Zenon Grocholewski
Kardynał prezbiter | |||
Zenon Grocholewski (2013) | |||
| |||
Kraj działania | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | |||
Data i miejsce śmierci | |||
Miejsce pochówku | bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu | ||
Prefekt Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej | |||
Okres sprawowania | 1999–2015 | ||
Prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej | |||
Okres sprawowania | 1998–1999 | ||
Wyznanie | |||
Kościół | |||
Diakonat | 27 maja 1962 | ||
Prezbiterat | 26 maja 1963 | ||
Nominacja biskupia | 21 grudnia 1982 | ||
Sakra biskupia | 6 stycznia 1983 | ||
Kreacja kardynalska | 21 lutego 2001 | ||
Kościół tytularny | |||
Odznaczenia | |||
Data konsekracji | 6 stycznia 1983 | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||
Miejsce | |||||||||||||||
Konsekrator | |||||||||||||||
Współkonsekratorzy | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
|
Zenon Grocholewski (ur. 11 października 1939 w Bródkach, zm. 17 lipca 2020 w Rzymie) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor prawa kanonicznego, biskup od 1983, arcybiskup od 1991, kardynał od 2001 (najpierw w stopniu diakona, w 2011 promowany do stopnia prezbitera), sekretarz Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej w latach 1982–1998, prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej w latach 1998–1999, prefekt Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej w latach 1999–2015.
Życiorys
Młodość i wykształcenie
Urodził się 11 października 1939 w Bródkach, dokąd z Sępolna w początkowych tygodniach II wojny światowej przeniosła się jego rodzina. Po zakończeniu działań wojennych wraz z rodziną osiadł w Miedzichowie[1]. Jego bratem był inżynier Stefan Grocholewski[2]. Od 1953 kształcił się w Niższym Seminarium Duchownym w Wolsztynie[1].
W latach 1957–1963 odbył studia w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu[3]. Święceń diakonatu udzielił mu 27 maja 1962 w archikatedrze poznańskiej miejscowy arcybiskup metropolita Antoni Baraniak[4], który 26 maja 1963 w tym samym miejscu wyświęcił go na prezbitera[3].
W latach 1966–1972 kontynuował studia w zakresie prawa kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, uzyskując w 1968 licencjat (za pracę otrzymał złoty medal uczelni[5]), a w 1972 doktorat[6] na podstawie dysertacji De exclusione indissolubilitatis ex consensu matrimoniali eiusque probatione. Considerationes super recentiores sententias rotales (nagrodzoną złotym medalem papieskim[5])[1]. W latach 1968–1969 i 1972–1974 kształcił się w Studium Rotalnym[6], zdobywając dyplom adwokata rotalnego[7]. W międzyczasie odbył kursy językowe we Francji i Niemczech[6].
Prezbiter
W latach 1963–1966 był wikariuszem w parafii Chrystusa Odkupiciela w Poznaniu. W czasie studiów rzymskich posługiwał jako duszpasterz we Włoszech i Niemczech. Od 1972 pracował w Najwyższym Trybunale Sygnatury Apostolskiej, najpierw jako notariusz[6], od 1977 pełniący obowiązki kanclerza, a od 1980 kanclerz[8]. W 1977 został obdarzony godnością kapelana Jego Świątobliwości[8].
Działalność naukowo-dydaktyczna
W latach 1975–1999 na Wydziale Prawa Kanonicznego Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego prowadził zajęcia z kanonicznego prawa procesowego, a początkowo także z kanonicznego prawa małżeńskiego. W latach 1980–1984 był wykładowcą kanonicznego prawa administracyjnego na Wydziale Prawa Kanonicznego Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego. Natomiast w latach 1986–1998 wykładał sprawiedliwość administracyjną w Studium Rotalnym. Ponadto w latach 1974–1982 uczestniczył w organizowaniu międzynarodowych kursów Renovationis canonicae pro iudicibus na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim[7].
Był członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Prawa Kanonicznego (od 1970), Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (od 1983), Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Prawa Kościołów Wschodnich (od 1987), Stowarzyszenia Kanonistów Polskich (od 1992) i Międzynarodowego Stowarzyszenia Naukowego „Winfried Schulz” (od 1996)[6][7].
W działalności naukowej zajmował się zagadnieniami z zakresu kanonicznego prawa procesowego i prawa małżeńskiego, filozofii prawa, kultury i edukacji. Opublikował ponad 1500 prac w ponad 20 językach[9].
Biskup
21 grudnia 1982[4] papież Jan Paweł II mianował go[9] sekretarzem Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej i prekonizował biskupem tytularnym Acropolis[4]. Święcenia biskupie otrzymał 6 stycznia 1983 w bazylice św. Piotra w Rzymie[3]. Konsekrował go Jan Paweł II, któremu asystowali arcybiskupi Eduardo Martínez Somalo, substytut ds. ogólnych w Sekretariacie Stanu, i Duraisamy Simon Lourdusamy, sekretarz Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów[4]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Illum oportet crescere” (On ma wzrastać). 16 grudnia 1991 został wyniesiony do godności arcybiskupa[6]. 5 października 1998[10] został mianowany prefektem Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej[3], co łączyło się z objęciem obowiązków przewodniczącego Sądu Kasacyjnego Państwa Watykańskiego[5].
15 listopada 1999 Jan Paweł II przeniósł go na stanowisko prefekta Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej[10]. Z urzędu został wielkim kanclerzem Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego, a także Papieskich Instytutów: Biblijnego, Muzyki Sakralnej, Archeologii Chrześcijańskiej oraz Studiów Arabskich i Islamskich[5]. Równocześnie objął funkcję patrona Papieskiego Wyższego Instytutu Łaciny[11]. Na stanowisku prefekta Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej był potwierdzany przez kolejnych papieży: Benedykta XVI 21 kwietnia 2005[12] i Franciszka 16 marca 2013[13], który 31 marca 2015 przyjął jego rezygnację z urzędu prefekta[14][15].
21 stycznia 2001 papież Jan Paweł II ogłosił go kardynałem[16], a na konsystorzu 21 lutego 2001 kreował kardynałem diakonem kościoła św. Mikołaja w Więzieniu[17]. Swój kościół tytularny objął 12 maja 2001[4]. Na konsystorzu 21 lutego 2011 został promowany do stopnia kardynała prezbitera w związku z czasowym ustanowieniem diakonii św. Mikołaja w Więzieniu kościołem prezbiterialnym[18][19]. Uczestniczył w konklawe w 2005, na którym papieżem został wybrany Benedykt XVI, i w konklawe w 2013, w wyniku którego papieżem został Franciszek. 11 października 2019, ukończywszy 80 lat, utracił prawo do udziału w przyszłych konklawe[8].
Brał udział w pracach nad Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1983, reformą Kurii Rzymskiej z 1988 i Prawem Fundamentalnym Państwa Watykańskiego z 2000[20]. W latach 1983–1999 zasiadał w Komisji Dyscyplinarnej Kurii Rzymskiej, w latach 1984–2000 był konsultorem Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych, w latach 1988–1999 pełnił funkcję przewodniczącego Komisji dotyczącej Adwokatów Stolicy Apostolskiej i przy Kurii Rzymskiej, a w latach 1989–2001 wchodził w skład Papieskiego Komitetu ds. Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych[1]. W latach 1999–2013 zajmował stanowiska prezesa: Papieskiego Dzieła Powołań Kapłańskich, Permanentnej Komisji Interdykasterialnej dotyczącej Formacji Kandydatów do Święceń oraz Permanentnej Komisji Interdykasterialnej ds. Równomiernego Rozmieszczenia Kapłanów w Świecie. W latach 2005–2016 był członkiem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a w latach 2006–2017 Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów[11]. W 1999 został członkiem Kongregacji ds. Biskupów, w 2000 Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych, w 2001 Kongregacji Nauki Wiary[1], w 2006 Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej[21], w 2015 Kolegium ds. Rozpatrywania Odwołań do Sesji Zwyczajnej przy Kongregacji Nauki Wiary[22][23], zajmującego się odwoływaniami w sprawach najcięższych przestępstw popełnianych przez duchownych[23], a w 2017 sędzią Sądu Kasacyjnego Państwa Watykańskiego[11]. Brał udział w Synodach Biskupów w latach 1998, 2001, 2005, 2008, 2009[8]. W latach 2003–2010 należał do Rady Specjalnej dla Oceanii Sekretariatu Generalnego Synodu Biskupów[11].
Pełnił funkcję postulatora w procesach beatyfikacyjnych związanych z archidiecezją poznańską Edmunda Bojanowskiego (od 1984[7]) i siostry Sancji Szymkowiak (od 1985[7])[24].
W 2004 konsekrował sekretarza Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej Johna Michaela Millera (2004). Jako współkonsekrator brał udział w sakrach: biskupa pomocniczego turyńskiego Piera Giorgia Micchiardiego (1991), biskupa pomocniczego poznańskiego Marka Jędraszewskiego (1997), prefekta Domu Papieskiego Georga Gänsweina (2013), nuncjusza apostolskiego w Nikaragui Fortunatusa Nwachukwu (2013), nuncjusza apostolskiego w Gwatemali Nicolasa Thévenina (2013) i sekretarza Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej Angela Vincenza Zaniego (2013)[4].
Zmarł 17 lipca 2020 w Rzymie[25]. 18 lipca 2020 w bazylice św. Piotra została odprawiona msza żałobna pod przewodnictwem kardynała Leonarda Sandriego, subdziekana Kolegium Kardynałów, po której papież Franciszek odprawił egzekwie żałobne[26][27]. 25 lipca 2020 został pochowany w archikatedrze poznańskiej. Mszy pogrzebowej przewodniczył delegat papieski kardynał Konrad Krajewski, a obrzędom złożenia trumny do krypty przewodniczył Stanisław Gądecki, arcybiskup metropolita poznański[28].
Odznaczenia, tytuły, wyróżnienia
Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 9 listopada 2009 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[29]. W 2003 otrzymał chilijski Krzyż Wielki Orderu Zasługi[1], a w 2005 Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą i Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec[7].
W 2016 uhonorowano go odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[11], a w 2017 medalem „Pro Patria” nadanym przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych[30]. Przyznano mu też odznaczenia ministerstw edukacji: słowacki Wielki Medal św. Gorazda w 2000[1] i francuski Order Palm Akademickich w klasie Komandora w 2009[7].
Zostały mu nadane honorowe obywatelstwa Poznania (2006)[20], Ciechocinka (2006)[7] i gminy Lwówek (2017)[31], a także Trenton (1988) i Princeton (1992) w Stanach Zjednoczonych, Agropoli (1992)[1] i Spezzano Albanese (2012) we Włoszech[7] oraz słowackiej Lewoczy (1997)[1]. Ponadto otrzymał medal „Ad Perpetuam Rei Memoriam” Wojewody Wielkopolskiego (2005), medal „Merito de Wratislavia – Zasłużony dla Wrocławia” przyznany przez Prezydenta Miasta Wrocławia (2009) i odznakę honorową „Za zasługi dla województwa wielkopolskiego” (2017), a także odznakę miasta Roggiano Gravina we Włoszech (2008), Nagrodę Prezydenta Rużomberku na Słowacji (2013) i tytuł „Znakomitego Gościa” od Prezydenta Salamanki w Hiszpanii (2015)[11].
Tytuł doktora honoris causa przyznały mu: w Polsce – Akademia Teologii Katolickiej w Warszawie (1998)[32], Katolicki Uniwersytet Lubelski (1999)[33], Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (2004)[34], Uniwersytet Śląski w Katowicach (2010)[35], Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (2018)[36] i Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie (2019)[37], w Niemczech – Uniwersytet w Pasawie (2001)[1] oraz Uniwersytet Ludwika i Maksymiliana w Monachium (2017)[11], w Wielkiej Brytanii – Uniwersytet w Glasgow (2001)[1], na Słowacji – Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie (2002)[1] i Uniwersytet Katolicki w Rużomberku (2013)[38], w Argentynie – Papieski Uniwersytet Katolicki w Buenos Aires (2002)[1] i Katolicki Uniwersytet w Salcie (2013), na Tajwanie – Uniwersytet Fu Jen w Tajpej (2003), w Rumunii – Uniwersytet Bukareszteński (2006), Uniwersytet Babeșa i Bolyaia w Kluż-Napoka (2009) oraz Uniwersytet Aleksandra Jana Cuzy w Jassach (2010), w Chorwacji – Uniwersytet Josipa Juraja Strossmayera w Osijeku (2007), w Stanach Zjednoczonych – Uniwersytet Fordham (2008), w Brazylii – Uniwersytet Katolicki w Goiás (2009), w Hiszpanii – Walencki Katolicki Uniwersytet „San Vicente Mártir” (2009), w Kenii – Katolicki Uniwersytet Wschodniej Afryki w Nairobi (2010), na Węgrzech – Katolicki Uniwersytet Pétera Pázmánya w Budapeszcie (2010), w Wenezueli – Uniwersytet Katolicki del Táchira w San Cristóbal (2012) i w Chile – Papieski Uniwersytet w Valparaiso (2013)[11].
Został uhonorowany także Złotym Laurem Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (2009), Laurem Akademickim Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (2009), złotym medalem Bene Merenti Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie (2014). Otrzymał także Wielki Krzyż – Wybitna Osobowość Akademicka przyznany przez Akademię Hiszpanoamerykańską Nauk Humanistycznych i Ścisłych w Bogocie w Kolumbii (2005)[11].
Przyznano mu tytuł honorowego członka Papieskiej Akademii św. Tomasza z Akwinu (2001)[1], Papieskiej Akademii Teologicznej (2001), Akademii Hiszpanoamerykańskiej Nauk Humanistycznych i Ścisłych w Bogocie (2005)[11], Stowarzyszenia Kanonistów Słowacji (1992), Stowarzyszenia Kanonistów Włoskich (1998), Stowarzyszenia Kanonistów Polskich (1999)[1] i Polskiego Towarzystwa Mariologicznego (2017), a także Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego (2006)[11].
Został laureatem Międzynarodowej Nagrody Bonifacego VIII przyznanej przez Accademia Bonifaciana w Anagni (2005), Nagrody Międzynarodowej „Mons. Pompeo Sarnelli” w dziedzinie kościelnej (2010), Nagrody Międzynarodowej „Tu es Petrus” od Katolickiego Stowarzyszenia Międzynarodowego „Tu es Petrus” (2012)[11], Nagrody im. Księdza Idziego Radziszewskiego Towarzystwa Naukowego KUL za rok 2012[7], Nagrody im. Bogdana Jańskiego przyznanej przez Konwent Szkoły Wyższej im. Bogdana Jańskiego w Warszawie (2013), Międzynarodowej Nagrody im. Ojca Pio z Pietrelciny (2014)[11] i Diamentowego Feniksa 2017 przyznanego przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich[39].
Ponadto otrzymał medal honorowy Polonia Semper Fidelis (1998)[6], statuetkę Złotego Hipolita wraz z godnością Wybitnej Osobistości Pracy Organicznej od Towarzystwa im. Hipolita Cegielskiego (2001)[40], Złoty Medal za Zasługi od Stowarzyszenia Kulturowego „Nuovo Club Roma 2000” (2002), Medal prof. Leonarda Lorentowicza nadany przez Kapitułę Stowarzyszenia Przyjaciół Ciechocinka (2004), Wielki Krzyż Fundacji Uniwersyteckiej św. Marcina w Bogocie (2005), Komandorię Missio Reconciliationis przyznaną przez Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Społecznego „Misja Pojednania” (2010), Złoty Medal „Za zasługi dla Związku Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego” (2015)[11] oraz odznakę „Za Wybitne Zasługi dla Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych” (2018)[41].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o M. Jędraszewski. Laudacja poświęcona Jego Eminencji Księdzu Kardynałowi Zenonowi Grocholewskiemu wygłoszona z okazji nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dnia 7 maja 2004. „Poznańskie Studia Teologiczne”. T. 17, 2004. ISSN 0209-3472. [dostęp 2020-07-19].
- ↑ K. Cegielska: Pożegnanie prof. Stefana Grocholewskiego. radiomaryja.pl, 2010-03-31. [dostęp 2021-05-18].
- ↑ a b c d Nota biograficzna Zenona Grocholewskiego na stronie archidiecezji poznańskiej. archpoznan.pl. [dostęp 2020-07-17].
- ↑ a b c d e f Zenon Grocholewski. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2020-06-08]. (ang.).
- ↑ a b c d Kard. Z. Grocholewski skończył 80 lat – 126 kardynałów-elektorów. ekai.pl, 2019-10-12. [dostęp 2020-07-18].
- ↑ a b c d e f g G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 109. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ a b c d e f g h i j S. Sarek: Nagroda im. Księdza Idziego Radziszewskiego dla Zenona Kardynała Grocholewskiego. kul.pl (arch.). [dostęp 2020-07-19].
- ↑ a b c d Nota biograficzna Zenona Grocholewskiego w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy. cardinals.fiu.edu. [dostęp 2020-07-17]. (ang.).
- ↑ a b G. Skrzypczak: Laudatio a promotore habita. W: A. Krybus (oprac. red.): Cardinalis Zeno Grocholewski : doctor honoris causa Universitatis Studiorum Naturalium Posnaniensis. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2019, s. 21–32. ISBN 978-83-7160-912-1. [dostęp 2020-07-20].
- ↑ a b Grocholewski Card. Zenon. press.vatican.va. [dostęp 2020-07-20]. (wł.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Curriculum vitae. W: A. Krybus (oprac. red.): Cardinalis Zeno Grocholewski : doctor honoris causa Universitatis Studiorum Naturalium Posnaniensis. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2019, s. 65–86. ISBN 978-83-7160-912-1. [dostęp 2020-07-20].
- ↑ Nomine e conferme nella Curia Romana. press.vatican.va, 2005-04-21. [dostęp 2020-07-20]. (wł.).
- ↑ Comunicato. press.vatican.va, 2013-03-16. [dostęp 2020-07-20]. (wł.).
- ↑ Nomina del Prefetto della Congregazione per l’Educazione Cattolica. press.vatican.va, 2015-03-31. [dostęp 2015-04-01]. (wł.).
- ↑ Kard. Versaldi zastąpi kard. Grocholewskiego. ekai.pl (arch.), 2015-03-31. [dostęp 2018-11-25].
- ↑ Le parole del Papa alla recita dell’Angelus: Annuncio di Concistoro per la creazione di nuovi Cardinali. press.vatican.va, 2001-01-21. [dostęp 2020-07-19]. (wł.).
- ↑ Concistoro ordinario pubblico per la creazione di quarantadue nuovi Cardinali e la pubblicazione dei due riservati „in pectore”. press.vatican.va, 2001-02-21. [dostęp 2020-07-19]. (wł.).
- ↑ Concistoro per il voto su alcune cause di canonizzazione. press.vatican.va, 2011-02-21. [dostęp 2020-07-19]. (wł.).
- ↑ Stolica Apostolska: tegoroczne kanonizacje 23 października. radiovaticana.va, 2011-02-21. [dostęp 2016-04-25].
- ↑ a b Kard. Zenon Grocholewski. poznan.pl. [dostęp 2013-02-17].
- ↑ Nomina di Membri del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica. press.vatican.va, 2006-07-08. [dostęp 2020-07-20]. (wł.).
- ↑ Nomina dei Membri del Collegio per l’esame dei ricorsi alla Sessione Ordinaria presso la Congregazione per la Dottrina della Fede. press.vatican.va, 2015-01-21. [dostęp 2015-01-21]. (wł.).
- ↑ a b Kard. Grocholewski członkiem Kolegium odwoławczego Kongregacji Nauki Wiary. ekai.pl, 2015-01-22. [dostęp 2020-07-20].
- ↑ Poznań: 25-lecie święceń biskupich kard. Grocholewskiego. ekai.pl, 2007-12-30. [dostęp 2020-07-17].
- ↑ Zmarł kardynał Zenon Grocholewski. archpoznan.pl. [dostęp 2020-07-17].
- ↑ Avviso dell’Ufficio delle Celebrazioni Liturgiche. press.vatican.va, 2020-07-17. [dostęp 2020-07-17]. (wł.).
- ↑ P. Pasierbek: Msza w Watykanie za duszę śp. kard. Zenona Grocholewskiego. vaticannews.va, 2020-07-18. [dostęp 2020-07-18].
- ↑ Zakończyły się uroczystości pogrzebowe kard. Zenona Grocholewskiego. ekai.pl, 2020-07-25. [dostęp 2020-07-25].
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 28, poz. 349. [dostęp 2010-11-24].
- ↑ Kard. Grocholewski odznaczony medalem „Pro Patria”. ekai.pl, 2017-01-21. [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Uchwała Nr XXXVIII/232/2017 Rady Miejskiej w Lwówku. bip.lwowek.com.pl, 2017-11-21. [dostęp 2020-07-20].
- ↑ Lublin: abp Grocholewski doktorem honoris causa KUL-u. ekai.pl, 1999-12-01. [dostęp 2020-07-17].
- ↑ Doktorzy Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. kul.pl. [dostęp 2011-02-23].
- ↑ Poznań: kard. Grocholewski doktorem honoris causa Uniwersytetu Adama Mickiewicza. ekai.pl, 2004-05-07. [dostęp 2020-07-17].
- ↑ Ks. kard. Zenon Grocholewski. us.edu.pl. [dostęp 2020-03-08].
- ↑ I. Cieślik: Uroczystość wręczenia tytułu doktora honoris causa UPP JE Kardynałowi Zenonowi Grocholewskiemu. skylark.up.poznan.pl, 2018-11-23. [dostęp 2018-11-24].
- ↑ M. Mastyło: Inauguracja roku akademickiego 2019/2020. Jubileusz 10-lecia UPJPII. Doktorat honoris causa dla kard. Zenona Grocholewskiego 16 X 2019. upjp2.edu.pl, 2019-10-16. [dostęp 2020-07-22].
- ↑ Kard. Grocholewski doktorem honoris causa. ekai.pl, 2013-09-26. [dostęp 2020-07-20].
- ↑ Warszawa: wręczono nagrody FENIKS 2017. ekai.pl, 2017-04-01. [dostęp 2017-04-04].
- ↑ Laureaci Statuetki Złotego Hipolita. thc.org.pl. [dostęp 2020-07-20].
- ↑ 28.11.2018. kombatancipoznan.pl, 2018-11-28. [dostęp 2020-07-22].
Linki zewnętrzne
- Nota biograficzna Zenona Grocholewskiego na stronie archidiecezji poznańskiej. [dostęp 2018-07-03].
- Zenon Grocholewski w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy (ang.) [dostęp 2018-02-25]
- Zenon Grocholewski w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2010-11-24]
- Zenon Grocholewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2010-11-24] .
Media użyte na tej stronie
Autor: MarkusMark, Licencja: CC BY-SA 3.0
Città del Vaticano - Cupola della Basilica di S. Pietro
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Les Palmes académiques, Commandeur rank
Baretka: Order Zasługi Chile – Krzyż Wielki (Gran Cruz) – Chile.
(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5
Coat of Arms of the Polish Cardinal Zenon Grocholewski.
Autor: Magul, Licencja: CC-BY-SA-3.0
DETAILED (MULTILINGUAL) DESCRIPTION AT THE HOLY SEE WEBSITE: Coat of Arms of His Holiness John Paul II (The Holy See Press Office).
Herb Jana Pawła II.W błękitnym polu tarczy, krzyż złoty łaciński, (stykający się z krawędzią tarczy jak w przypadku figury zaszczytnej), przesunięty w prawo. Pod poprzeczną belką krzyża, po lewej (heraldycznie) stronie, złota litera M, oznaczająca Maryję.
Dewiza wybrana przez Jana Pawła II brzmiała Totus Tuus (Cały twój). Zgodnie jednak z zasadą konstrukcji stosowaną w herbach papieskich, dewiza ta nie była zamieszczana w herbie.
(c) Rob Croes / Anefo, CC BY 4.0
Jan Paweł II podczas wizyty w Holandii w 1985 roku
Autor: Mege.joy, Licencja: CC BY-SA 3.0
St. Thomas Aquinas Seminary Fraternity with Cardinal Prefect for Catholic Education.
Baretka: Order Zasługi RFN – Wielki Krzyż Zasługi z Gwiazdą i Wstęgą.
Autor: Universidadcatolica, Licencja: CC BY-SA 2.0
Le cardinal polonais Mgr Zenon Grocholewski lors d'une rencontre avec le recteur espagnole Ignacio Sánchez en 2010.