Zbroja

Zbroja (także: pancerz) – rodzaj uzbrojenia ochronnego w postaci systemu wytrzymałych osłon (np. metalowych, skórzanych, kościanych), zakładanych na ciało użytkownika. Główną funkcją zbroi jest ochrona przed ciosami zadawanymi bronią białą (np. mieczem, włócznią) lub przed pociskami broni miotającej (np. łuku, kuszy).

Historia

Zbroje przybierały zróżnicowane formy w zależności od epoki, kręgu kulturowego, przeznaczenia i dostępnych technologii. Powszechnie stosowane już w starożytności, szczytową formę rozwoju uzyskując na przełomie późnego średniowiecza i renesansu. Następnie zaczęły gwałtownie tracić na znaczeniu, ze względu na rozwój broni palnej, przed którą nie zapewniały odpowiedniej ochrony, co doprowadziło niemal do zaniku ich stosowania. Mimo to w okrojonej formie (zazwyczaj w postaci samego kirysu i hełmu), pozostały na wyposażeniu ciężkiej jazdy (np. kirasjerów) od XVIII aż do początku XX wieku. W okresie I wojny światowej na wyposażeniu żołnierzy pojawiły się tzw. pancerze okopowe chroniące przed odłamkami, używane jednak w ograniczonym zakresie. Pod koniec XX wieku w pewien sposób powrócono do idei wykorzystywania „zbroi” w formie ceramicznych lub tytanowych płyt, stanowiących uzupełniający wkład kamizelek kuloodpornych.

Podział

Zasadniczo terminy „zbroja” i „pancerz” uznawane są za synonimy. Jednak niektórzy bronioznawcy (np. Andrzej Nowakowski w Uzbrojenie średniowieczne w Polsce) rozróżniają je od siebie, uznając „pancerz” za termin odnoszący się do osłon giętkich/elastycznych (jak np. kolczuga), natomiast „zbroja” do osłon sztywnych (np. zbroja płytowa). W takim ujęciu podział zbroi/pancerzy wygląda następująco:

Pancerze

Zbroje właściwe

Zbroje zwierzęce

Oprócz zbroi przeznaczonych dla ludzi, stosowano również specjalne zbroje zwierzęce dla zwierząt wykorzystywanych militarnie np. słoni bojowych, wielbłądów, koni (zob. zbroja końska).

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Rustning, Gustav Vasa - Livrustkammaren - 32921.tif
Uwaga: For documentary purposes the original description has been retained. Factual corrections and alternative descriptions are encouraged separately from the original description.
Rustning, Gustav Vasa.
Nyckelord: Rustning, Gustav Vasa, Grått, Stål, Föremålsbild
Lossy-page1-2122px-Hästrustning - Livrustkammaren - 72697 aaa.jpg
Uwaga: For documentary purposes the original description has been retained. Factual corrections and alternative descriptions are encouraged separately from the original description.
Hästrustning
Nyckelord: Rustning
Mail Shirt MET DP147153.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC0
Syrian or Turkish; Mail shirt; Mail