Zdzisław Czaplicki
 podpułkownik | |
| Data i miejsce urodzenia | 4 września 1874 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 23 grudnia 1947 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | wojskowy komendant Sanatorium Czerwonego Krzyża w Zakopanem |
| Odznaczenia | |
 | |
Zdzisław Konstanty Czaplicki (ur. 4 września 1874 w Warszawie[1], zm. 23 grudnia 1947 w Krakowie) – lekarz, taternik, członek Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego[2], zakopiański działacz społeczny, podpułkownik[3].
Życiorys
Syn Jana i Bronisławy z Tuszyńskich (1851–1912)[4]. Studiował w Warszawie[1], skąd po protestach studenckich pod przybranym nazwiskiem musiał uciekać do Galicji. Ukończył studia medyczne na UJ, gdzie również obronił pracę doktorską[1].
Do Zakopanego przyjeżdżał już przed 1897 rokiem, w lecie 1900 prowadził zakopiańskie biuro Towarzystwa Tatrzańskiego, w latach 1902–1904 i 1905–1910 był członkiem wydziału Towarzystwa Tatrzańskiego (w 1902–1903 skarbnikiem). O jego działalności taterniczej wiadomo niewiele. Wraz z Mieczysławem Zbikowskim i przewodnikiem Wojciechem Tylką Suleją 14 września 1902 wszedł na Baranie Rogi i zszedł z nich nową drogą do Doliny Pięciu Stawów Spiskich[5], a następnego dnia dokonali oni pierwszego trawersowania Świstowej Przełęczy[6].
Zdzisław Czaplicki należał do założycieli pierwszej polskiej organizacji taternickiej, Sekcji Turystyki Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1902 brał udział we wstępnej dyskusji w 39. numerze „Przeglądu Zakopiańskiego”. Następnie należał do komisji statutowej i tymczasowego zarządu wraz z Januszem Chmielowskim, Janem Fischerem i Adamem Lewickim. Działalność zarządu otwarła drogę do formalnego powstania STTT w 1903[2], Czaplicki natomiast później nie brał udziału w działaniach tej organizacji, nie był też jej członkiem. W 1909 należał do inicjatorów powołaniu TOPR-u[6].
Między 1903 a 1906 Zdzisław Czapliński był lekarzem w sanatorium Dłuskich w Kościelisku (od 1928 Sanatorium Wojskowe w Zakopanem), później praktykował prywatnie w Zakopanem w willi Stefa przy ulicy Jagiellońskiej 5.
Podczas I wojny światowej służył w wojsku austriackim i polskim, m.in. w Legionach[6]. Doszedł do stopnia podpułkownika[3]. Po wojnie do 1921 był wojskowym komendantem Sanatorium Czerwonego Krzyża w Zakopanem, natomiast w latach 1935–1939 – dyrektorem sanatorium ZUS „Warszawianka” w tym samym mieście. W Zakopanem Zdzisław Czaplicki działał też przez długi czas w ramach pracy społecznej, był radnym gminnym, a następnie miejskim[6]. W 1940, ostrzeżony o grożącym mu aresztowaniu za działalność konspiracyjną, ucieka do Krakowa.
W latach 1904–1932 pisywał na tematy lekarskie, na ogół dotyczące lecznictwa w Zakopanem do publikacji lekarskich oraz czasopism zakopiańskich[6]. Jest jednym z ojców pulmonologii zakopiańskiej.
Zdzisław Czaplicki miał dwie córki: Janeczkę (1902–1915), i Halinę (1908–1976)[7], późniejszą żonę płk. Władysława Smolarskiego. Jego wnukiem jest prof. Andrzej Zdzisław Smolarski.
Zmarł w Krakowie. Został pochowany na Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem (sektor K1-2-45)[7][6].
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (28 marca 1939)[8]
Przypisy
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa: Wyd. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 117.
- ↑ a b Polski Związek Alpinizmu – Sto lat na jednej linie – historia PZA.
- ↑ a b Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie – Oficerowie.
- ↑ Zdzisław Konstanty Czaplicki, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-03-08].
- ↑ Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 85. ISBN 83-217-2463-9.
- ↑ a b c d e f Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Cmentarze Parafii Najświętszej Rodziny w Zakopanem - wyszukiwarka osób pochowanych, zakopane-parafia.grobonet.com [dostęp 2022-03-08].
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 75, poz. 166 za zasługi na polu pracy zawodowej”.
Media użyte na tej stronie
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek legionowy
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).