Zeta Ceti
| |||||||||||||||||||||
| ζ Cet | |||||||||||||||||||||
 Położenie gwiazdy w gwiazdozbiorze Wieloryba | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | Wieloryb | ||||||||||||||||||||
| Rektascensja | 01h 51m 27,635s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja | −10° 20′ 06,13″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | 0,01388 ± 0,00057[1]″ | ||||||||||||||||||||
| Odległość | 235 ± 10 ly 72,0 ± 3,1 pc | ||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | 3,72[1]m | ||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | 40,80 ± 0,57[1] mas/rok | ||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) | −37,25 ± 0,50[1] mas/rok | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna | 7,80 ± 0,30[1] km/s | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | olbrzym | ||||||||||||||||||||
| Typ widmowy | K0 III_Ba0.1[1] | ||||||||||||||||||||
| Masa | 2,5 M☉[2] | ||||||||||||||||||||
| Promień | 25 R☉[2] | ||||||||||||||||||||
| Jasność | 260[2] L☉ | ||||||||||||||||||||
| Temperatura | 4600[2] K | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
Zeta Ceti (ζ Cet, Baten Kaitos) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wieloryba (wielkość gwiazdowa: 3,72m). Odległa od Słońca o ok. 235 lat świetlnych.
Nazwa
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Baten Kaitos, wywodzi się od arabskiego wyrażenia بطن قيتوس batn qaytus, co oznacza „brzuch morskiego potwora” (Wieloryba)[2][3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie tej nazwy[4].
Charakterystyka fizyczna
Zeta Ceti należy do typu widmowego K0 i jest olbrzymem. Temperatura jej powierzchni to ok. 4600 K, wypromieniowuje ona około 260 razy więcej energii niż Słońce. Masa tej gwiazdy 2,5 raza większa od masy Słońca, jej promień to ok. 25 promieni Słońca[2].
Jest to gwiazda spektroskopowo podwójna[2], jej towarzysz okrąża ją co 1652 dni[5] (4,5 roku) w odległości około 5 au[2]. Dzięki interferometrii plamkowej udało się rozdzielić obrazy obu gwiazd; na niebie dzieli je tylko 0,1 sekundy kątowej[5]. Pomiary wskazują, że Baten Kaitos ma lekko podwyższoną w stosunku do słonecznej zawartość baru, co mogłoby sugerować na „zanieczyszczenie” materią z innego źródła, jednak towarzysz jest zbyt daleko, aby między gwiazdami wystąpił transfer masy. Inne pierwiastki nie wykazują wzbogacenia i gwiazda może być po prostu błędnie sklasyfikowana[2]. Zeta Ceti ma także optycznego towarzysza: w odległości 188,6″ (w 2011 r.) widoczna jest gwiazda HD 11366 o wielkości gwiazdowej 10,15m[5][6].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Zeta Ceti w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i Jim Kaler: Baten Kaitos (ang.). W: STARS [on-line]. [dostęp 2017-02-28].
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 163. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-03].
- ↑ a b c Mason et al.: WDS J01515-1020A. W: The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ HD 11366 w bazie SIMBAD (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Szczureq, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gwiazdozbiór Wieloryba. Mapa została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Wersję wektorową stworzył Szczureq według wzoru z wersji rastrowej, której autorem jest BlueShade.