Zderzak (kolejnictwo)

Ten artykuł od 2016-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zderzak (arch. bufor) – urządzenie stosowane w kolejnictwie, przeznaczone do łagodzenia sił nacisku i uderzeń oraz utrzymywania sprzęgniętych wagonów w odpowiedniej odległości.

Zderzaki dwóch parowozów

Typy zderzaków

Wyróżnia się zderzaki:

• ze sprężyną pierścieniową stalową,
• ze sprężyną pierścieniową gumową,
• ze sprężyną taśmową,
• ze sprężyną gumową,
• z użyciem elastomerów.

Budowa zderzaka (ze sprężyną pierścieniową)

(c) Sylwek, CC-BY-SA-3.0

Zasada działania zderzaka (ze sprężyną pierścieniową)

(c) Sylwek, CC-BY-SA-3.0

Zderzak działa na zasadzie sprężyny pierścieniowej o odpowiednich krawędziach stożkowych. Podczas działania siły nacisku na tarcze zderzaka (faza II) wszystkie pierścienie wewnętrzne są dociskane do siebie, a wciskane pomiędzy pierścienie zewnętrzne. Tuleja wsuwa się w pochwę zderzakową na głębokość od 75 mm do 110 mm – w zależności od konstrukcji zderzaka. Gdy na zderzak nie działa żadna siła (faza I), to wszystkie pierścienie zewnętrzne wypychają pierścienie wewnętrzne. Tuleja zderzaka powraca do poprzedniej pozycji.