Zbyněk Zajíc z Hasenburka

Zbyněk Zajíc z Hasenburka
Arcybiskup Metropolita Praski
Data urodzenia	1376
Data i miejsce śmierci	28 września 1411 Bratysława
Miejsce pochówku	Katedra świętego Wita
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	20 listopada 1402
Sakra biskupia	1 grudnia 1402

Zbyněk Zajíc z Hasenburka (ur. 1376 r., zm. 28 września 1411 r. w Bratysławie) – czeski szlachcic, duchowny katolicki, arcybiskup praski od 1403 r.

Życiorys

Wywodził się ze starej czeskiej rodziny szlacheckiej. Jego rodzicami byli Wilhelm Zajíc von Hasenburg oraz Anna z Slavětína i Libochovic. Od samego początku przeznaczony był do stanu duchownego. W 1390 r. Zbynek otrzymał probostwo w Mielniku oraz został członkiem kapituły katedralnej w Pradze.

Po śmierci arcybiskupa Mikuláša Puchníka z Černic, który zmarł przed konsekracją na nowego metropolitę praskiego wybrano Zbynka, na polecenie króla Czech Wacława IV. 20 listopada 1402 r. uzyskał zgodę papieską na objęcie urzędu, a 1 grudnia 1402 r. został wyświęcony na biskupa oraz otrzymał paliusz. Formalnego wyboru na urząd arcybiskupi kapituła katedralna dokonała dopiero we wrześniu 1403 r.

Został najbliższym współpracownikiem króla, który powierzył mu rządy regencyjne podczas swojej podróży do Wrocławia i kampanii w Bawarii w 1404 r.

Jako arcybiskup starł się prawidłowo zarządzać i gospodarować archidiecezją. Zwołał w tym celu kilka synodów diecezjalnych. Najpoważniejszym problemem było szerzenie się na Uniwersytecie Praskim nauki John Wycliffa. Ostatecznie na mocy dekretu kutnohorskiego doprowadził do wydalenia wiklefistów z uczelni, w tym Jana Husa.

Zbynek nie zaakceptował w pełni królewskiego dekretu, stając po stronie Husa i nakazując mu wyjaśnienie swoich nauk, czym wszedł w ostry konflikt z królem Wacławem IV. Gdy próby mediacji zawiodły wyjechał do Litomyśla, gdzie starał się spotkać z królem węgierskim Zygmuntem, który obiecał swoją ochronę i pomoc. Do spotkania ostatecznie nie doszło wskutek choroby Zbynka, który zmarł w drodze na dwór królewski w Bratysławie 28 września 1411 r. Jego ciało spoczęło w podziemiach praskiej katedry dopiero w 1436 r.

Bibliografia

• Milan M. Buben, Encyklopedie českých a moravských sídelních biskupů, Praha 2000.
• Zdeňka Hledíková, [w:] Erwin Gatz, Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches, t. 2, s. 593-594.
• J. Kadlec, Založení pražského biskupství, Roztoky 1971.

Biskupi i arcybiskupi prascy, prymasi Czech

Biskupi prascy (973-1344)	bp Thietmar (Dětmar, Dietmar) (973–982) bp Wojciech Sławnikowic (Vojtěch, Adalbert) (982–996) bp Strachkwas Chrystian (elekt) (996) bp Thiadag (998–1017) bp Ekkhard (Ekkehard, Ekhard, Helicardus) (1017–1023) bp Hyza (Hyzo, Hizzo, Izzo) (1023–1030) bp Severus (Šebíř) (1030–1067) bp Jaromir Gebhart (Gebehard, Jaromír) (1068–1089) bp Kosmas (1090–1098) bp Herman (Heřman) (1099–1122) bp Meinhard (Menhart) (1122–1134) bp Jan I (1134–1139) bp Sylwester (Silvestr) (elekt, zrezygnował) (1139–1140) bp Otto (Ota) (1140–1148) bp Daniel I (1148–1167) bp Gothard (Goltpold, Hotart, Gotpold) (elekt) (1168) bp Bedřich z Puttendorfu (1168–1179) bp Valentin (Veliš) (1179–1182) bp Henryk Brzetysław (Jindřich Břetislav) (książę Czech) (1182–1197) bp Daniel II (Milík z Talmberka) (1197–1214) bp Andrzej (Ondřej) (1214–1224) bp Peregrin (Pelhřim z Vartenberka) (1124–1125) bp Budislav (Budivoj, Budilov) (1225–1226) bp Jan II (1226–1236) bp Bernhard Kaplíř ze Sulevic (Buchard) (1236–1240) bp Mikołaj z Riesenburgu (Mikuláš z Reisenburku) (1240–1258) bp Jan III z Dražic (1258–1278) bp Tobiasz z Bechyně (Tobiáš z Bechyně) (1278–1296) bp Řehoř Zajíc z Valdeka (1296–1301) bp Jan IV z Dražic (1301–1343) bp Arnoszt z Pardubic (1343-1344)
Arcybiskupi prascy (1344-1471)	abp Arnoszt z Pardubic (1344–1364) abp Jan Očko z Vlašimi (1364–1379) abp Jan z Jenštejna (1379–1396) abp Olbram ze Škvorce (Volfram ze Škvorce) (1369–1402) abp Mikuláš Puchník z Černic (elekt) (1402) abp Zbyněk Zajíc z Hasenburka (1403–1411) abp Zygmunt Albík z Uničova (1411–1412) abp Konrád z Vechty (1413–1431) abp Jan Rokycana (Jan z Rokycan) (1435-1471)
Arcybiskupi prascy (od 1561)	abp Antonín Brus z Mohelnice (1561-1580) abp Martin Medek (1581–1590) kard. Zbyněk Berka z Dubé (1592–1606) abp Karel z Lamberka (1607–1612) abp Jan Lohelius (1612-1622) kard. Ernst Adalbert von Harrach (1623-1627)
Arcybiskupi prascy, prymasi Czech (od 1627)	kard. Ernst Adalbert von Harrach (1627-1667) abp Jan Vilém Libštejnský (1667-1668) abp Matouš Ferdinand Sobek z Bílenberka (1669-1675) abp Jan Bedřich z Valdštejna (1675-1694) abp Jan Josef Breuner (1695-1710) abp Franz Ferdinand von Kuenburg (1713-1731) abp Daniel Josef Mayer (1732-1733) abp Jan Adam Vratislav z Mitrovic (1733-1733) abp Jan Mořic Gustav Manderscheid–Blankenheim (1733-1763) abp Antonín Petr Příchovský z Příchovic (1764-1793) abp Vilém Florentin Salm (1793-1810) abp Václav Leopold Chlumčanský (1815-1830) abp Alois Josef Krakovský z Kolowrat (1831-1833) abp Andrzej Alojzy Ankwicz (1834-1838) abp Alois Josef Schrenk (1838-1849) kard. Friedrich Josef von Schwarzenberg (1850-1885) kard. Franz von Schönborn (1885-1899) kard. Lev Skrbenský z Hříště (1899-1916) abp Pavel Huyn (1916-1919) abp František Kordač (1919-1931) kard. Karel Kašpar (1931-1941) kard. Josef Beran (1946-1969) kard. František Tomášek (1977-1991) kard. Miloslav Vlk (1991-2010) kard. Dominik Duka (od 2010 r.)

(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5