ukraińców kolaborujących z okupantem (rewizje ukraińskiej policji, wywózki na roboty przymusowe w III Rzeszy). Wraz z narastaniem fali zbrodni ukraińskich nacjonalistów w drugiej połowie 1943 roku Polacy z Podkamienia wyjeżdżali do bezpieczniejszego Rohatyna. Ci, którzy pozostali na miejscu w obawie przed napadem nocowali w różnych kryjówkach lub u ukraińskich sąsiadów. We wsi nie zdołano zawiązać samoobrony z powodu ciągłej kontroli ukraińskiej policji.

Przebieg napadów

Pierwszy napad na wieś nastąpił 9 lutego 1944 r. Sprawcą napadu była prawdopodobnie sotnia UPA “Siromancy”, która zabiła 16 Polaków.

19 lutego 1944 ukraińska policja przeprowadziła w Podkamieniu rewizję w poszukiwaniu broni u Polaków. Gdy jej nie znaleziono, wieczorem około godziny 18-20 do miejscowości przybyła ponownie sotnia “Siromancy”. Intruzi, którym towarzyszyli także miejscowi Ukraińcy, rozeszli się po wsi, wchodzili do domów i z reguły zabijali napotkanych polskich mężczyzn. Mordowano za pomocą noży, siekier, młotów i wideł, jedynie do uciekających strzelano. Niektórzy napadnięci próbowali bronić się siekierami. Według meldunku UPA wielu Polaków nie zdołano zabić, gdyż znaleźli schronienie u niektórych miejscowych Ukraińców. Napastnicy zakończyli napad o godzinie 2 w nocy. Tej nocy zamordowano około 60 osób i spalono 6 zagród.

Dzień po zbrodni do Podkamienia przybyła niemiecka policja, która zrobiła zdjęcia ofiar i odjechała. Zwłoki pochowano w zbiorowej mogile, którą ukraińscy nacjonaliści później zrównali z ziemią.

Zobacz też

Przypisy

  1. Komański, Siekierka I Różański podają, że podczas pierwszego napadu zginęło 16 osób a ogółem w Podkamieniu 80 osób – zob. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939-1946, Wydanie I, ​ISBN 978-83-85865-13-1​, ss. 404, 426, 449, 450
  2. G. Hryciuk pisze jedynie o napadzie z 19 lutego i 52-80 ofiarach – zob. Grzegorz Hryciuk, "Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948", Toruń 2005, ​ISBN 83-7441-121-X​, s.250
  3. Według G.Motyki 16 lutego w Podkamieniu zginęło 16 Polaków a 19 lutego od 40 do 80. O 32 zabitych mężczyznach, 6 kobietach i 2 dzieciach mówi raport UPA, polskie źródła podają liczbę ofiar 60-80; zob. Grzegorz Motyka, Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”, Kraków 2011, ​ISBN 978-83-08-04576-3​, s.236-238

Media użyte na tej stronie

Poland (1939) location map.png
(c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Polski — 1939 (marzec – wrzesień).
Pow.nadworna rohatyn.jpg
Autor: Glaube, Licencja: CC BY-SA 4.0
tablica powiaty Nadwórna i Rohatyn