Zdzisław Sikorski (chemik)

Zdzisław Edmund Sikorski
Data i miejsce urodzenia

29 października 1930
Wilno

Zawód, zajęcie

mgr inż. chemii, nauczyciel akademicki

Tytuł naukowy

profesor nauk technicznych

Alma Mater

Politechnika Gdańska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Zdzisław Edmund Sikorski (ur. 29 października 1930 w Wilnie[1]) – polski chemik, technolog żywności. Absolwent Liceum im. Mikołaja Kopernika w Toruniu[2].

Życiorys

Studiował na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej, gdzie w 1956 r. został magistrem inżynierem chemii, doktorem nauk technicznych (1961), doktorem habilitowanym nauk technicznych (1965), profesorem nadzwyczajnym nauk technicznych (1973), profesorem zwyczajnym nauk technicznych (1980)[3][4][5]. W latach 1965-1968 był kierownikiem Katedry Technologii Ryb, a w okresie 1969-2001 – kierownikiem Zakładu Technologii Utrwalania Żywności i Mikrobiologii Technicznej, przekształconego w Katedrę Chemii, Technologii i Biotechnologii Żywności. Był prodziekanem (1966-1969) i dziekanem (1973-75, 1978-1981) Wydziału Chemicznego.

Od 1996 r. jest członkiem (przewodniczący 1996-2003) Komitetu Technologii i Chemii Żywności PAN (obecnie Komitet Nauk o Żywności, członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności, wiceprezesem Zarządu Głównego (1991-1994), prezesem Zarządu Gdańskiego Oddziału (1994-1997), od 2003 – członkiem honorowym. Jest także członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Uczestniczył w radach naukowych kilku instytutów, w tym Instytutu Przemysłu Mięsnego[6] oraz Morskiego Instytutu Rybackiego (1971-2003), gdzie przez trzy kadencje był przewodniczącym. W latach 1977-1988 był członkiem Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, m.in. członkiem Prezydium. Uczestniczy w pracach krajowych i zagranicznych rad programowych czasopism związanych z nauką o żywności[7].

Pracował m.in. na Uniwersytecie Stanowym w Ohio jako visiting assistant profesor (1964-65), w Organizacji Naukowych i Przemysłowych Badań Wspólnoty w Hobart (Australia) jako senior research fellow (1975-76), w Department of Scientific and Industrial Research w Auckland (Nowa Zelandia) oraz w National Taiwan Ocean University w Keelung jako visiting research professor (1990-91)[8].

Zdzisław Sikorski opracował ze swoim zespołem m.in. technologię i aparaturę do elektrostatycznego wędzenia żywności, elementy technologii przetwarzania kryla, wyjaśnił niektóre przyczyny zamrażalniczej denaturacji białek oraz zbadał możliwości otrzymywania z surowców pochodzenia morskiego preparatów enzymatycznych i hydrolizatów białkowych. Kilkanaście osób uzyskało pod jego promotorstwem doktorat, w tym liczni obecni profesorowie. Jest on autorem wielu podręczników akademickich z zakresu chemii i technologii żywności oraz inicjatorem, współautorem i redaktorem wydawanej przez amerykańskie wydawnictwo CRC serii „Chemical and Functional Properties of Food Components”, w której do 2013 roku ukazało się 14 tytułów, niektóre w kilku wydaniach[4][9].

W roku 1997 został doktorem honoris causa Akademii Rolniczej w Szczecinie[10]. W 2003 r. wybrany do International Academy of Food Science and Technology[11].

W roku 1948 otrzymał srebrną odznakę za wyścig pracy w 21 Brygadzie „Służba Polsce” we Wrocławiu, później został odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1975), Oficerskim (1990) i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1999) oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1997). Morski Instytut Rybacki w 2001 r. wyróżnił go medalem im. Profesora Kazimierza Demela[12]. W 2015 roku wyróżniony tytułem Honorowego Profesora Emeritus Politechniki Gdańskiej[13].

Zdzisław Sikorski z żoną Krystyną ze Stołyhwów mają trzy córki: Ewę Kowalską, Annę Siondalską i Grażynę Sikorską-Wiśniewską.

Wybrane publikacje

Autor i współautor ok. 200 publikacji oraz 18 książek i monografii naukowych i 15 rozdziałów w książkach innych redaktorów[14]. Najważniejsze książki:

  • Chromatografia gazowa. WNT 1962
  • Chromatografia gazowa w analizie żywności. WPLiS 1964
  • Chemia żywności (red. i wsp.). PWN 1988
  • Chemia żywności (red. i wsp.). WNT, 6 wydań (1994-2013)
  • Technologia żywności pochodzenia morskiego. WNT 1971 i 1980, wyd. rosyjskie 1974
  • Seafood: Resources, Nutritional Composition and Preservation (red. i wsp.) CRC 1990, wyd. hiszpańskie 1994
  • Chemical and Fuctional Properties of Food Components (red.i wsp.). Technomic 1993, CRC 2001 i 2007
  • Chemical & Functional Properties of Food Proteins (red. i wsp.) CRC 2001
  • Toxins in Food (współred. i wsp.) CRC 2004
  • Chemical, Biological, and Functional Aspects of Food Lipids (współred. i wsp.), CRC 2011

Przypisy

  1. ↑ Złota Księga Nauki Polskiej. Red. K. Pikoń, s. 300. Wyd. Helion Gliwice 1999. ISBN 83-7197-091-9.
  2. ↑ Lista absolwentów Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Toruniu z roku 1950. 1lo.torun.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-06)]. (dostęp 27.02.2014)
  3. ↑ Skład osobowy Katedry i Biotechnologii Żywności Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej. pg.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)]. (dostęp 21.02.2014)
  4. ↑ a b Kołodziejska, M. Sadowska, 2011. Jubileusz 80-lecia urodzin profesora Zdzisława Edmunda Sikorskiego. Pismo PG. Pismo Pracowników, Studentów i Doktorantów Politechniki Gdańskiej 3: 6-7.
  5. ↑ Prof. Zdzisław Edmund Sikorski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2014-02-08].
  6. ↑ obecnie Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego w Warszawie
  7. ↑ Jubileusz 80-lecia urodzin profesora Zdzisława Edmunda Sikorskiego (dostęp 8.02.2014)
  8. ↑ Kto jest kim w Polsce. Edycja 4, s. 853. Wydawnictwo Polskiej Agencji Informacyjnej Warszawa 2001. ISBN 83-223-2691-2.
  9. ↑ Złota Księga Nauki Polskiej 2000. Naukowcy przełomu wieków. Red. K. Pikoń, s. 459. Wyd. Helion Gliwice 2000
  10. ↑ 50 lat Wydziału Rybactwa Morskiego i Technologii Żywności. Akademia Rolnicza w Szczecinie, s. 51, 72. Szczecin 2001. ISBN 83-909186-6-8
  11. ↑ Lista członków The International Academy of Food Science and Technology. iufost.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-05)]. (dostęp 28.02.2014)
  12. ↑ Lista laureatów odznaczonych medalem im. Profesora Kazimierza Demela. mir.gdynia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-01)]. (dostęp 21.02.2014)
  13. ↑ https://pg.edu.pl/uczelnia/ludzie-pg/zlota-ksiega/profesorowie-emeritus-honorowi-profesorowie-emeritus/sikorski
  14. ↑ Baza publikacji Politechniki Gdańskiej. sor.pg.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (dostęp 21.02.2014)

Media użyte na tej stronie