Zespół wstrząsu toksycznego
.jpg) | |
| ICD-10 | A48.3 |
|---|---|
Zespół wstrząsu toksycznego (ang. TSS – toxic shock syndrome) – ostre, zagrażające życiu zatrucie, które charakteryzuje się gorączką, spadkiem ciśnienia tętniczego krwi, wysypką, zaburzeniem czynności wielu narządów wewnętrznych oraz złuszczaniem naskórka w fazie rekonwalescencji.
Choroba została po raz pierwszy opisana w 1978, lecz znana stała się w 1980 wskutek licznych zachorowań wśród miesiączkujących kobiet. Obecnie około połowy wszystkich zachorowań jest związane z menstruacją, ale może także wystąpić w połogu, po septycznym poronieniu, jako powikłanie po zabiegach zwłaszcza ginekologicznych, przy stosowaniu mechanicznych środków antykoncepcyjnych i tamponów dopochwowych. Może również wystąpić w przebiegu schorzeń i uszkodzeń skóry, takich jak oparzenie, odmrożenie, rana skóry, ugryzienie przez owada.
Etiologia
Choroba wywołana jest przez jedną lub kilka toksyn wytwarzanych przez gronkowca złocistego. Najczęściej jest to toksyna TSST-1, rzadziej enterotoksyna B. Do rozwoju zespołu wstrząsu toksycznego dochodzi w przypadku, gdy dojdzie do kolonizacji organizmu (warunek wystarczający) lub infekcji gronkowcem złocistym wytwarzającym odpowiednią toksynę oraz u potencjalnego chorego musi występować niski poziom przeciwciał zabezpieczających przeciwko działaniu toksyny. Z uwagi, że przeciwciała te występują dopiero w populacji dorosłych (u 90%), choroba dotyczy najczęściej dzieci i młodych dorosłych.
Objawy chorobowe
- gorączka powyżej 38,9 °C
- erytrodermia – rozlane, plamiste zapalenie skóry
- spadek ciśnienia tętniczego krwi
- objawy narządowe (przynajmniej 3 z poniższych)
- przewód pokarmowy – biegunka lub wymioty
- układ mięśniowy – bóle mięśni z przynajmniej dwukrotnym podwyższeniem CPK
- objawy zapalenia błon śluzowych: nosogardzieli, pochwy lub spojówek
- nerki: leukocyturia przy braku infekcji dróg moczowych, przynajmniej dwukrotne zwiększenie stężenia azotanów w moczu
- wątroba: przynajmniej dwukrotne podwyższenie poziomu bilirubiny lub AlAT lub AspAT
- układ krwiotwórczy: trombocytopenia < 100 000/μl
- OUN: zawroty głowy, objawy splątania, dezorientacja
- złuszczanie się naskórka, zwłaszcza powierzchnie dłoniowe rąk i podeszwowe stóp w okresie 1 do 2 tygodni od początku objawów
Leczenie
- oczyszczenie miejsca wytwarzania toksyny gronkowcowej
- wyrównanie zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej
- szerokospektrowa antybiotykoterapia, w fazie wstępnej empirycznie obejmująca gronkowca złocistego, a po uzyskaniu antybiogramu leczenie zgodnie z jego wynikiem (w początkowej fazie szczególnie polecane jest dożylne podawanie klindamycyny 3 razy dziennie po 900 mg wraz z antybiotykiem β-laktamowym lub wankomycyną
- w ciężkich przypadkach możliwe jest podanie preparatów immunoglobulin zawierających wysoki poziom przeciwciał przeciwko toksynom gronkowcowym
- leczenie ewentualnych współistniejących objawów wstrząsu
Rokowanie
Około 2,5% przypadków związanych z miesiączką kończy się śmiercią, natomiast śmiertelność w innych przypadkach sięga 6,5%. Choroba nie pozostawia trwałej odporności, dlatego kobiety chore na tę chorobę nie powinny stosować tamponów dopochwowych i mechanicznych środków antykoncepcyjnych.
Bibliografia
- "Interna" Harrisona, tom 2, str. 1311-1313 ISBN 83-88063-42-1
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Autor: National Library of Medicine - History of Medicine, Licencja: No restrictions
Contributor(s):
United States. Food and Drug Administration.
Publication:
Rockville, Md. : Food and Drug Administration, [1985]
Language(s):
English
Format:
Still image
Subject(s):
Shock, Septic -- prevention & control
Menstrual Hygiene Products
Genre(s):
Posters
Abstract: White poster with teal and black lettering. Visual image dominates upper portion of poster. Image is a teal circle featuring a crowd of people. One woman is in white so she stands out in the crowd. Another circle, smaller and in a lighter shade of teal, provides a close up of the woman. Title below circles. Publisher information below title. List of disease symptoms near lower right corner. Endorsement and information about distribution and obtaining multiple copies at bottom of poster. Verso explains toxic shock and provides lesson plans for a health class on the disease.
Extent:
1 photomechanical print (poster) : 82 x 54 cm.
Technique:
color
NLM Unique ID:
101438566
NLM Image ID:
A026020
Permanent Link: