Zdzisław Kawecki

Zdzisław Kawecki

Zdzisław Kawecki w 1937 r.
rotmistrz
Pełne imię i nazwisko	Zdzisław Szczęsny Kawecki
Data i miejsce urodzenia	21 maja 1902 Husiatyn
Data i miejsce śmierci	13–14 kwietnia 1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1919–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	7 Pułk Strzelców Konnych Wielkopolskich
Stanowiska	dowódca szwadronu
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (Kampania wrześniowa)
Odznaczenia

Data i miejsce urodzenia	21 maja 1902 Husiatyn
Data i miejsce śmierci	1940 Katyń
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Polska Igrzyska olimpijskie srebro Berlin 1936 jeździectwo WKKW drużynowo

Międzynarodowe Zawody Hippiczne w Warszawie; czerwiec 1937. Ekipa polska: rtm. Seweryn Kulesza, rtm. Henryk Leliwa-Roycewicz i rtm. Zdzisław Kawecki.

Tablica upamiętniająca polskich olimpijczyków pomordowanych przez NKWD w bazylice katedralnej św. Michała i św. Floriana w Warszawie

Zdzisław Szczęsny Kawecki h. Gozdawa (ur. 21 maja 1902 w Husiatynie, zm. 13–14 kwietnia 1940 w Katyniu) – rotmistrz Wojska Polskiego, srebrny medalista olimpijski w jeździectwie na Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie 1936.

Życiorys

Urodził się 21 maja 1902 w Husiatynie, w rodzinie Stanisława (1862–1934) i Jadwigi z Gańczakowskich (1874–1964)^[1][2]. Uczęszczał do gimnazjów w Husiatynie, Wiedniu i Kołomyi. Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1921 w Stanisławowie. W październiku 1918 wstąpił do oddziału POW w Kołomyi^[3]. Wziął udział w walkach z Ukraińcami na Pokuciu oraz w obronie Kołomyi^[3]. Od czerwca 1919 w Wojsku Polskim. Od 18 listopada 1919 do 1 marca 1920 był uczniem klasy 23. „Jazdy” Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. Po ukończeniu kursu ogólnego odbył miesięczny kurs kawaleryjski przy Centralnej Szkole Podoficerów Jazdy w Przemyślu. W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 18 pułku ułanów^[4]. 25 listopada 1920 został mianowany z dniem 1 września 1920 podporucznikiem w kawalerii^[5]. 12 lutego 1923 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski awansował go z dniem 1 stycznia 1923 na porucznika ze starszeństwem z 1 października 1921 i 4. lokatą w korpusie oficerów jazdy^[6]. 9 kwietnia 1925 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza^[7][8]. W maju 1927 został przeniesiony do 10 pułku strzelców konnych w Łańcucie^[9][10][11], a w październiku 1931 do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu^[12][13] na stanowisko instruktora jazdy konnej. Później został przeniesiony do 7 pułku strzelców konnych wielkopolskich. 27 czerwca 1935 został mianowany rotmistrzem ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 5. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[14]. W marcu 1939 pełnił służbę na stanowisku dowódcy 4. szwadronu^[15].

Od lat dwudziestych był cenionym jeźdźcem. Wziął udział w Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie 1936 we Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego, gdzie indywidualnie zajął 18. miejsce, a w drużynie zdobył srebrny medal (wraz z Sewerynem Kuleszą i Henrykiem Leliwą-Roycewiczem). Ukończył WKKW pomimo złamania dwóch żeber podczas próby terenowej^[16]. Startował na koniu Bambino.

Po wybuchu II wojny światowej w kampanii wrześniowej walczył w składzie Ośrodka Zapasowego Wielkopolskiej Brygady Kawalerii. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku^[17]. 11 lub 12 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego^[18]. 13 lub 14 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany^[18][19]. Jest pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

Ordery i odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi na polu rozwoju sportu konnego w wojsku”^[20]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[3]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[3]

25 czerwca 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia^[2].

Upamiętnienie

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[22].

W dniu 25 kwietnia 2009 roku przed Gimnazjum nr 12 w Rybniku – Niewiadomiu – dzięki inicjatywie ówczesnego dyrektora szkoły Adriana Fojcika – został zasadzony „Dąb Pamięci” rotmistrza Zdzisława Kaweckiego herbu Gozdawa. W sąsiedztwie drzewa położona jest pamiątkowa tablica ufundowana przez społeczność miasta, dzielnicy i szkoły^[23].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w Rybniku został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Zdzisława Kaweckiego^[24].

Zdzisławowi Kaweckiemu został poświęcony jeden z odcinków filmowego cyklu dokumentalnego pt. Epitafia katyńskie (2010).

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów Kozielskiego Obozu NKWD rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Urszula Olech. Pro memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1-2 (131-132), 1990. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. 
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Sylwetka w portalu PKOl. olimpijski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].