Zerzęcin
Zerzęcin – wieś dziś nieistniejąca. Pierwotna nazwa dąbrowy lub pustki, następnie sołectwa. W XVI w. na jej terytorium powstała wieś Paprocice. Dziś obszar powiatu kieleckiego w gminie Nowa Słupia.
Odmiany nazwy pisowni w źródłach, położenie geograficzne.
W zapisach historycznych występuje jako
Wieś w powiecie sandomierskim opisana jako w roku 1369 - dziedzictwo (hereditas), dąbrowa (merica) (Kodeks dyplomatyczny Małopolski. T.III str.830),
zaś w 1374 jako - dąbrowa (merica)
Własność
W latach 1369, 1374 stanowi własność duchowną - klasztoru świętokrzyskiego
Lokacja
W roku 1369 opat konwentu świętokrzyskiego Stefan sprzedaje na prawie dziedzicznym za 6 grzywien Okosławowi sołtysowi Olszewnicy dziedzictwo (hereditas) Zerzęcina rozciągające się od kopców granicznych klucza łagowskiego do granic wolnizny Miłowana czyli Ratajów obecnie Wólka Milanowska, a stąd, włączając dąbrową (merica) Zerzęcin., aż do ścieżki lechowskiej (nazwa pochodzi od nazwy wsi Lechów), między dąbrowami (merica) Senno i Citanika [1].
Sołtys otrzymuje 3 łany wolne od wszelkich świadczeń łącznie z dziesięcinami trzeci denar z kar sądowych, szósty denar z czynszów, 3 ogrody, jatki mięsne, ławy piekarzy i szewców, wolny staw, młyn, karczmę oraz pełne sądownictwo w sprawach dużych i małych nad mieszkańcami. Zerzęcin może też odstąpić jako sołectwo dowolnej osobie, akceptowanej przez klasztor.
W zamian ma służyć wedle woli opata oraz dawać co roku obiedne.
Kmiecie uzyskują 20 lat wolnizny (zwolnienia od podatków), po której mają płacić na świętego Michała (29 IX) 1 wiardunek za dziesięcinę a na ś. Marcina (11 XI) i 1 wiardunek czynszu, uprawiać to znaczy orać, siać, zbierać i zwozić 2 morgi, 1 na zimę, 1 na wiosnę, dawać 2 razy w roku obiedne lub po 1 wiardunku za każde, inne honory oddawać tak jak w innych wsiach opactwa [1]. W roku 1374 opat przyłącza do wsi Rataje m.in. dąbrowę (merica) Zerzęcin z lasami i łąkami, położoną między wsią Rataje a Wolnizną Berstana, którą to dąbrowę Jakub, obecny sołtys Ratajów, kupił za 6 grzywien od Żegoty z Olszownicy.
Uwagi
Lokacja z 1369 r. nie powiodła się i już w 1374 r. teren ten przyłączony został do Ratajów, czyli do obecnej Wólki Milanowskiej. Stan taki utrzymywał się jeszcze w XV w. (Długosz L.B T.III str.232).
Zapiski dorsalne na dokumentach z 1369 r. a także kronikarze klasztorni wyraźnie stwierdzają, że Zerzęcin to późniejsze Paprocice. Wzmianki te oraz opis granic Zerzęcina dowodzą, że Paprocice lokowano w 1580 r. rzeczywiście na terytorium Zerzęcina [1].
Zobacz też
Wolnizna Berstana, Raszkowice Lechów.
Przypisy
Bibliografia
- Marek Derwich, Materiały do słownika historyczno-geograficznego dóbr i dochodów dziesięcinnych benedyktyńskiego opactwa św. Krzyża na Łysej Górze do 1819 r., Wrocław: Pracownia Badań nad Dziejami Zakonów i Kongregacji Kościelnych (Larhcor) w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000, ISBN 83-904219-4-1, OCLC 839064255.