Zbucz

Zbucz

wieś
Przydrożne krzyże we wsi
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	hajnowski
Gmina	Czyże
Liczba ludności (2011)	178[1][2]
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	17-207[3]
Tablice rejestracyjne	BHA
SIMC	0026407[4]
Położenie na mapie gminy Czyże Zbucz
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zbucz
Położenie na mapie województwa podlaskiego Zbucz
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego Zbucz
52°44′45″N 23°25′53″E/52,745833 23,431389

Zbucz – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Czyże^[4][5].

Wieś królewska w leśnictwie bielskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

27 maja 2012 we wsi rozpoczęto budowę prawosławnej cerkwi upamiętniającej męczenników chełmskich i podlaskich oraz czyżowskich parafian zamordowanych zimą 1946 roku przez zbrojne podziemie^[7]. Obiekt został poświęcony 29 maja 2016 przez metropolitę warszawskiego i całej Polski Sawę^[8].

Wieś w 2011 zamieszkiwało 178 osób^[1][2].

Prawosławni mieszkańcy wsi należą do parafii Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Czyżach, a wierni kościoła rzymskokatolickiego do parafii Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Stanisława, Biskupa i Męczennika w Hajnówce^[9].

Zabytki

Grodzisko W pobliżu wsi znajduje się grodzisko, które jest najstarszym obiektem tego typu w międzyrzeczu górnej Narwi i środkowego Bugu. Daty dendrochronologiczne uzyskane z belek znajdujących się pod wałem wskazują, że grodzisko powstało po 890 roku lub pod koniec wieku IX^[10], a ceramika znaleziona za fosą pochodziła z X lub XI wieku. Było to w tym czasie centrum lokalnej administracji plemiennej na tym obszarze. Grodzisko pierścieniowate ma około 90 metrów średnicy i otoczone jest wałami, których maksymalna wysokość dochodzi do 3,5 metra, zaś szerokość u podstawy waha się od 7 do 10 metrów. Gród prawdopodobnie pełnił także funkcję refugialną, w którym w razie najazdu chroniła się okoliczna ludność. W okresie późnośredniowiecznym w nasypie znajdował się cmentarz. Wał grodziska został zbudowany w bardzo kunsztowny sposób, który wskazuje na znaczne umiejętności budowniczych. Dowody zebrane podczas wykopalisk w 2004 i 2005 roku na terenie grodziska oraz na pobliskim cmentarzysku wskazują, że gród w Zbuczu, obok powstałych nieco później grodów w Klukowiczach i Zajączkach, należy wiązać z „mazowiecką” falą zasiedlenia tych terenów^[11]. Gród został zniszczony przed 1041 rokiem podczas zbrojnego podbijania tych terenów przez książąt kijowskich^[11].

Cmentarzysko wczesnośredniowieczne

W pobliżu grodziska znajduje się cmentarzysko z grobami o obstawach kamiennych i kurhanami. Odnaleziono w nich krzyżyki, kabłączki, przęśliki, szklane ozdoby, noże, ceramikę – analogiczne do odnalezionych na cmentarzyskach w pobliskich wsiach Kuraszewo i Rostołty. Cmentarz był użytkowany około 200 lat później niż gród^[11].

Wał grodziska w Zbuczu

Cerkiew Świętych Męczenników Chełmskich i Podlaskich

Zobacz też

• Zbrucz
• Zbuczyn

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zbucz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 533 .
• Zbucz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 718 .