Zdrój Waleryi w Szczawnicy

„Zdrój Waleryi” w Szczawnicy
Symbol zabytku nr rej. A-675 z 18 grudnia 1992 [A-1056/M]
Ilustracja
Altana „Zdroju Waleryi”
Państwo Polska
MiejscowośćSzczawnica
Adresul. Zdrojowa,
34-460 Szczawnica
Typ budynkualtana
Kondygnacje1
Ukończenie budowy1853
Kolejni właściciele

Józef Szalay, PAU, Adam Stadnicki

Położenie na mapie Szczawnicy
Mapa konturowa Szczawnicy, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „„Zdrój Waleryi” w Szczawnicy”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „„Zdrój Waleryi” w Szczawnicy”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „„Zdrój Waleryi” w Szczawnicy”
Położenie na mapie gminy Szczawnica
Mapa konturowa gminy Szczawnica, po lewej znajduje się punkt z opisem „„Zdrój Waleryi” w Szczawnicy”
Ziemia49°25′42,6″N 20°29′12,2″E/49,428500 20,486722

„Zdrój Waleryi” w Szczawnicy – zabytkowe ujęcie źródła wody mineralnej w Szczawnicy, przy ulicy Zdrojowej (po zachodniej stronie) tuż przed placem Dietla.

Historia

Źródło zostało odkryte w 1840 roku, ale zostało udostępnione przez lekarza uzdrowiska Onufrego Trembeckiego w 1853 roku[1]. Zdrój został uroczyście nazwany w 1853 roku imieniem żony lekarza przez Józefa Szalaya[1]. Początkowo źródło obudowano grotą w stylu romantycznym. W 1867 roku grotę zastąpiono żelazną altaną, a 30 lat później nad altaną wybudowano platformę dla orkiestry umilającej czas kuracjuszom[2][3].

Woda w źródle miała charakter wody wodorowęglanowo-chlorkowo-sodowej z dużą zawartością litu, magnezu, jodu i bromu. Jej skład chemiczny badali m.in. Aleksander Stopczański (1865) i Leon Marchlewski (1920).

Od 1945 roku woda ze źródła nie jest wykorzystywana ze względu na zanieczyszczenie ujęć. Jednak jej altana została odrestaurowana przed 2010 rokiem i jest zabytkiem. Planowana jest rewitalizacja zdroju.

Litografia przedstawiająca Zdrój Waleryi i stojący obok obelisk upamiętniający dr. Dietla (Przewodnik po Szczawnicy, 1869)

Przypisy

  1. ↑ a b Barbara Alina Węglarz: Spacerkiem po starej Szczawnicy i Rusi Szlachtowskiej. Wyd. 3. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2011, s. 16. ISBN 978-83-62460-17-5.
  2. ↑ Barbara Alina Węglarz, op. cit., str. 129–130
  3. ↑ Barbara Alina Węglarz, op. cit., str. 162

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Szczawnica location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Szczawnica 1869 Pomnik na cześć Dr. Dietla obok zdroju Waleryi.jpg
Litografia z przewodnika po Szczawnicy wydanego w Krakowie w 1869 roku