Zegrzynek

Zegrzynek

kolonia
Brzeg Narwi w Zegrzynku
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	legionowski
Gmina	Serock
Sołectwo	Jadwisin
Liczba ludności (2006)	4
Strefa numeracyjna	22
Kod pocztowy	05-140[1]
Tablice rejestracyjne	WL
SIMC	0008243[2]
Położenie na mapie gminy Serock Zegrzynek
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zegrzynek
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Zegrzynek
Położenie na mapie powiatu legionowskiego Zegrzynek
52°28′28″N 21°03′15″E/52,474444 21,054167

Zegrzynek – kolonia letniskowa, położona nad Jeziorem Zegrzyńskim w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie legionowskim, w gminie Serock^[2][3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Zegrzynek praktycznie stapia się z podwarszawskim Jadwisinem.

Historia

(c) Krzysztof Gabrylewsk…, CC BY 3.0

Brama do ruin Szaniawskich

Zegrzynek jest dawną osadą fabryczną; resztki dworu i młyna z 1838, położonego nad Narwią przy ujściu wąwozu Szaniawskiego, od drugiej połowy XIX wieku były w posiadaniu Zygmunta Szaniawskiego, a następnie jego syna Jerzego Szaniawskiego^[4], dramaturga. W leżącym w dół rzeki Zegrzu istniał wówczas most drewniany^[5], przez który można było przejść na drugą stronę Narwi, w kierunku Jabłonny i dalej do Warszawy,

W XIX wieku, w Zegrzynku, powstał zakład przemysłowo-zbożowy^[6]. Nad samym brzegiem Narwi stanął czteropiętrowy, murowany młyn, wzdłuż brzegu budynki administracji, nowoczesne magazyny i domki robotnicze. W 1880, w Zegrzynku osiadła Wanda i Zygmunt Szaniawscy. Zygmunt Szaniawski był fachowcem z zakresu przetwórstwa zboża. Pełnił rolę kierownika młyna i zarządcy folwarku. Powierzone dobra doprowadził do rozwoju. Młyn dawał zatrudnienie kilkudziesięciu osobom. Nowoczesne magazyny były wypełnione towarem, a w pobliskich domkach nad Narwią zamieszkiwały rodziny robotników. Czas dobrobytu zakończył pożar^[6]. W 1902 ogień zniszczył młyn. Zakład przemysłowo-zbożowy zbankrutował. Robotnicy wyjechali. Okoliczna ludność została bez zajęcia.

Przed całkowitym upadkiem Zegrzynek uratowali Szaniawscy, którzy na nowo rozpoczęli działalność gospodarczą. Domki opuszczone przez robotników postanowili zamienić na kwatery letniskowe. Już w następnym roku Kurier Warszawski^[6], w 1903 publikował ogłoszenia zachęcające do przyjazdu do nowo otwartego pensjonatu oferującego wygody. Renoma kurortu prowadzonego przez Szaniawskich spowodowała, że przez wiele lat, od połowy czerwca do końca września, Zegrzynek tętnił urlopowym życiem warszawiaków^[6]. Korzystne warunki do wypoczynku zapewniały bliskość rzeki Narwi oraz mikroklimat okolicznych terenów leśnych i rezerwatu. Małżeństwo zmieniło pogorzelisko w świetnie utrzymaną miejscowość wypoczynkową z zapleczem usługowym.

Po utworzeniu Zalewu Zegrzyńskiego powstał tu dom wycieczkowy PTTK oraz stanica wodna, w latach 70. XX wieku istniała przystań statków spacerowych Białej Floty^[7]. Dwór Szaniawskich spłonął w 1977 w tajemniczych okolicznościach, prawdopodobnie został podpalony przez dwóch młodych, pijanych mężczyzn, którzy wdarli się do budynku^[8].

Obecnie (od 2012) mieści się tu klub żeglarski Mila Akademii Kusznierewicza.

Zobacz też

• Jadwisin nad Jeziorem Zegrzyńskim

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zegrzynek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 563 .