Zespół mieszkaniowy BGK w Gdyni

Zespół mieszkaniowy Banku Gospodarstwa Krajowego w Gdyni
Bankowiec

nr rej. 1036 (890) z dnia 21 października 1983
Zespół mieszkaniowy BPK przy ul. 3 Maja, widok współczesny
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdynia
Adres	ul. 3 Maja 27-31, róg ul. 10 Lutego oraz róg ul. Batorego
Typ budynku	mieszkalno-usługowy
Styl architektoniczny	modernizm
Architekt	Stanisław Ziołowski
Inwestor	Bank Gospodarstwa Krajowego
Kondygnacje	9
Rozpoczęcie budowy	1935
Ukończenie budowy	1939
Pierwszy właściciel	Fundusz Emerytalny Pracowników Banku Gospodarstwa Krajowego
Położenie na mapie Gdyni Zespół mieszkaniowy Banku Gospodarstwa Krajowego w Gdyni Bankowiec
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Zespół mieszkaniowy Banku Gospodarstwa Krajowego w Gdyni Bankowiec
Położenie na mapie województwa pomorskiego Zespół mieszkaniowy Banku Gospodarstwa Krajowego w Gdyni Bankowiec
54°31′08,292″N 18°32′06,540″E/54,518970 18,535150

Zespół mieszkaniowy Banku Gospodarstwa Krajowego w Gdyni, zwany też „bankowcem” – zabytkowy zespół mieszkaniowy, mieszczący się w Śródmieściu Gdyni przy ul. 3 Maja 27-31, róg 10 Lutego oraz Batorego, naprzeciwko budynku biurowego ZUS w Gdyni.

Modernistyczna kamienica Funduszu Emerytalnego Pracowników Banku Gospodarstwa Krajowego została zrealizowana sukcesywnie w latach 1936-1939 przez Przedsiębiorstwo Budowlane „Pion” Władysława Downarowicza z Gdyni. Autorem projektu był inż. arch. Stanisław Ziołowski, który ponadto podczas budowy pełnił funkcję kierownika budowy oraz pełnomocnika inwestora^[1].

Choć wizualnie stanowi jedną całość, w rzeczywistości składa się z 3 oddzielnych o niezależnej konstrukcji obiektów mieszkalnych, które budowano w trzech odrębnych etapach, przez co różnią się one standardem wykończenia i wyposażenia oraz formą architektoniczną^[1]. Budynek traktowany łącznie był największym kubaturowo i najbardziej luksusowym budynkiem mieszkalnym międzywojennej Gdyni, o łącznej długości (wzdłuż ul. 3 Maja) ponad 90 m. Był to zarazem pierwszy nowoczesny apartamentowiec w kraju, wyposażony m.in. w podziemny garaż (jako pierwszy w Gdyni i jeden z pierwszych budynków w kraju), a także schron.

Na elewacjach zastosowano różne materiały: w przypadku budynku z I etapu budowy są to płyty wapienne o wymiarach ok. 150 x 60 cm, zespolone z betonem komórkowym - celolitem, a w dwóch pozostałych - tynki, które imitują takie płyty, nawiązując układem i rozmiarami do elewacji w części pierwszej. Kolor elewacji dobrano tak, aby harmonizował z powstającym na przeciwległym rogu skrzyżowania budynkiem ZUPU przy ul. 10 lutego 24 - był to warunek postawiony przez Komisariat Rządu w piśmie z 30 kwietnia 1939 r.^[2]

Na parterze od strony ul. 10 Lutego działał powiązany kapitałowo w początkowym okresie z BGK Dom Bankowy Dr Józef Kugel, w okresie okupacji Dresdner Bank, po wojnie sklep odzieżowy, od 1992 Bank Komunalny w Gdyni przejęty w 1999 przez Nordea Bank. Od strony ul. 3 Maja obiekt mieści też artystyczną kawiarnię w stylu Art-Déco lat 30. – Cafe Cyganeria. Ponadto w budynku funkcjonuje Centrum Aktywności Seniora (na parterze) oraz Mini-Muzeum, w którym mieszkańcy prezentują oryginalne elementy wyposażenia wnętrz budynku^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Księga Adresowa Ziem Zachodniej Polski – Gdynia Wybrzeże Wojew. Pomorskie, Rocznik 1937-1938
• RobertR. Hirsch RobertR., Zespół mieszkaniowy przy ul. 3 Maja 27-31 w Gdyni. Wybitne dzieło architektury modernistycznej w Polsce i jego konserwacja, [w:] Maria JolantaM.J. Sołtysik, RobertR. Hirsch (red.), Architektura XX wieku i jej ochrona i konserwacja w Gdyni i w Europie, Gdynia: Urząd Miasta Gdyni, 2018, ISBN 978-83-942631-8-8, OCLC 1114551267 [dostęp 2020-03-02] .
• KatarzynaK. Fryc KatarzynaK., Zobacz, które gdyńskie zabytki dostaną pieniądze na renowację. Kamienica przy ul. 3 Maja 27/31 (róg Batorego 26), trojmiasto.wyborcza.pl, 6 kwietnia 2015 [dostęp 2020-03-02] .

Linki zewnętrzne

• Zespół mieszkaniowy BGK