Zbrosławice (gmina)
gmina wiejska | |||||
Centrum Usług Publicznych w Zbrosławicach | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
TERC | 2413092 | ||||
Wójt | Wiesław Olszewski[1] | ||||
Powierzchnia | 148,36 km² | ||||
Populacja (1.01.2019) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość | 109 os./km² | ||||
Nr kierunkowy | 032 | ||||
Tablice rejestracyjne | STA | ||||
Adres urzędu: ul. Oświęcimska 242-674 Zbrosławice | |||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||
50°25′N 18°45′E/50,415833 18,753889 | |||||
Strona internetowa | |||||
Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Portal Polska |
Zbrosławice – gmina wiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Siedziba gminy to Zbrosławice.
Położenie
Gmina jest położona w południowo-zachodniej części powiatu tarnogórskiego i sąsiaduje z miastami:
oraz gminami:
Powierzchnia
Według danych z roku 2002[3] gmina Zbrosławice ma obszar 148,71 km², w tym:
- użytki rolne: 70%
- użytki leśne: 20%
Gmina stanowi 23,14% powierzchni powiatu.
Gmina Zbrosławice jest trzecią co do wielkości gminą wiejską w województwie śląskim (po gminach Rudziniec i Jeleśnia).
Historia
Gmina zbiorowa Zbrosławice powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945[4]) w powiecie bytomskim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski[5][6]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego[6][7], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)[8][9].
Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 2 gromad: Ptakowice i Zbrosławice[10]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[11]. Po zniesieniu powiatu bytomskiego 1 kwietnia 1951, gminę Stolarzowice przyłączono do powiatu tarnogórskiego w tymże województwie[12]. Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 2 gromad: Ptakowice i Zbrosławice[13]. 9 marca 1953 woj. katowickie przemianowano na stalinogrodzkie[14]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15].
Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie[16]. W jej skład weszły: obszary zlikwidowanych osiedli Zbrosławice (obejmującym także Ptakowice) i Wieszowa oraz obszary sołectw Laryszów, Miedary i Wilkowice[16][17].
Demografia
Dane z 31 grudnia 2014[18]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 15 757 | 100 | 7861 | 49,9 | 7896 | 50,1 |
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] | 105,96 | 52,86 | 53,1 |
Podział administracyjny
Gmina Zbrosławice podzielona jest na 21 sołectw[19]:
Herb | Sołectwo | Powierzchnia [km²] | Liczba ludności (2017) | Gęstość zaludnienia [osoby/km²] (2017) | Kod pocztowy |
---|---|---|---|---|---|
Boniowice | 3,56 | 99 | 27,8 | 42-674 | |
Czekanów | 3,62 | 912 | 251,9 | 42-677 | |
Jasiona | 5,94 | 236 | 39,7 | 42-674 | |
Jaśkowice | 3,44 | 138 | 40,1 | 42-674 | |
Kamieniec | 8,30 | 789 | 95,1 | 42-674 | |
Karchowice | 4,53 | 322 | 71,1 | 42-674 | |
Kopienica | 6,86 | 640 | 93,3 | 42-674 | |
Księży Las | 9,06 | 422 | 46,6 | 42-674 | |
Laryszów | 1,84 | 397 | 215,8 | 42-674 | |
Łubie | 12,89 | 674 | 52,3 | 42-674 | |
Łubki | 3,16 | 130 | 41,1 | 42-674 | |
Miedary | 13,74 | 1075 | 78,2 | 42-676 | |
Przezchlebie | 7,17 | 846 | 118,0 | 42-675 | |
Ptakowice | 8,49 | 578 | 68,1 | 42-674 | |
Szałsza | 7,73 | 611 | 79,0 | 42-677 | |
Świętoszowice | 3,39 | 512 | 151,0 | 42-675 | |
Wieszowa | 16,72 | 2296 | 137,3 | 42-672 | |
Wilkowice | 6,70 | 445 | 66,4 | 42-674 | |
Zawada | 4,50 | 306 | 68,0 | 42-674 | |
Zbrosławice | 9,59 | 2553 | 266,2 | 42-674 | |
Ziemięcice | 7,48 | 910 | 121,7 | 42-675 |
Zabytki
- dwory i pałace:
- Dwór w Jasionie z 1799
- Pałac w Czekanowie z XVII wieku
- Pałac w Kamieńcu z XVII wieku
- Pałac w Kopaninie (przysiółek do Miedar) z 1880
- Pałac w Łubiu z połowy XVIII wieku
- Pałac w Szałszy z 1877
- Pałac w Wieszowie
- Pałac w Wilkowicach
- Pałac w Zbrosławicach
- kościoły:
- Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Kamieńcu
- Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Karchowicach
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kopienicy-Łubiu
- Kościół św. Michała w Księżym Lesie[a]
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Szałszy[a]
- Kościół Trójcy Świętej w Wieszowie
- Kościół św. Marka w Zawadzie
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zbrosławicach
- Ruiny kościoła św. Jadwigi w Ziemięcicach
- inne obiekty:
- Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada[b]
- Spichlerz w Ziemięcicach
- Park w Reptach (fragment)
- Głęboka Sztolnia „Fryderyk” (szyb sztolniowy nr 5 „Adam”, portal wylotu oraz roznos sztolni)
Współpraca międzynarodowa[20]
- Brackenheim (od 5 maja 2001 roku),
- Charnay-lès-Mâcon (od 9 maja 2002 roku),
- Tarnalelesz (od 1 sierpnia 2004 roku),
- Castagnole delle Lanze (od 8 września 2007 roku).
Uwagi
- ↑ a b Obiekt wchodzący w skład Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego
- ↑ Obiekt wchodzący w skład Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego
Przypisy
- ↑ Wyniki wyborów samorządowych 2010 na terenie gminy Zbrosławice.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny – Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2019 roku
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
- ↑ Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów
- ↑ a b Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43-44.
- ↑ Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono
- ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
- ↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
- ↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ a b Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
- ↑ Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2014 r.. GUS. [dostęp 2015-09-29]. (pol.).
- ↑ BIP – Urząd Gminy Zbrosławice , Sołectwa | BIP – Urząd Gminy Zbrosławice, bip.zbroslawice.pl [dostęp 2016-05-16] .
- ↑ Urząd Gminy Zbrosławice - Współpraca zagraniczna
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Tarnowskie Góry County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.6412 N
- S: 50.3183 N
- W: 18.55 E
- E: 19.154 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Herb Laryszowa (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Autor: Megapucik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zabytkowa Stacja Wodociągowa Karchowice Obiekt na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego
Autor: Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, Licencja: CC BY-SA 4.0
Roznos Głębokiej Sztolni "Fryderyk"
Herb Księżego Lasu (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
Herb Kopienicy (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Karchowic (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Szałszy (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Miedar (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Wieszowy (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Świętoszowic (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Autor: Gabriel Wilk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabytkowy kościół św. Michała w Księżym Lesie
Herb Kamieńca (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynek Centrum Usług Publicznych w Zbrosławicach.
Herb Czekanowa (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Ptakowic (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Łubków (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Ziemięcic (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb gminy Zbrosławice
Herb Jaśkowic (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Wilkowic (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Przezchlebia (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Łubia (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Boniowic (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Jasiony (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Flaga gminy Zbrosławice
Herb Zbrosławic (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)
Herb Zawady (gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski, województwo śląskie, Polska)