Zdzisław Czaplicki
 podpułkownik | |
| Data i miejsce urodzenia | 4 września 1874 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 23 grudnia 1947 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | wojskowy komendant Sanatorium Czerwonego Krzyża w Zakopanem |
| Odznaczenia | |
 | |
Zdzisław Konstanty Czaplicki (ur. 4 września 1874 w Warszawie[1], zm. 23 grudnia 1947 w Krakowie) – lekarz, taternik, członek Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego[2], zakopiański działacz społeczny, podpułkownik[3].
Życiorys
Syn Jana i Bronisławy z Tuszyńskich (1851–1912)[4]. Studiował w Warszawie[1], skąd po protestach studenckich pod przybranym nazwiskiem musiał uciekać do Galicji. Ukończył studia medyczne na UJ, gdzie również obronił pracę doktorską[1].
Do Zakopanego przyjeżdżał już przed 1897 rokiem, w lecie 1900 prowadził zakopiańskie biuro Towarzystwa Tatrzańskiego, w latach 1902–1904 i 1905–1910 był członkiem wydziału Towarzystwa Tatrzańskiego (w 1902–1903 skarbnikiem). O jego działalności taterniczej wiadomo niewiele. Wraz z Mieczysławem Zbikowskim i przewodnikiem Wojciechem Tylką Suleją 14 września 1902 wszedł na Baranie Rogi i zszedł z nich nową drogą do Doliny Pięciu Stawów Spiskich[5], a następnego dnia dokonali oni pierwszego trawersowania Świstowej Przełęczy[6].
Zdzisław Czaplicki należał do założycieli pierwszej polskiej organizacji taternickiej, Sekcji Turystyki Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1902 brał udział we wstępnej dyskusji w 39. numerze „Przeglądu Zakopiańskiego”. Następnie należał do komisji statutowej i tymczasowego zarządu wraz z Januszem Chmielowskim, Janem Fischerem i Adamem Lewickim. Działalność zarządu otwarła drogę do formalnego powstania STTT w 1903[2], Czaplicki natomiast później nie brał udziału w działaniach tej organizacji, nie był też jej członkiem. W 1909 należał do inicjatorów powołaniu TOPR-u[6].
Między 1903 a 1906 Zdzisław Czapliński był lekarzem w sanatorium Dłuskich w Kościelisku (od 1928 Sanatorium Wojskowe w Zakopanem), później praktykował prywatnie w Zakopanem w willi Stefa przy ulicy Jagiellońskiej 5.
Podczas I wojny światowej służył w wojsku austriackim i polskim, m.in. w Legionach[6]. Doszedł do stopnia podpułkownika[3]. Po wojnie do 1921 był wojskowym komendantem Sanatorium Czerwonego Krzyża w Zakopanem, natomiast w latach 1935–1939 – dyrektorem sanatorium ZUS „Warszawianka” w tym samym mieście. W Zakopanem Zdzisław Czaplicki działał też przez długi czas w ramach pracy społecznej, był radnym gminnym, a następnie miejskim[6]. W 1940, ostrzeżony o grożącym mu aresztowaniu za działalność konspiracyjną, ucieka do Krakowa.
W latach 1904–1932 pisywał na tematy lekarskie, na ogół dotyczące lecznictwa w Zakopanem do publikacji lekarskich oraz czasopism zakopiańskich[6]. Jest jednym z ojców pulmonologii zakopiańskiej.
Zdzisław Czaplicki miał dwie córki: Janeczkę (1902–1915), i Halinę (1908–1976)[7], późniejszą żonę płk. Władysława Smolarskiego. Jego wnukiem jest prof. Andrzej Zdzisław Smolarski.
Zmarł w Krakowie. Został pochowany na Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem (sektor K1-2-45)[7][6].
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (28 marca 1939)[8]
Przypisy
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa: Wyd. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 117.
- ↑ a b Polski Związek Alpinizmu – Sto lat na jednej linie – historia PZA.
- ↑ a b Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie – Oficerowie.
- ↑ Zdzisław Konstanty Czaplicki, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-03-08].
- ↑ Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 85. ISBN 83-217-2463-9.
- ↑ a b c d e f Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b Cmentarze Parafii Najświętszej Rodziny w Zakopanem - wyszukiwarka osób pochowanych, zakopane-parafia.grobonet.com [dostęp 2022-03-08].
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 75, poz. 166 za zasługi na polu pracy zawodowej”.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek legionowy