Zdolność skupiająca

Zdolność skupiająca, zdolność zbierająca, moc optyczna – wielkość definiowana dla pojedynczych soczewek i dla układów optycznych oznaczająca odwrotność ogniskowej danej soczewki lub układu optycznego.

${\displaystyle Z={\frac {1}{f}},}$

gdzie:

${\displaystyle Z}$ – zdolność skupiająca,

${\displaystyle f}$ – ogniskowa (wyrażona w metrach).

Domyślnie wzór ten stosuje się dla powietrza. Jeżeli dana soczewka znajduje się w ośrodku materialnym, którego współczynnik załamania wynosi ${\displaystyle n,}$ to zdolność skupiającą wyraża wzór

${\displaystyle Z={\frac {n}{f}}}$

gdzie ${\displaystyle f}$ jest ogniskową układu w powietrzu. Zatem zastosowanie cieczy immersyjnej w mikroskopie zwiększa zdolność skupiającą obiektywu.

Dodatnia zdolność zbierająca oznacza soczewkę lub układ optyczny skupiający, a ujemna – soczewkę lub układ rozpraszający. Zerowa zdolność zbierająca oznacza brak zmiany kierunku promieni po przejściu przez soczewkę (obie powierzchnie robocze są płaskie i równoległe do siebie – może wystąpić najwyżej przesunięcie równoległe, gdy kąt padania promieni będzie różny od zera).

Zdolność zbierającą mierzy się w dioptriach, których wymiarem jest odwrotność metra.

Przypisy

Bibliografia

• I.W. Sawieliew: Wykłady z fizyki 2. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 411–412. ISBN 83-01-11605-6.
• Jurgen R. Meyer-Arendt: Wstęp do optyki. Wyd. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977, s. 43.
• dioptria, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2008-11-14] .