Zespół Schronisk pod Sosenką

Zespół Schronisk pod Sosenką

Plan jaskini
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Położenie	Ryczów, Straszykowa Góra
Właściciel	prywatny
Długość	18,70 m
Deniwelacja	1,90 m
Wysokość otworów	459 m n.p.m.
Wysokość otworów nad dnem doliny	15 m
Ekspozycja otworów	ku zachodowi, północy, ku górze
Kod	J.Cz.IV-03.14
Położenie na mapie gminy Ogrodzieniec Zespół Schronisk pod Sosenką
Położenie na mapie Polski Zespół Schronisk pod Sosenką
Położenie na mapie województwa śląskiego Zespół Schronisk pod Sosenką
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego Zespół Schronisk pod Sosenką
50°24′50″N 19°36′24″E/50,413889 19,606667
Strona internetowa jaskini

Zespół Schronisk pod Sosenką – zespół kilku schronów jaskiniowych we wsi Ryczów, w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Ogrodzieniec^[1]. Wzniesienie to należy do mikroregionu Wyżyna Ryczowska na Wyżynie Częstochowskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej^[2].

Opis obiektu

Zespół schronisk znajduje się na orograficznie lewych zboczach górnej części Wąwozu Ruska^[3]. W opisie jaskiń są one opisywane jako stoki Straszykowej Góry^[1], według mapy wydawnictwa Expressmap są to stoki Ruskiej Góry^[4]. Schroniska znajdują się w niedużej wapiennej skałce na wysokości około 15 m nad dnem wąwozu. Ich zachodnie otwory wychodzą na bardzo strome zbocze tego wąwozu. Są to trzy schroniska powstałe na krzyżujących się szczelinach skalnych. Połączone są z sobą ciasnymi, niemożliwymi do przejścia szczelinami, tworzą jednak jedną całość^[1].

• schronisko I: długość 18,7 m, deniwelacja 1,9 m,
• schronisko II: długość 14 m, deniwelacja 6,8 m,
• schronisko III: długość 7,70 m, deniwelacja 1,3 m^[1].

Schroniska powstały na szczelinach w późnojurajskich wapieniach skalistych, ale ich korytarze zostały poszerzone przez wodę. Świadczą o tym występujące na ścianach formy erozyjne i korozyjne. Nacieki ubogie, złożone z nielicznych i częściowo zniszczonych grzybków naciekowych. Namulisko również ubogie, złożone z gliny i próchnicy, a w niektórych miejscach spąg jest skalisty. W wielu miejscach namulisko jest rozkopane przez zwierzęta, które chronią się w schroniskach^[1].

Wskutek dużej ilości otworów schroniska są silnie przewiewne, wewnątrz jednak bardzo wilgotne, gdyż przez porowate ściany przesącza się woda. Najbardziej widne jest schronisko drugie (środkowe), które ma pionowy komin z otworem, przez który wpada światło. Pozostałe schroniska są ciemne. W otworach i w początkowych partiach korytarzyków rozwijają się glony, mchy i porosty, a przy pionowym otworze schroniska środkowego rośnie sosna. W korytarzach schronisk obserwowano duże ilości muchówek^[1].

Historia poznania i dokumentacji

Po raz pierwszy schroniska zostały wzmiankowane przez M. Szelerewicza i A. Górnego w 1986 r. jako „Schronisko pod Sosenką”^[5]. W 1997 r. sporządzili oni ich dokumentację dla zarządu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego. W 2009 r. dane zaktualizował A. Polonius, on też opracował plan schronisk^[1].

Przypisy