Zdzisław Mrugalski

Zdzisław Mrugalski
Data i miejsce urodzenia

22 kwietnia 1930
Książ Wielkopolski

Data i miejsce śmierci

22 października 2017[1]
Warszawa

profesor doktor habilitowany nauk technicznych
Specjalność: konstrukcja urządzeń precyzyjnych, mechanika precyzyjna, mechatronika
Alma Mater

Politechnika Warszawska

Doktorat

1964
Politechnika Warszawska

Habilitacja

1974
Politechnika Warszawska

Profesura

1991

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Zdzisław Mrugalski (ur. 22 kwietnia 1930 w Książu Wielkopolskim[2], zm. 22 października 2017 w Warszawie[1]) – polski zegarmistrz, prof. dr hab. nauk technicznych o specjalności konstrukcja urządzeń precyzyjnych, mechanika precyzyjna, mechatronika[3][4].

Życiorys

Zdzisław Mrugalski urodził się w Książu Wielkopolskim, gdzie ojciec Czesław był zawiadowcą na stacji kolejowej[5]. W 1937 roku rodzina przeniosła się do Ostrowa Wielkopolskiego i tam w 1943 roku rozpoczął naukę zawodu w zakładzie zegarmistrzowskim. Po zakończeniu II wojny światowej kontynuował naukę zawodu otrzymując w 1948 roku tytuł czeladnika[6]. W 1951 roku ukończył Liceum Zegarmistrzowskie w Warszawie. Po zdaniu matury rozpoczął studia na Wydziale Mechaniczno-Konstrukcyjnym Politechniki Warszawskiej, w 1953 przeniósł się na nowo powstałą Sekcję Budowy Drobnych Mechanizmów Oddziału Mechaniki Precyzyjnej na Wydziale Mechanicznym Technologicznym PW, studia ukończył je w 1956 roku[4]. Jednocześnie został zatrudniony (1951) jako technik-laborant w Głównym Instytucie Mechaniki w Warszawie (obecnie Instytut Mechaniki Precyzyjnej). Był związany z Wydziałem Mechanicznym Technologicznym, a następnie Wydziałem Mechaniki Precyzyjnej (obecnie Mechatroniki) Politechniki Warszawskiej, gdzie pracował kolejno na stanowiskach: asystent (1954–1958), starszy asystent (1958–1965), adiunkt (1965–1972), docent (1972–1991), profesor nadzwyczajny (1991–1997) oraz zwyczajny (1997–2004)[7][4].

W 1964 roku Zdzisław Mrugalski uzyskał stopień doktora, a w 1974 doktora habilitowanego. Tytuł profesora nauk technicznych otrzymał w roku 1991. W latach 1975–1981 był prodziekanem Wydziału Mechaniki Precyzyjnej Politechniki Warszawskiej, a w latach 1981–1987 jego dziekanem. Pełnił też funkcję dyrektora Instytutu Konstrukcji Przyrządów Precyzyjnych i Optycznych (1991–1993) i kierownika Zakładu Konstrukcji Urządzeń Precyzyjnych (1992–1997). W latach 1980–2003 był członkiem Rady Naukowej Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów w Warszawie oraz kilku innych rad naukowych, a od 1996 współredaktorem czasopisma Pomiary, automatyka, robotyka[7][4].

Zdzisław Mrugalski jest autorem ponad 140 publikacji, w tym około 40 artykułów w czasopismach naukowych na temat konstrukcji drobnych mechanizmów i urządzeń precyzyjnych, mechanizmów zegarowych, drobnomodułowych przekładni zębatych i mikromechanizmów. Jest autorem ponad 60 opracowań konstrukcyjnych i prac dla przemysłu oraz około 30 opinii i ekspertyz z dziedziny urządzeń precyzyjnych. Ponadto jest współautorem 9 patentów[7].

Był członkiem zespołu budującego zegar na Wieży Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego w Warszawie po zniszczeniach wojennych. Pełnił nadzór nad wykonaniem i montażem mechanizmu zegara w latach 1972–1974. Zajmował się też jego konserwacją[4][7].

Zdzisław Mrugalski był członkiem Stowarzyszenia Inżynierów Mechaników Polskich (1957–1995), a w latach 1990–1995 wiceprzewodniczącym Głównej Komisji ds. Nagród i Konkursów przy ZG Naczelnej Organizacji Technicznej. Od 1985 roku jest członkiem Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, od 1990 Międzynarodowego Stowarzyszenia „Horologium”, od 1996 Komitetu Budowy Maszyn Polskiej Akademii Nauk – Sekcja Podstaw Konstrukcji, a także Polskiego Towarzystwa Historii Techniki, Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Klubu Miłośników Zegarów[7].

Po śmierci jego pamięć uczczono symboliczną „żałobą zegarów”. 27 października o godzinie 11.15 zatrzymało się wiele zegarów na ważnych budynkach w całej Polsce[8]. Godzina ta upamiętniała godzinę, o której zatrzymał się zbombardowany zegar na warszawskim zamku[9].

Wybrane książki

  • 1972: Mechanizmy zegarowe (1972)[6][7]
  • 1979: Zespoły funkcjonalne drobnych mechanizmów[7]
  • 1991: Zespoły funkcjonalne urządzeń zegarowych i tachometrycznych[7]
  • 1991: Konstrukcja drobnych mechanizmów: ćwiczenia laboratoryjne (współautor)
  • 1996: Konstrukcja przyrządów i urządzeń precyzyjnych (współautor i redaktor naukowy całości)[7]
  • 2006: Wspomnienia z pracy w Politechnice Warszawskiej (1954 – 2004), Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006, ISBN 83-7207-631-6
  • 2007: Wkład Polaków w polski i światowy rozwój urządzeń precyzyjno-optycznych (pod redakcją), Polskie Towarzystwo Historii Techniki, Warszawa 2007, ISBN 978-83-89868-95-4
  • 2008: Czas i urządzenia do jego pomiaru, Wydawnictwo Cursor Media, Warszawa 2008, ISBN 978-83-61080-24-4
  • 2010: Przemysł Zegarowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacjii - PIB, Radom 2010, ISBN 978-83-7204-904-9
  • 2011: Historia Zegarmistrzostwa w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacjii - PIB, Radom 2011, ISBN 978-83-7204-989-6
  • 2012: 50 Lat Wydziału Mechatroniki d. Mechaniki Precyzyjnej 1962-2012, Politechnika Warszawska, Warszawa 2012,
  • 2013: Zegary Elektryczne i Elektroniczne, Wydawnictwo Cursor Media, Warszawa 2013, ISBN 978-83-63086-05-3
  • 2013 Od Zakładu Budowy Drobnych Mechanizmów do Zakładu Konstrukcji Urządzeń Precyzyjnych. Zarys Historii Zakładu. (redaktor) Print Group sp. z o.o. ISBN 978-83-905409-4-8
  • 2014: Królewski Zegarmistrz, Wydawnictwo Cursor Media, Warszawa 2014, ISBN 978-83-63086-12-1
  • 2014: Profesor Henryk Trebert, Twórca i pierwszy Dziekan Wydziału Mechaniki Precyzyjnej/Mechatroniki Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2014, ISBN 978-83-7789-286-2
  • 2015: Zegar Na Wieży Zamku Królewskiego w Warszawie, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacjii - PIB, Radom 2014, ISBN 978-83-7789-312-8

Nagrody i wyróżnienia

Źródła:[4][7].

Przypisy

  1. a b Zmarł Profesor Zdzisław Mrugalski. Największy polski zegarmistrz | Zegarkiipasja.pl, zegarkiipasja.pl [dostęp 2017-11-28] (pol.).
  2. Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja IV, wyd. Interpress, Warszawa 2001, s. 628
  3. Prof. dr hab. inż. Zdzisław Mrugalski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2008-12-30].
  4. a b c d e f Biografia. tk.pl. [dostęp 2017-05-14].
  5. Krzysztof Budzyń. "Pierwszy Zegarmistrz Rzeczpospolitej urodził się w Książu Wielkopolskim". Wywiad z prof. Z. Mrugalskim. „Śremski Notatnik Historyczny”. Nr 8/2011 (I), s. 92-98, luty 2012. P.H. Bin-Com Krzysztof Budzyń. ISSN 1899-4237. (pol.). 
  6. a b Władysław Meller: Zdzisław Mrugalski – zegarmistrz. zegarkiipasja.pl, 2015-04-14. [dostęp 2017-05-14].
  7. a b c d e f g h i j Prof. dr hab. inż. Zdzisław Mrugalski. zkup.mchtr.pw.edu.pl. [dostęp 2017-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-11)].
  8. Dzisiaj o jednej godzinie stanęły zegary w całej Polsce. Nie ma tu przypadku | wMeritum.pl, wmeritum.pl [dostęp 2017-11-28] (pol.).
  9. Władysław Meller, Zatrzymajmy zegary!!! Akcja Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków, Zegarki i Pasja, 23 października 2017 [dostęp 2017-11-18].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie