Zdanie podrzędne przydawkowe w języku angielskim

Zdania podrzędne przydawkowe w języku angielskim lub zdania podrzędne względne – struktura zdań przydawkowych w języku angielskim. Zdania przydawkowe dzielą się na opisowe i ograniczające[1].

Natura zdania podrzędnego przydawkowego

Zdania podrzędne przydawkowe (relative clauses) zawierają dodatkowe informacje o rzeczownikach w zdaniu, najczęściej występujących w charakterze podmiotu lub dopełnienia[2]. Ze zdaniem głównym łączą się przy pomocy zaimków względnych: who, whom, whose, which, that, przysłówków when, where, why oraz bezspójnikowo.

Pozycja zdania przydawkowego

Zdanie podrzędne przydawkowe występuje po rzeczowniku, do którego się odnosi, niezależnie od jego miejsca w zdaniu[2]: Zdania: The cars have been sold i The cars were made in Ireland w połączeniu dają: The new cars, that were made in Ireland, have been sold.

Zaimek względny jako podmiot zdania podrzędnego

W zdaniach, w których dopełnienie jest osobą, występują dwie odrębne informacje o podmiocie. Zdania te połączone są zaimkiem who albo that[2]: Here's the girl, who used to live next doorOto dziewczyna, która kiedyś mieszkała obok. Zdanie to jest syntezą dwóch zdań:

  • Here's the girl.
  • She lived next door.

W zdaniach, w których podmiotem zdania podrzędnego jest rzecz, używa się zaimków względnych which lub that: I lodged a complaint about the camera, which is not working properlyZłożyłem skargę w sprawie aparatu, który nie działa prawidłowo.

Zaimek względny jako dopełnienie zdania podrzędnego

Zaimek względny występuje na początku zdania podrzędnego również w przypadku, kiedy pełni ono funkcję dopełnienia[2]: There's the doctor whom I met yesterdayOto lekarz, którego wczoraj spotkałem jest syntezą zdań:

  • Theres the doctor.
  • I met him yesterday.

Zdania ograniczające

Zdania ograniczające (restrictive clauses) są konieczne dla zrozumienia sensu całej wypowiedzi. Ich rolą jest zdefiniowanie osoby lub rzeczy, o której mówi to zdanie: The man who lives next door is a doctor. Zdanie przydawkowe ograniczające łączy się ze zdaniem głównym przy pomocy przyimków lub zaimków względnych, które zwłaszcza w mowie potocznej, wypadają[1]. Wybór zaimka, jak również opcja jego opuszczenia zależy od przypadku, w którym jest użyty, jak również faktu, do czego się odnosi: do osoby bądź rzeczy. Przed zdaniem przydawowym ograniczającym nie stawia się przecinka.

  • W przypadku podmiotu używa się zaimka who dla osób, that dla rzeczy: The man, who is just speaking on the TV, lives in our streetMężczyzna, który właśnie mówi w telewizji, mieszka na naszej ulicy.
  • W przypadku dopełnienia używa się zaimków that, who. which lub zgoła się je pomija: The car (that) you're going to buy, was involved in an accidentSamochód, który zamierzasz kupić, brał udział w wypadku.
  • W dopełniaczu używa się whose dla osób, of which i whose dla rzeczy: The book, the cover of which is shown in the newspaper, has been written by my former teacherKsiążka, której okładkę pokazano w gazecie, jest napisana przez mojego byłego nauczyciela.
  • W przypadku wyrażenia z przyimkiem, zdania łączy się najczęściej bezpośrednio: The garden you are looking at belongs to my fatherOgród, na który patrzysz, należy do mojego ojca.

Możliwe jest użycie niektórych przysłówków, np.: It's the country, where the sun never setsTo kraj, w którym słońce nigdy nie zachodzi. Po przymiotnikach w stopniu najwyższym, jak również po all. any, only występuje wyłącznie zaimek that[1]: She's the best doctor that have looked after my childrenOna jest najlepszym lekarzem, jaki opiekował się moimi dziećmi.

Zdania opisujące

Zdania opisujące zawierają dodatkowe informacje, które nie są niezbędne dla zrozumienia sensu zdania głównego, gdyż osoba lub rzecz, o którą chodzi mówiącemu, jest znana bądź została zdefiniowana inaczej[1]: Ann, who is very friendly, bought my childern some toysAnn, która jest bardzo przyjacielska, kupiła moim dzieciom kilka zabawek. Podmiot zdania jest określony z imienia, a zdanie who is very friendly jest jedynie informacją uzupełniającą, bez której zrozumienie zdania głównego byłoby możliwe. Zdania podrzędne typu opisującego oddziela się od reszty zdania przecinkiem. W zdaniach opisujących pojawiają się następujące zaimki względne:

  • w przypadku podmiotu who dla osób, which dla rzeczy: My mother, who is a detective for the Avon and Somerset police, might be able to help youMoja matka, która jest detektywem w Avon and Somerset Police, byłaby w stanie ci pomóc.
  • w przypadku dopełnienia: whom dla osób, which dla rzeczy: The North Sea, which you surely know, is almost deprived of codMorze Północne, które na pewno znacie, jest prawie pozbawione dorszy.
  • w dopełniaczu: whose dla osób, of which dla rzeczy: Tom, whose father died recently, cannot get over itTom, którego ojciec niedawno zmarł, wciąż nie może się z tym pogodzić.
  • w wyrażeniach z przyimkiem: who(m) dla osób, which dla rzeczy: Tom, with whose car we're just travelling, works for my companyTom, którego samochodem podróżujemy, pracuje u mnie w firmie.

Przypisy

  1. a b c d A. Prejbisz, R. Gozdawa-Gołębiowski, B. Jasińska, S. Kryński: Nowa gramatyka angielska w ćwiczeniach. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 1997, s. 276-281. ISBN 83-7195-192-2.
  2. a b c d Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 61. ISBN 0-582-40574-2.

Media użyte na tej stronie

EN English Language Symbol ISO 639-1 IETF Language Tag Icon.svg
Autor: AhoiSpace, Licencja: CC0
EN icon, a simple symbol for the English language in two-letter global ISO 639-1 code, also used as the IETF language tag. Vector graphic, free use.