Zdanie muzyczne

Zdanie muzyczne – element formy muzycznej.

Jest elementem większym od frazy muzycznej i od motywu. Zdanie muzyczne może być różnorodnie skonstruowane, w zależności od tego, ile składa się nań motywów i fraz. W układzie symetrycznym zdanie składa się przeważnie z dwóch fraz. Możliwe są także zdania złożone z wielokrotności fraz, z ich kumulacji.

W użytkowych utworach tanecznych przeważają zdania proste, zbudowane na tym samym stopniu. W muzyce artystycznej występują zdania sekwencyjne budowane na różnych stopniach albo zdania wariacyjne[1].

Z motywicznego punktu widzenia wyróżnia się zdanie motywicznie jednorodne i różnorodne. Jednorodne jest wtedy, gdy druga fraza powstaje z pierwszej na zasadzie dosłownego powtórzenia, powtórzenia sekwencyjnego lub przekształceń w formie wariacji. W zdaniach różnorodnych druga fraza wprowadza nowy materiał motywiczny[2].

Klasyczne zdanie ma strukturę czterotaktową, zbudowaną z dwóch dwutaktowych fraz (tzw. czterotakt). Struktura ta, powstająca w wyniku współdziałania meliki, rytmiki i harmonii, daje pewną logiczną całość wyrazową, nierzadko zakończoną kadencją[3][4].

Przypisy

  1. ↑ Fraza, zdanie, [w:] Chomiński Józef, Wilkowska-Chomińska Krystyna, Teoria formy, Małe formy instrumentalne, t. 1, PWM, 1983 (FORMY MUZYCZNE), s. 197, ISBN 83-224-0224-4.
  2. ↑ Zdanie muzyczne, [w:] Andrzej Chodkowski, Encyklopedia muzyki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 978, ISBN 83-01-11390-1 [dostęp 2021-06-12].
  3. ↑ Habela 1968 ↓, s. 220.
  4. ↑ Chodkowski 1995 ↓, s. 978–979.

Bibliografia

  • Jerzy Habela: Słowniczek muzyczny. Warszawa: PWM, 1968. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).