Zegar wieżowy
| Górny lewy róg: | Metropolitan Life Insurance Company Tower |
| Dolny lewy róg: | Wieża zegarowa Allen-Bradley (poprzedni rekordzista) |
| Środek: | Abradż al-Bajt |
| Górny prawy róg: | Zegar na wieży Pałacu Westminsterskiego |
| Dolny prawy róg: | Zegar na wieży Spaskiej Kremla w Moskwie |
Zegar wieżowy – rodzaj dużego zegara umieszczonego w widocznym miejscu w przestrzeni publicznej w celu podawania czasu wszystkim osobom znajdującym się w jego zasięgu. Najczęściej zegary wieżowe wyposażone są w jedną lub więcej tarcz umieszczonych z czterech stron specjalnej wieży zegarowej lub wysokiego budynku użyteczności publicznej (na przykład wieży ratuszowej lub kościelnej), ale zdarzają się również egzemplarze, w których za wskaźnik upływu czasu służą sygnały dźwiękowe (na przykład dzwony lub kuranty) lub wizualne (kula czasu).
Mianem zegara wieżowego określa się także sam mechanizm zegara umieszczonego w przestrzeni publicznej, którego tarcza może, ale nie musi, być umieszczona na wieży lub wieżyczce[1]. Najstarszy w Polsce zegar wieżowy znajduje się w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego[2]. W latach 1901-1938 w Krośnie znajdowała się "Pierwsza Krajowa Fabryka Zegarów Wieżowych" której właścicielem był Michał Mięsowicz. W Gdańsku znajduje się poświęcone podobnym konstrukcjom Muzeum Zegarów Wieżowych.
Pod względem metody działania zegary wieżowe mogą się znacznie różnić między sobą: w przestrzeni publicznej umieszcza się zegary wodne, rtęciowe, balansowe, wahadłowe, elektryczne i cyfrowe.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Pierer 1863 ↓, s. 572.
- ↑ Zajdler 1963 ↓, s. 168.
Bibliografia
- Thurmuhr, [w:] Heinrich August Pierer (red.), Universal-Lexikon der Gegenwart und Vergangenheit, Band 17, Altenburg 1863 (niem.).
- Ludwik Zajdler, Zadania i organizacja służby czasu w Polsce, „Urania”, 6/1963, Warszawa: Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii, 1963, s. 162-170.
Media użyte na tej stronie
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Niemcza, ratusz, 1853-1862
Cutaway drawing of a tower clock, showing the movement, face, bell, driving weights, and lines linking them, from a book on clocks. The turret clock movement (center) kept time with a long pendulum, and was powered by two large hanging weights (bottom): one to run the timing train and one to run the striking mechanism. The movement turned a vertical shaft that through bevel gears turned four horizontal shafts to turn hands on the four clock faces on the sides of the tower. The movement also struck the hours on the bell (top). Alterations to image: removed yellowing at corners of page, increased contrast, and removed scanning artifacts due to bleed-through of text on opposite side of page.
Autor:
autor kompozycji: Cmglee; autorzy zdjęć składowych podani są w opisie każdego pliku
, Licencja: CC BY-SA 3.0Porównanie wielkości kilku znanych zegarów wieżowych o 4 cyferblatach w tej samej skali. W środku: zegar na wieży Abradż al-Bajt (kompleks hotelowy w Mekce, w Arabii Saudyjskiej, wzniesiony w latach 2004–2011; znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Świętego Meczetu).
| Górny lewy róg: | Metropolitan Life Insurance Company Tower |
| Dolny lewy róg: | Wieża zegarowa Allen-Bradley (poprzedni rekordzista) |
| Środek: | Abradż al-Bajt |
| Górny prawy róg: | Zegar na wieży Pałacu Westminsterskiego |
| Dolny prawy róg: | Zegar na wieży Spaskiej Kremla w Moskwie |
Opis oryginalny:
ang.: Comparison of some notable four-face clocks at the same scale (1 metre to 10 pixels at the uploaded image size, 1280 pixels square):
Top-left: Metropolitan Life Insurance Company Tower
Bottom-left: Allen-Bradley Clock Tower
Middle: Abraj Al Bait
Top-right: Palace of Westminster (Elizabeth Tower)
Bottom-right: Spasskaya Tower (Kremlin Clock)
The clock faces have been orthorectified and scaled to the published lengths of their minute hands (because the diameter of the clock face is ambiguous, and the minute hand is usually the longest feature known, to reduce uncertainties).