Zdzisław Bradel
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie | polityk, działacz samorządowy |
Narodowość | Polak |
Alma Mater | |
Wydział | |
Odznaczenia | |
Zdzisław Bradel (ur. 21 czerwca 1950 w Gdańsku[1], zm. 3 września 2020 w Warszawie[2]) – polski polityk i działacz samorządowy, działacz opozycji w okresie PRL.
Życiorys
W latach 70. był studentem Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, publikował w prasie katolickiej, należał do Koła Młodych Literatów oddziału Związku Literatów Polskich w Lublinie[1]. Od 1974 był aktywnym członkiem duszpasterstwa akademickiego prowadzonego przez o. Ludwika Wiśniewskiego[3].
W połowie lat 70. zaangażował się w działania opozycyjne, m.in. na początku 1976 uczestniczył w zbieraniu podpisów pod listem protestacyjnym przeciwko zmianom w Konstytucji PRL, latem 1976 uczestniczył w akcji pomocy robotnikom prześladowanym po wydarzeniach radomskich[4]. Był jednym z twórców, a następnie członkiem redakcji ukazującego się od jesieni 1977 poza cenzurą Niezależnego Pisma Młodych Katolików Spotkania, publikował tam pod pseudonimem Witold Zdziechowski[5]. W maju 1979 był sygnatariuszem listu protestacyjnego przeciwko ograniczeniom związanym z pielgrzymką Jana Pawła II do Polski, dotyczącym udziału wiernych i informacji w mediach, uczestniczył też w głodówce protestacyjnej przeciwko pominięciu w programie wizyty sanktuarium w Piekarach Śląskich[6]. Współpracował z działaczami Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela. m.in. był sygnatariuszem oświadczenia przeciwko represjom wobec uczestników niezależnych obchodów święta 11 listopada w 1979, a także akcji bojkotu wyborów do rad narodowych w 1978 i 1980[7]. Jako kurier przewoził na Litwę i Białoruś literaturę bezdebitową i religijną[8]. W połowie 1980 rozluźnił swoje związki ze środowiskiem Spotkań i został członkiem Ruchu Młodej Polski[9].
Zaangażował się w działalność NSZZ „Solidarność”, był m.in. członkiem redakcji wydawanego w okresie legalnego działania związku Biuletynu Informacyjnego NSZZ „Solidarność” Region Środkowo-Wschodni (od listopada 1981 redaktorem naczelnym pisma). W marcu 1981 został członkiem Komitetu Obrony Ludzi Prześladowanych za Przekonania[10]. Był także redaktorem Biuletynu Informacyjnego NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” Region Środkowo-Wschodni[1]. Od września 1981 kierował Wszechnicą Ludową, był też prelegentem Wszechnicy Związkowej w Lublinie[1].
Od 3 stycznia 1982 do 10 lutego 1982 był internowany w ośrodku w Iławie. Od jesieni 1982 do przełomu 1982/1983 był przewodniczącym podziemnego Tymczasowego Zarządu Regionu Środkowo-Wschodniego[1]. W II połowie lat 80. został aktywnym członkiem ruchu Comunione e Liberazione[1].
Po 1989 publikował w prasie katolickiej, m.in. był redaktorem pisma Ład[1]. W latach 1992–1993 był doradcą wicepremiera Pawła Łączkowskiego, należał do Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowe, Partii Chrześcijańskich Demokratów i Ruchu Odbudowy Polski[1]. Był radnym miasta Józefowa, od listopada 1995 do 1998 przewodniczącym Rady Miasta Józefowa[11]. W latach 1998–2002 był radnym Powiatu otwockiego[12]. W 2011 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[13].
Zmarł 3 września 2020 w szpitalu w Warszawie, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[14]. Pośmiertnie został odznaczony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[15][16].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989. Tom 1, wyd. Stowarzyszenie Pokolenie, Oficyna Wydawnicza Volumen i IPN, Warszawa 2010, s. 64 (biogram autorstwa Małgorzaty Chomy-Jusińskiej).
- ↑ Zdzisław Bradel. Nekrolog
- ↑ Małgorzata Choma-Jusińska Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, wyd. IPN, Warszawa-Lublin 2009, s. 337
- ↑ Małgorzata Choma-Jusińska Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, wyd. IPN, Warszawa-Lublin 2009, s. 105, 136, 138, 139
- ↑ Małgorzata Choma-Jusińska Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, wyd. IPN, Warszawa-Lublin 2009, s. 148, 149, 179
- ↑ Małgorzata Choma-Jusińska Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, wyd. IPN, Warszawa-Lublin 2009, s. 172
- ↑ Małgorzata Choma-Jusińska Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, wyd. IPN, Warszawa-Lublin 2009, s. 234, 240
- ↑ W poniedziałek pogrzeb Z. Bradela – współtwórcy lubelskich „Spotkań”. Katolicka Agencja Informacyjna. [dostęp 2020-12-26]. (pol.).
- ↑ Małgorzata Choma-Jusińska Środowiska opozycyjne na Lubelszczyźnie 1975-1980, wyd. IPN, Warszawa-Lublin 2009, s. 148, 175
- ↑ Marcin Dąbrowski NSZZ „Solidarność” Region Środkowo-Wschodni, w: NSZZ „Solidarność” 1980–1989. Tom 5. Polska Środkowo-Wschodnia, wyd. IPN, Warszawa 2010, s. 513, 523
- ↑ Władze Miasta Józefowa. [dostęp 2020-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-22)].
- ↑ Skład Rady Powiatu/Kadencja I (1998-2002)
- ↑ M.P. z 2011 r. nr 109, poz. 1104
- ↑ Pożegnanie Zdzisława Bradela. Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie. [dostęp 2020-12-26]. (pol.).
- ↑ M.P. z 2020 r. poz. 1105
- ↑ Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski dla śp. Zdzisława Bradla
Media użyte na tej stronie
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób opozycjonisty Zdzisława Bradela na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie