Zdzisław Londoński
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | rozstrzelanie |
| Zawód, zajęcie | nauczyciel |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość | polska |
| Tytuł naukowy | profesor |
| Edukacja | |
| Alma Mater | |
| Małżeństwo | Maria |
| Dzieci | Halina Matysik |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     | |
Zdzisław Londoński (ur. 8 lipca 1888 w Bochni, zm. 6 października 1941 w KL Auschwitz) – żołnierz, profesor filozofii, nauczyciel i dyrektor gimnazjum.
Życiorys
Urodził się 8 lipca 1888[1]. Zdał maturę w III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie w 1907. Studiował filozofię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1907 do 1910 oraz na Uniwersytecie w Lipsku od 1911 do 1912. Pracował jako nauczyciel w Gimnazjum w Bochni od września 1912 do połowy 1914. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich i służył jako szeregowiec od połowy sierpnia do czerwca 1915. Od tego czasu do kwietnia 1916 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Polskim w Wiedniu. Następnie był zatrudniony jako nauczyciel oraz dyrektor w gimnazjum w Katowicach od kwietnia 1916, a później w Myślenicach.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1919 uzyskał tytuł naukowy doktora filozofii. Uczestniczył w III powstaniu śląskim jako dowódca batalionu od maja do czerwca 1921. W latach 20. opracował wydania dzieł Juliusza Słowackiego[2]. W latach 20. był p.o. dyrektora Państwowego Gimnazjum w Mysłowicach, mieszczącego się przy ul. Mikołowskiej 5, a od 1 kwietnia 1925 etatowym dyrektorem[3][4]. W 1929 uzyskał tytuł profesora filozofii. W okresie II Rzeczypospolitej był dyrektorem Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Nisku[5].
Po wybuchu II wojny światowej 1939 został aresztowany i był osadzony na Zamku w Rzeszowie[6]. Po odzyskaniu wolności podjął działania w kierunku podjęcia kształcenia młodzieży po nastaniu okupacji niemieckiej ziem polskich. Od grudnia 1939 działał w tajnym nauczaniu w Nisku. 18 maja 1940 został powtórnie aresztowany przez Niemców[7][8]. Był przetrzymywany w Tarnowie, skąd – wraz z grupą ponad 700 młodych Polaków – 14 czerwca 1940 został osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym KL Auschwitz – był to pierwszy masowy transport do Auschwitz[1]. Otrzymał tam numer obozowy 335[1][9]. Za pomoc cierpiącym głód współosadzonym został rozstrzelany przez Niemców w obozie 6 października 1941.
Jego żoną została Maria z domu Dutkiewicz (1892-1978, sanitariuszka w Powstaniu Wielkopolskim), z którą miał córkę Halinę (1934-, po mężu Matysik, działaczka harcerska). W KL Auschwitz zginął także Norbert Dutkiewicz, brat Marii.
Ordery i odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (1938)[10]
- Medal Niepodległości (1931)
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi I klasy (1931)
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929)
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę (1938)
Zobacz też
- Julian Gazda – także legionista, związany z Niskiem i więzień pierwszego transportu do Auschwitz
Przypisy
- ↑ a b c Informacje o więźniach. Zdzisław Londoński. auschwitz.org. [dostęp 2020-01-05].
- ↑ Zdzisław Londoński. google.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 13, s. 247, 15 sierpnia 1925.
- ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 335.
- ↑ Historia szkoły. lo.nisko.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Zofia Chmiel. Rocznik 1929. Tajne nauczanie w powiecie niżańskim przez pryzmat jednej z uczennic.. /swiadkowiehistorii.pl. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Historia Powiatu. powiat-nisko.pl, 2011-01-04. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Konrad Sinica: Niżańskie liceum doczeka się nowego opracowania swojej historii. echodnia.eu, 2012-03-08. [dostęp 2015-08-24].
- ↑ Pierwszy Transport do KL Auschwitz. chsro.pl. [dostęp 2017-01-03].
- ↑ Odznaczenia Krzyżem Zasługi wśród Legionistów Okręgu Lwowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 204 z 9 września 1938.
Bibliografia
- Zdzisław Londoński. 100lecieharcerstwa.cba.pl. [dostęp 2015-08-24].
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi I Klasy
Orzełek legionowy