Zdzisław Żmigryder-Konopka

Zdzisław Żmigryder-Konopka
Ilustracja
Zdzisław Żmigryder-Konopka
Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1897
Warszawa

Data i miejsce śmierci

4 listopada 1939
Lwów

Zawód, zajęcie

wykładowca akademicki

Tytuł naukowy

profesor nauk humanistycznych

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej

Zdzisław Żmigryder-Konopka (ur. 23 listopada 1897 w Warszawie[1], zm. 4 listopada 1939 we Lwowie) – historyk starożytności rzymskiej i greckiej, członek POW, senator V kadencji w II RP, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Ukończył gimnazjum w Warszawie. Od 1915 był członkiem Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, następnie POW. W latach 1915–1918 walczył w Legionach. Od listopada 1918 w Wojsku Polskim, był członkiem Warszawskiej Legii Akademickiej, wziął udział w obronie Lwowa. Później jako podchorąży w szeregach 8 pułku piechoty Legionów walczył pod Rawą Ruską, gdzie został ranny. Pomimo obrażeń wyniósł z pola walki rannego dowódcę kompanii. Za swój czyn został odznaczony Orderem Virtuti Militari[2]. 17 października 1919 roku został mianowany z dniem 1 października 1919 roku podporucznikiem piechoty[3].

17 lipca 1921 roku otrzymał zezwolenie Naczelnego Wodza na przybranie do nazwiska rodowego „Żmigryder” nazwiska „Konopka”, używanego w czasie pełnienia służby w POW[4]. Kapitan rezerwy[5].

Po ukończeniu w 1925 studiów historycznych i filologii klasycznej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego poświęcił się pracy naukowej, kontynuując kształcenie w Berlinie i Rzymie (1928–1931). Był uczniem Gustawa Przychockiego. Doktorat w 1925, habilitacja w 1933 na UW. Zajmował się ewolucją ustroju rzymskiego, historią wojskowości starożytnej w powiązaniu z dziejami społecznymi. Jako docent historii starożytnej na Uniwersytecie Warszawskim uczył również łaciny i greki w Państwowym Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie[6][7].

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Wolnej Wszechnicy Polskiej i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Członek Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski (ZŻUWoNP) i jego wiceprezes. W 1938 mianowany przez prezydenta Mościckiego senatorem RP[8]. Jesienią 1939 zaczął wykładać na Uniwersytecie Lwowskim; zmarł podczas prowadzonych zajęć[1] na atak serca[9].

Od 24 grudnia 1920 był mężem Leokadii z Zająców[5]. Jego syn Jerzy (1923–1944) ps. Poręba zginął w powstaniu warszawskim[10].

Wybrane prace

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

  • Żydzi w parlamencie II RP

Przypisy

  1. a b „Zmigryder (Żmigryder)-Konopka Zdzisław”, [w:] Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie, tom 2, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003, ISBN 83-7255-175-8, s. 832
  2. a b Zob. Głos Gminy Żydowskiej
  3. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 95 z 26 listopada 1919 roku, poz. 3678.
  4. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 30 z 30 lipca 1921 roku, poz. 1252.
  5. a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 848. [dostęp 2021-12-08].
  6. Jan Świątecki, Krótka historia Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Tadeusza Reytana w Warszawie, [w:] „Poszukiwania. Biuletyn Informacyjny”, Nr 9, wyd. Ośrodek Wspierania Rozwoju Zawodowego Nauczycieli, Kuratorium Oświaty, Warszawa, 1993
  7. Wojciech Rylski: Wykaz profesorów i pracowników Szkoły im. Tadeusza Reytana w Warszawie. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-08-15].
  8. Lista mianowanych senatorów ogłoszona. „Sztandar Polski i Gazeta Rybnicka”. Rok XIX Nr 137, s. 1, 24 listopada 1938. Rybnik: Wyd. M. Kwiatkowski w Rybniku. [dostęp 2021-12-08]. 
  9. Jerzy Rylski: Szkic wspomnień z mojego pobytu w gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2021-08-15].
  10. Powstańcze Biogramy - Jerzy Żmigryder-Konopka, www.1944.pl [dostęp 2021-12-08] (pol.).
  11. M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  12. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych 1922.07.08 R.3 Nr 19 s. 492

Bibliografia

  • Kto był kim w II Rzeczypospolitej, red. Jacek Majchrowski, Warszawa 1994.
  • Mniejszość żydowska w parlamencie II Rzeczypospolitej: (1922–1939), Janusz Fałowski, Kraków 2006.
  • Szymon Rudnicki: Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2004, s. 411–419. ISBN 83-70596-39-8.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Zdzisław Zmigryder-Konopka, „Przegląd Historyczny”, 36 (1946), s. 17–18.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Zdzisław Zmigryder-Konopka, „Kwartalnik Historyczny”, 53 (1946), s. 655–659.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Zdzisław Zmigryder-Konopka 1897–1939, [w:] Historycy warszawscy ostatnich dwóch stuleci, Warszawa 1986, s. 359–374.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Dzieje ustroju rzymskiego w ujęciu Zdzisława Zmigrydera-Konopki, „Przegląd Historyczny”, 40 (1949), s. 72–95.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Zdzisław Zmigryder-Konopka 1897–1939, [w:] W kręgu wielkich humanistów. Kultura antyczna w Uniwersytecie Warszawskim po I wojnie światowej, pod red. I. Bieżuńskiej-Małowist, Warszawa 1991, s. 143–154.
  • Uczniowie. Zdzisław Zmigryder-Konopka, „Kwartalnik Historyczny”, 53 (1939–1945), s. 655–659.
  • Andrzej Biernat, Zmigryder-Konopka Zdzisław, [w:] Słownik historyków polskich, pod red. M. Prosińskiej-Jackl, Warszawa 1994, s. 583.
  • Mateusz Mieses Żydzi w akcji wyzwolenia Polski, [w:] Głos Gminy Żydowskiej, 10–11/1938 s. 235–238 (wersja elektroniczna w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Warszawskiego).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) 2r BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowe1.png
Autor: Olerys, Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowe
Zdzislaw Zmigryder Konopka.jpg
Zdzisław Żmigryder-Konopka